Η κινδυνολογία και το σήμερα ..

Όπως απέναντι στην κινδυνολογία και τις πιέσεις υποστήριζα ότι τελικά θα υπήρχε συμβιβαστική συμφωνία και δεν υπήρχε πιθανότητα να οδηγηθεί η χώρα μας σε ασφυξία και αποσταθεροποίηση, έτσι περίμενα να ολοκληρωθεί αυτή η πρώτη και προκαταρκτική φάση της διαπραγμάτευσης με τη χθεσινή αποδοχή των ελληνικών προτάσεων, προκειμένου να είναι καθαρή η εικόνα. Κατ'αρχάς είναι σαφές ότι πρόκειται, όπως αναμενόταν, για συμβιβασμό με αρκετά δύσκολα και προς διευκρίνηση σημεία, που όμως εξασφαλίζει την χρονική ανάσα και ανοίγει το δρόμο στην ουσιαστική διαπραγμάτευση, σηματοδοτώντας στη βάση ενός μεταβατικού δημοσιονομικού moratorium πέντε βασικές κατευθύνσεις/διασφαλίσεις:
1ον. Έγινε το πρώτο βήμα σε ένα μακρύ και δύσκολο δρόμο για την ουσιαστική διαπραγμάτευση μετά από τέσσερις μήνες, που τελικά και θα κριθεί η έκβαση της από τη συνδυαστική συμφωνία που θα
επιτευχθεί για το χρέος, τα πρωτογενή πλεονάσματα και την έμπρακτη απομάκρυνση από την υφεσιακή πολιτική. Σε αυτήν την πρώτη φάση έχει σημασία που πολιτικοποιήθηκε η συζήτηση, αναγνωρίστηκε η ανάγκη ευελιξίας στην άσκηση της οικονομικής και κοινωνικής πολιτικής, και για πρώτη φορά καταγράφηκε σε απόφαση η ανάγκη κοινωνικής δικαιοσύνης. Ακόμη και το γεγονός ότι η διαπραγμάτευση έγινε με τον Ντάϊζεμπλουμ, τον Γιούνκερ και τον Μοσκοβισί, και όχι με τους αξιωματούχους της τρόικα, ενίσχυσε την πολιτική της διάσταση. Η ευκαιρία τώρα είναι ανοιχτή να υπάρξει αξιοποίηση του χρονικού και πολιτικού momentum προκειμένου να ξεδιπλωθεί μια ολοκληρωμένη διαπραγματευτική στρατηγική. Ο κίνδυνος που ελλοχεύει, και στον οποίο επενδύει η σκληροπυρηνική Ευρωπαϊκή πλευρά, θα ήταν η στασιμότητα και ο εγκλωβισμός στη διαχείριση, ώστε στο τέλος του τετραμήνου να ασκηθούν νέες, και ίσως ισχυρότερες πιέσεις στη χώρα μας, με τη θηλιά των χρηματοδοτικών αναγκών της.
2ον. Χάρη στην ελληνική απαίτηση για νέα διαπραγμάτευση αποκαλύφθηκε και διευκολύνθηκε η έκφραση των πρώτων ρηγμάτων στον Ευρωπαϊκό μονόδρομο της λιτότητας και της δογματικής δημοσιονομικής λογικής. Αυτό φάνηκε από τη στάση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, της ΕΚΤ, αλλά και της Γαλλίας και της Ιταλίας, ενώ ήταν η πρώτη φορά που φάνηκε να απομονώνεται και να έχει εσωτερικές διαφοροποιήσεις η σκληρή Γερμανική άποψη. Η ανάγκη αναπτυξιακής και αντι-υφεσιακής στροφής της Ευρώπης δημιουργεί ερείσματα και χρήσιμους συσχετισμούς για τη συνέχεια των συζητήσεων. Η δυναμική των εξελίξεων θα επιταχύνει αλλαγές και διαφοροποιήσεις και σε άλλες χώρες του Νότου, ακόμη και σε αυτές που για πολιτικούς λόγους, όπως η Ισπανία, αντέδρασαν. Με δυό λόγια, μετά από καιρό δρομολογούνται ξανά Ευρωπαϊκές πολιτικές εξελίξεις.
3ον. Αποτράπηκαν τα μέτρα που είχαν προβλεφθεί προεκλογικά για νέες περικοπές σε συντάξεις και μαζικές απολύσεις, με αντίτιμο την αποφυγή ενεργειών με δημοσιονομικό κόστος. Είναι υποκριτική η κριτική των δυνάμεων της πρώην συγκυβέρνησης, όταν στη λογική της αριστερής παρένθεσης και της διαχείρισης της ήττας απέφυγαν να διαπραγματευτούν, έβαλαν τη χώρα σε ασφυκτική χρονική θηλιά μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου, και βέβαια, αν δεν είχαν τον σκόπελο της προεδρικής εκλογής, θα είχαν αποδεχθεί και αυτά τα μέτρα, όπως και όλα τα προηγούμενα!
4ον. Σημαντική η αναφορά στην αποκατάσταση μετά την κατάργηση τους το 2012 των συλλογικών διαπραγματεύσεων, όπως και η συμπερίληψη στον κατάλογο των προτάσεων της πρόβλεψης κοινωνικών πολιτικών, που μπορούν να υλοποιηθούν με ανακατανομή δημοσιονομικών προτεραιοτήτων. Ιδιαίτερα οι συλλογικές διαπραγματεύσεις και η αποκατάσταση των εργασιακών δικαιωμάτων θα πρέπει να είναι από τις πρώτες αποφάσεις που θα παρθούν, καθώς έχει μεγάλη συμβολική και ουσιαστική σημασία, ενώ δεν έχει δημοσιονομική επίπτωση μιας και αφορά κατά βάση τον ιδιωτικό τομέα. Χωρίς δημοσιονομικό κόστος, αλλά με όφελος, και σίγουρα πολιτική σημασία μπορεί να παρθούν κρίσιμες αποφάσεις για γενικότερα θέματα λειτουργίας των θεσμών και της οικονομίας με διαφάνεια, κανόνες και εποπτεία, όπως του αναγκαίου ραδιοτηλεοπτικού ρυθμιστικού πλαισίου.
5ον. Η αναφορά στην προσαρμογή του πρωτογενούς πλεονάσματος του 2015 στις συνθήκες της οικονομίας είναι εν δυνάμει η πιο κρίσιμη διατύπωση, όχι μόνο γιατί χαλαρώνει τη θηλιά της ασφυκτικής λιτότητας, αλλά γιατί μπορεί να είναι ο προάγγελος της αναγκαίας συνδυαστικής μακροπρόθεσμης συμφωνίας για τη διαχείριση του χρέους και την αλλαγή σε μια πιο επεκτατική και αναπτυξιακή πολιτική.
Συμπέρασμα: τίποτα δεν κρίθηκε ακόμη, μπροστά είναι ο δύσκολος και δύσβατος δρόμος, αλλά και η χειροπιαστή ευκαιρία μιας ουσιαστικής διαπραγμάτευσης και αλλαγής πλεύσης τόσο για τη χώρα μας όσο και για την Ευρώπη. Και, όπως λέει και ο λαός μας, η αρχή είναι το ήμισυ του παντός, αλλά και στη βράση κολλάει το σίδερο!
Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου