Μια Ελλάδα βαλκανική

Τις τελευταίες ημέρες, σε τρεις διαφορετικές περιπτώσεις, οι πρωτοβουλίες των ηγετών γειτονικών χωρών χαρακτηρίστηκαν περιττές ή αχρείαστες. Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, παρά τις γνωστές ελληνικές ευαισθησίες, υλοποίησε την απόφαση μετατροπής της Μονής της Χώρας σε τζαμί λίγες ημέρες πριν από τη συνάντησή του με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη. Ο πρωθυπουργός της Αλβανίας Εντι Ράμα εκφώνησε μια ομιλία εθνικιστικού περιεχομένου με τα απαραίτητα «γλυκαντικά» περί αδελφοσύνης των λαών, ενώ νωρίτερα είχε γράψει εις τα παλαιότερα των υποδημάτων του την παραίνεση της κυβέρνησης να πραγματοποιήσει την επίσκεψή του μετά τις ευρωεκλογές. Και η νέα πρόεδρος της Βόρειας Μακεδονίας Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα προχώρησε με κάθε επισημότητα, κατά την τελετή ορκωμοσίας της, σε μια ευθεία αμφισβήτηση του πιο ουσιαστικού όρου της συμφωνίας των Πρεσπών, της συνταγματικής ονομασίας της χώρας.

Προφανώς, μέσα από μια αμιγώς ελληνική οπτική γωνία, όλες οι παραπάνω κινήσεις ήταν αχρείαστες. Τι εστί ελληνική οπτική γωνία τα τελευταία πολλά χρόνια; Το στάτους κβο, όπως αυτό οριοθετείται από τη συμμετοχή της Ελλάδας στην Ε.Ε. και στο ΝΑΤΟ, αλλά και τη γενικότερη τοποθέτηση της χώρας στο υφιστάμενο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου. Με μια αξιοθαύμαστη συνέχεια οι κυβερνήσεις των τελευταίων 40 ετών δεν έχουν μετακινηθεί από την ευρωατλαντική «λεωφόρο», και κάτι τέτοιο, βεβαίως, δεν είναι ζητούμενο. Την ίδια περίοδο, η Ελλάδα συνήθισε να παραπέμπει στις ευρωατλαντικές διπλωματικές καλένδες πολλές από τις εκκρεμότητες. Μια λογική τύπου «αν δεν κάτσετε καλά, θα το πω στις Βρυξέλλες». Οπως φαίνεται από τη συμπεριφορά των ηγετών Αλβανίας και Βόρειας Μακεδονίας, ο «μπαμπούλας» των Βρυξελλών δεν τρομάζει, για διαφορετικούς λόγους κάθε χώρα. Στη περίπτωση της Αλβανίας, ο κ. Ράμα αισθάνεται ότι έχει τις πλάτες των Βρυξελλών. 

Στην περίπτωση των Σκοπίων, η νέα ηγεσία φαίνεται ότι κινείται από δυνάμεις που δεν συνδέονται μόνο με τον αλυτρωτισμό (διότι αυτό είναι ο «Μακεδονισμός») εναντίον γειτόνων όπως η Ελλάδα και η Βουλγαρία, αλλά ενδέχεται να υποκύπτει και σε άλλου είδους πιέσεις, ευρύτερα. Η Ελλάδα, πάντως, δεν μπορεί να μετακινηθεί από το σκληρό πλαίσιο στο οποίο ανήκει. Ωστόσο, πρέπει να βάλει σε σκέψεις τους κυβερνώντες (νυν, προηγούμενους και πιθανώς επόμενους) ότι από ηγέτες χωρών στις οποίες άλλοτε η Ελλάδα φάνταζε ως ο πλούσιος, ανεπτυγμένος γείτονας, σήμερα αυτή αντιμετωπίζεται σαν να είναι ένας ακόμη Βαλκάνιος γείτονας και όχι σαν την παλαιότερη χώρα της Ε.Ε. και του ΝΑΤΟ στην περιοχή. Σαν να κοιτούν, δηλαδή, στον καθρέφτη. Δύσκολες οι απαντήσεις.

https://www.kathimerini.gr/opinion/563023459/mia-ellada-valkaniki-2/