Για μετανάστευση με έλεγχο και ανθρωπιά

Η μαζική, άτυπη μετανάστευση αποτελεί κίνδυνο και για όσους παραδίδουν εαυτούς σε λαθρεμπόρους και την τύχη, ελπίζοντας σε ένα καλύτερο αύριο. Οπως γνωρίζουμε, αποσταθεροποιεί και κοινωνίες που βρίσκονται στο διάβα ή στον προορισμό των μεταναστών. Οι εντάσεις δοκιμάζουν τις αξίες και τους νόμους (εθνικούς, ευρωπαϊκούς και διεθνείς) αυτών που είναι επιφορτισμένοι με τον έλεγχο των συνόρων. Οσο γνωστά και αν είναι αυτά τα προβλήματα, τόσο δύσκολη είναι η επίλυσή τους. Ομως, συμφέρει όλες τις χώρες να μπει έλεγχος στη μετανάστευση και να παρέχεται η αναγκαία προστασία σε πρόσφυγες. Επειδή και τις εποχές που το φαινόμενο δεν βρίσκεται σε έξαρση, η παράνομη διακίνηση ανθρώπων θέτει σε κίνδυνο ζωές, προσφέρεται για πολιτική εκμετάλλευση και προκαλεί περισσότερη πόλωση, ευνοώντας ακραίες ομάδες και καθιστώντας ακόμη πιο δύσκολη την όποια λύση.

Η Ελλάδα θα μπορούσε, επίσης, να προσφέρει περισσότερες βίζες εργασίας και να διευκολύνει τη φοίτηση ανθρώπων από την Αφρική και την Ασία σε ελληνικά ΑΕΙ.

Η τύχη της συμφωνίας Ε.Ε. – Τουρκίας του 2016 δείχνει την πολυπλοκότητα της υπόθεσης. Η Τουρκία ανέλαβε να σταματήσει τη ροή ανθρώπων προς την Ε.Ε. (την Ελλάδα, δηλαδή) και να δέχεται την επιστροφή όσων δεν είχαν δικαίωμα ασύλου, με αντάλλαγμα δισεκατομμύρια ευρώ για τη διαχείριση των εκατομμυρίων προσφύγων (κυρίως Σύρων) που φιλοξενεί, ενώ θα καταργείτο η βίζα για Τούρκους πολίτες να εισέλθουν στην Ε.Ε. Τα χρήματα δόθηκαν και η διαπραγμάτευση για την κατάργηση της βίζας έβαινε προς συμφωνία. Ομως, το αποτυχημένο πραξικόπημα του Ιουλίου 2016 προκάλεσε τέτοια επιδείνωση των ανθρώπινων δικαιωμάτων στην Τουρκία, που ήταν αδύνατο για την Ε.Ε. να προχωρήσει στην κατάργηση της βίζας. Παρότι η ροή ανθρώπων μειώθηκε δραματικά, η Τουρκία δεν δεχόταν επιστροφές (παρά λιγότερο από το 1% όσων έπρεπε). Από τον Μάρτιο 2020, μετά την αποτυχημένη απόπειρα του προέδρου Ερντογάν να πιέσει την Ε.Ε. με την παραβίαση των ελληνικών συνόρων από δεκάδες χιλιάδες μετανάστες και πρόσφυγες, η Τουρκία δεν δέχεται καμία επιστροφή από την Ελλάδα. Είναι άγνωστο εάν ποτέ επανέλθει η συμφωνία.

Τώρα η Ελλάδα και η Κύπρος αντιμετωπίζουν το πρόβλημα χωρίς να μπορούν να συνεννοηθούν με τη χώρα από την οποία οι περισσότεροι μετανάστες περνούν – την Τουρκία. Τα προβλήματα στο Αιγαίο είναι γνωστά, όπως και ο τρόπος που η Τουρκία επιχειρεί να παρουσιάσει τους Ελληνες ως απάνθρωπους στη μεταχείριση των μεταναστών. Αρκετές χώρες στα σύνορα της Ε.Ε. χτίζουν τείχη και απωθούν ανθρώπους που προσπαθούν να περάσουν, είτε από τη στεριά είτε από τη θάλασσα. Παρά τις επίσημες διαψεύσεις, υπάρχουν αρκετές μαρτυρίες ότι η Ελλάδα εφαρμόζει τα λεγόμενα pushbacks. Αυτό γίνεται αφορμή για επικρίσεις που αμαυρώνουν τις προσπάθειες των ελληνικών αρχών και της κοινωνίας να διαχειριστούν ένα τόσο πολύπλοκο πρόβλημα με ανθρώπινο τρόπο. Οι επαναπροωθήσεις είναι παράνομες, δεν είναι λύση. Ολα εξαρτώνται από το πώς θα αποθαρρυνθεί η προσπάθεια παράνομης εισόδου και πώς θα επιτευχθεί η επιστροφή στην πατρίδα ή σε ασφαλή τρίτη χώρα όσων δεν δικαιούνται άσυλο. Η ελληνική κυβέρνηση επιδιώκει λύσεις βάσει συμφωνιών για εποχική εργασία (ήδη 4.000 εργάτες από το Μπανγκλαντές αναμένονται στην Ελλάδα τον Νοέμβριο), με την επιστροφή όσων δεν δικαιούνται να μείνουν, και με την ελεύθερη μετακίνηση των αναγνωρισμένων προσφύγων εντός Ε.Ε. Θα μπορούσε, επίσης, να προσφέρει περισσότερες βίζες εργασίας και να διευκολύνει τη φοίτηση ανθρώπων από την Αφρική και την Ασία σε ελληνικά ΑΕΙ. Να αυξήσει τις ευκαιρίες για νόμιμη είσοδο. Οσο το ζήτημα προσφέρεται για λαϊκισμό από δεξιά και αριστερά, τόσο πρέπει να αντιμετωπιστεί με σοβαρότητα και ανθρωπιά.

https://www.kathimerini.gr/opinion/562113844/gia-metanasteysi-me-elegcho-kai-anthropia/