Φίλες και Φίλοι,
Πριν από εξήντα και πλέον χρόνια οι ιδέες της σοσιαλδημοκρατίας κυριαρχούσαν στην Ευρώπη. Μέσα από τη λαίλαπα και τη φρίκη του Β’ΠΠ, οι ιστορικοί ηγέτες οραματιστήκαν ειρηνικές, εύρωστες και προοδευτικές κοινωνίες.
Το κραταιό κίνημα της μεταπολεμικής περιόδου συγκρότησε το κράτος ρυθμιστή που παρήγαγε πλούτο με κοινωνική δικαιοσύνη.
Το μεγάλο ερώτημα είναι γιατί τα πολιτικά σχήματα που εκφράζουν τις ιδέες μας έχουν πλέον περιορισμένη εκλογική επιρροή;
Ας δούμε όμως, τι πέτυχε η σοσιαλδημοκρατία;
Δημιούργησε ένα προοδευτικό και κοινωνικά δίκαιο κράτος:
• Με υψηλή άμεση φορολογία,
• Με χαμηλή έμμεση φορολογία,
• Και ισχυρή δημόσια υγεία και δωρεάν παιδεία.
Τα επιτεύγματα όμως αυτά σήμερα δεν επιβιώνουν στις χώρες του νότου λόγω της οικονομικής κρίσης αλλά ούτε και έχουν μακροπρόθεσμη προοπτική στις χώρες του βορρά.
Οι εποχές έχουν πλέον αλλάξει: ο πλούτος δεν μεταφέρεται από την ανατολή στη δύση.
Η Ευρώπη αντιμετωπίζει επίσης ένα τόξο αστάθειας στη περιφέρεια της και είναι περικυκλωμένη από χώρες με αυταρχικούς ηγέτες: Ο Ερντογάν στη Τουρκία, ο Πούτιν στη Ρωσία αλλά και ο Τράμπ στις ΗΠΑ.
Όταν βεβαία οικοδομήθηκαν όλα αυτά η Ευρώπη είχε το 1/3 του παγκόσμιου ΑΕΠ και το 1/6 του παγκόσμιου πληθυσμού. Τώρα έχει μόλις το 1/7 του παγκόσμιου ΑΕΠ και μόλις το 1/13 του παγκόσμιου πληθυσμού.
Όπως έχουν αλλάξει βέβαια και οι κανόνες του παιχνιδιού σε παγκόσμιο επίπεδο. Αυτό που καταφέραμε να ρυθμίσουμε σε κρατικό επίπεδο δεν καταφέραμε να το επιβάλουμε στη δομή λειτουργίας της ΕΕ.
Διότι, ο στόχος της σοσιαλδημοκρατίας ήταν η ΕΕ να γίνει φάρος κοινωνικής δικαιοσύνης, ειρήνης, ευημερίας, πλουραλισμού και ισότητας ώστε να ακολουθήσει και ο υπόλοιπος κόσμος.
Δυστυχώς αυτό δεν έχει συμβεί. Η άνοδος της μισαλλοδοξίας, η άνοδος του εθνικισμού και τα μειωμένα αντανακλαστικά απέναντι στην αδικία έχουν κυριαρχήσει.
Σε άλλες εποχές τα αντιπολεμικά κινήματα θα γέμιζαν τις πόλεις μας με όσα συμβαίνουν στη γύρω περιοχή.
Σε άλλες εποχές οι νέοι θα είχαν αντιδράσει δυναμικά στις πολιτικές που ψαλιδίζουν τα όνειρα τους για ένα καλύτερο αύριο.
Ας δούμε και ορισμένα παραδείγματα που δείχνουν το έλλειμμα συνεκτικής πολιτικής:
1) Συμμέτοχη ΔΝΤ στα προγράμματα σταθεροποίησης αντί Ευρωπαϊκής λύσης
Η αδυναμία της θεσμικής συγκρότησης της ΕΕ είναι προφανής και στην παρουσία του ΔΝΤ κατά τη διάρκεια της κρίσης.
2) LuxLeaks και ειδικές συμφωνίες με Apple
Νομιμοποίηση του αθέμιτου ανταγωνισμού μεταξύ Κρατών Μελών για το πιο συμφέρον φορολογικό καθεστώς, με μόνους κερδισμένους τις μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες. Μόνο μετά την αποκάλυψη των σκανδαλωδών φορολογικών συμφωνιών μεταξύ Εταιρειών και Κρατών Μελών ανέκυψε το ζήτημα της Φορολογικής Δικαιοσύνης και της ανάγκης τα κέρδη να φορολογούνται εκεί που παράγονται.
3) Τραπεζική Ένωση.
Μέχρι την έναρξη της οικονομικής κρίσης το 2008, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ήταν μόνο κατ' όνομα Κεντρική Τράπεζα αφού είχε περιορισμένες ρυθμιστικές αρμοδιότητες.
4) Σκάνδαλο Volkswagen.
Είχαμε αδυναμία ελέγχου επειδή διαφορές εθνικές αρχές στην Ευρώπη επέλεξαν να μην διερευνήσουν καταγγελίες από περιβαλλοντικές οργανώσεις για το πονηρό λογισμικό που μείωνε τις εκπομπές αερίου, προφανώς για να προστατεύουν τις εθνικές βιομηχανίες τους.
5) Προσφυγικό / Ιδεολογική ήττα
Αντί να καταφέρουμε να προωθήσουμε μια προοδευτική agenda σε ένα θέμα άμεσης προτεραιότητας για εμάς τους σοσιαλδημοκράτες έχουμε αφήσει την πρωτοβουλία στους εθνολαϊκιστές. Αυτοί σε μεγάλο βαθμό καθορίζουν την ευρωπαϊκή συζήτηση σήμερα και για αυτό δεν έχουμε μια δίκαιη συμφωνία για την αναθεώρηση του κανονισμού του Δουβλίνου που θα έπρεπε να λειτουργεί με βάση την αρχή της αλληλεγγύης.
Φίλες και φίλοι,
Οι ιδέες μας εξακολουθούν να υπάρχουν και παραμένουν οι πιο ευγενείς για να το μέλλον της ανθρωπότητας.
Το ζητούμενο είναι να επινοήσουμε νέα εργαλεία για να ανατάξουμε τις κοινωνίες μας σε μια περίοδο αβεβαιότητας και γενικευμένης παρακμής.
Χρειαζόμαστε νέα εργαλεία για να περιορίσουμε την αυθαιρεσία των αγορών.
Χρειαζόμαστε μια μορφή ήπιου προστατευτισμού.
Πρέπει να εξορθολογήσουμε τον ανταγωνισμό.
Ειδικά σε ότι αφορά τις οικονομικές μας σχέσεις με την Κίνα και την Ινδία πρέπει να επιβάλουμε κανόνες.
Δεν είναι δυνατόν να παραβλέπουμε τον αθέμιτο ανταγωνισμό που προκαλείται από την έλλειψη προβλέψεων για το περιβαλλοντικό κόστος και τα εργασιακά δικαιώματα στην παραγωγική διαδικασία αυτών των χωρών.
Εδώ πρέπει να αναφέρουμε και την πρόταση του Προέδρου Μακρόν για την υποχρέωση φυσικής παρουσίας κατά 51% στον κύκλο εργασιών στην Ευρώπη, για όσες εταιρίες θέλουν να έχουν πρόσβαση σε δημόσιες συμβάσεις των Κ-Μ της ΕΕ.
Φίλες και φίλοι,
Τι έγινε όμως στη χώρα μας;
Η κρίση του 2009 επιτάχυνε τις εξελίξεις. Και κυρίως στο κόμμα μας.
Είδαμε ακατανόητες πολιτικές επιλογές που σε πρώτο βαθμό απενοχοποίησαν τη διακυβέρνηση Καραμανλή και σε δεύτερο το σύνολο του Δεξιού μεταπολιτευτικού αφηγήματος.
Όπως επίσης και η ακατανόητη επιλογή συγκυβέρνησης με το ακροδεξιό κόμμα του κ. Καρατζαφέρη που έδωσε χώρο στο ΣΥΡΙΖΑ για να εκφράσει τον Δημοκρατικό κόσμο της χώρας.
Με αυτό το τρόπο το κίνημα που σφράγισε τη μεταπολίτευση με τις πιο νεωτερικές ιδέες έγινε, μετά τον πολιτικό σεισμό του ’12, ο μεγάλος ασθενής.
Το κόμμα μας έφερε την εθνική συμφιλίωση και την κοινωνική κινητικότητα, σπάζοντας τα πολιτικά και ταξικά όρια που είχε συγκροτήσει το μετεμφυλιακό κράτος.
Η ορθολογική εξωτερική πολιτική σε μια εποχή μεγάλων τεκτονικών αλλαγών έγινε πολυετής ειρήνη και ευημερία.
Ο Ευρωπαϊκός δρόμος και οι μεγάλες εθνικές υποδομές είναι η ιστορική μας προίκα που οφείλουμε να περάσουμε με απόλυτο σεβασμό από την όχθη του παλιού στην όχθη του νέου.
Αφήνοντας όμως πίσω στην όχθη του παλιού αυτά που πλήγωσαν και πληγώνουν τον ελληνικό λαό: την αλαζονεία, το πελατειακό κράτος, και τις γκρίζες σχέσεις με την οικονομική ολιγαρχία.
Σήμερα λοιπόν από τον εθνο-ρομαντισμό της δεκαετίας του ’80 και τον ευρω-ρομαντισμό της δεκαετίας του ’90 οδηγηθήκαμε στον επικίνδυνο εθνολαϊκισμό που διχάζει και εκφασίζει την κοινωνία μας αλλά και σε ένα παράλογο ευρω-λαϊκισμό που προσπαθεί να αποκρύψει τις δημοκρατικές αδυναμίες του ευρω-συστήματος.
Εδώ ακριβώς είναι το πεδίο μάχης των ιδεών μας.
Πρέπει να αγωνιστούμε για να εξορθολογήσουμε το δημόσιο διάλογο και να πείσουμε τον ελληνικό λαό ότι το σχέδιο που προτείνουμε για την Ευρώπη, το κράτος και τις αγορές είναι όπλο στα χέρια των πιο αδύναμων και των νέων για να αντιμετωπίσουν τις αδικίες και τις ανισότητες.
Χρειαζόμαστε νέο πλούτο για να μειώσουμε την ανεργία αλλά και ένα σύστημα διαφάνειας για να διαχειριστούμε το ιδιωτικό χρέος των Ελλήνων πολιτών. Ας μην ξεχνάμε ότι η υπόθεση των κόκκινων δανείων είναι ίσως η μεγαλύτερη μεταφορά εθνικής περιουσίας από την εποχή της μικρασιάτικης καταστροφής.
Χρειαζόμαστε συνέπεια και ηθικοποίηση της πολιτικής.
Στην Ευρώπη όσοι συνοδοιπόροι μας έχουν ακόμα επιτυχίες, τις έχουν με βάση τη συνέπεια λόγων και πράξεων τους.
• Στους Εργατικούς, στην Αγγλία ο Κόρμπυν είναι σταθερός στις θέσεις του εδώ και δεκαετίες.
• Από διαφορετική οπτική σκοπιά, στη Γαλλία ο Μακρόν δεν προσπάθησε να παρουσιαστεί ως κάτι που δεν είναι προεκλογικά. Τις θέσεις που υποστήριζε ως Υπουργός συνέχισε να τις υποστηρίζει και στο προεκλογικό αγώνα αλλά και μετεκλογικά.
Αυτό είναι ένα σημαντικό μάθημα. Το εκλογικό σώμα επιβραβεύει τη σταθερότητα απόψεων και την αυθεντικότητα. Τα «δήθεν» έχουν τελειώσει στην εποχή μας. Και οι δυο έχουν ψηλά το ζήτημα της ηθικοποίησης της πολιτικής. Σήμερα οι πολίτες θεωρούν ότι η ενασχόληση με τη πολιτική είναι μια ιδιοτελής στάση.
Αυτό το στερεότυπο πρέπει να ανατραπεί εάν θέλουμε να ενδυναμώσουμε τη δημοκρατία μας και να βελτιώσουμε τα ποιοτικά χαρακτηριστικά της.
Φίλες και φίλοι,
Όσον αφορά το νέο φορέα:
Η άποψη μου είναι ότι πρέπει να προχωρήσουμε σε τέσσερα βήματα:
Πρώτα πρέπει να υπάρξει ενοποίηση του ιστορικού αφηγήματος της παράταξης.
Το δεύτερο είναι, να υπάρξει ένα θεσμικό κόμμα το οποίο πραγματικά θα σέβεται τα μέλη, τα στελέχη του και τις αποφάσεις που έχουν παρθεί.
Tο τρίτο είναι το πρόγραμμα λύσεων. Πρέπει να έχουμε καθαρές λύσεις, να καταλάβει ο πολίτης ότι αυτό που του λες δεν είναι ένα ρητορικό σχήμα, αλλά κάτι που αλλάζει τη ζωή του και φέρνει την αξιοκρατία.
Τέλος για την εκλογή από τη βάση, θεωρώ παράλογο να προηγηθεί από τα τρία παραπάνω βήματα, μακριά από τις ανάγκες της εποχής.
Φίλες και φίλοι κλείνοντας,
Ή αυτή η προσπάθεια θα εξελιχθεί σε ένα σωσίβιο διάσωσης ενός παλιού συστήματος εξουσίας, ή ξεκινάμε μια περιπέτεια ιδεών για να ξαναγίνουν κυρίαρχες οι δυνάμεις της προόδου στην ελληνική κοινωνία. Εύχομαι να πάρουμε τη σωστή απόφαση.
Οι νέοι με το χέρι στην καρδιά, να μετρήσουν τις αντοχές τους και οι μεγαλύτεροι να μην ξεχνούν ότι το ΠΑΣΟΚ είναι γέννημα αμφισβήτησης και όχι συμβιβασμών.
Καλή δύναμη σε όλους.
Δείτε εδώ το βίντεο της ομιλίας: https://youtu.be/-LOkSu9XRF4
Νίκος Ανδρουλάκης - Ευρωβουλευτής ΠΑΣΟΚ - Μέλος S&D
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου