 |
Ακούγεται εκφοβιστικός και κινδυνολόγος, αλλά πώς γίνεται να μην παίρνεις τοις μετρητοίς τα λόγια του κορυφαίου τραπεζίτη της Ινδίας, διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας της Ινδίας και κορυφαίου οικονομολόγου, Raghuram Rajan, όταν λέει πως ρισκάρουμε να πέσουμε στη μέγγενη μιας παγκόσμιας οικονομικής κρίσης που θα μοιάζει με την Μεγάλη Ύφεση του 1930;
Και αν αυτοί οι φόβοι εκφράζονται τώρα, η αλήθεια είναι ότι κορυφαίοι οικονομικοί οργανισμοί και οικονομολόγοι εδώ και έναν χρόνο κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου. «Την παντελή αποτυχία των μονομερών πολιτικών οι οποίες υιοθετήθηκαν για την
αντιμετώπιση της χρηματοπιστωτικής κρίσης και της βαθιάς ύφεσης που ακολούθησε …
Δέκα και πλέον χρόνια από το σκάσιμο της «φούσκας»… η παγκόσμια οικονομία απειλείται από μια νέα ωρολογιακή βόμβα για την οποία υπεύθυνοι φαίνεται ότι είναι οι «σωτήρες» της προηγούμενες κρίσης, δηλαδή οι κεντρικές τράπεζες.
Η παρατεταμένη χαλαρή νομισματική πολιτική που ακολούθησαν προκειμένου να σώσουν το χρηματοπιστωτικό σύστημα οδήγησε σε υπερδανεισμό τις επιχειρήσεις και σε χρέη αρκετών τρισ. δολαρίων, τα οποία ενδέχεται να μην μπορούν να εξυπηρετηθούν αν η παγκόσμια οικονομία διολισθήσει ξανά σε ύφεση» προειδοποίησε τον Οκτώβρη το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.
Για τον κίνδυνο μιας νέας παγκόσμιας κρίσης χρέους προειδοποίησε λίγο αργότερα στην πρόσφατη εξαμηνιαία έκθεση της αρχές του Γενάρη η Παγκόσμια Τράπεζα και προτρέπει τις κυβερνήσεις και τις κεντρικές τράπεζες να συνειδητοποιήσουν ότι τα ιστορικά χαμηλά επιτόκια δεν αρκούν για να αντιμετωπίσουν την επόμενη γενικευμένη οικονομική κρίση.
Το ενδεχόμενο μίας νέας οικονομικής κρίσης, μόλις 10 χρόνια μετά την τελευταία, λόγω της αρχιτεκτονικής του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος φαίνεται πως είναι σενάριο που δεν δύναται να αγνοηθεί, σύμφωνα με το Politico.
Είναι αναπόφευκτο ότι κάποια στιγμή το σύστημα θα οδηγηθεί σε μια φάση ύφεσης. Κανένας δεν ξέρει πότε θα συμβεί αυτό, αλλά σίγουρα οι οικονομίες έχουν κυκλικό χαρακτήρα και δεν γλιτώνουν απ’ αυτό σε βάθος χρόνου μας γράφει το Fortune σε μια κρίση ειλικρίνειας σε ένα άρθρο με τον τίτλο » Να γιατί δεν πρέπει να φοβόμαστε μια νέα οικονομική ύφεση» και υπότιτλο «Αν προετοιμαστείτε οικονομικά και ψυχολογικά για την επόμενη ύφεση, θα ανακαλύψετε ότι ίσως διαθέτει και κάποιες θετικές πτυχές.»
Όλα τα παραπάνω και πολύ περισσότερα πριν την πανδημία κορονοϊού.
Με την επιδημία
Αφελώς κάποιοι ζητωκραύγασαν για τη ζημιά της κινεζικής οικονομίας (η βιομηχανική παραγωγή μειώθηκε κατά 13,5% σε ετήσια βάση, ενώ κατέγραφε αύξηση 6,9% τον Δεκέμβριο. Οι πωλήσεις λιανικής, αντανάκλαση της κατανάλωσης, μειώθηκαν κατά 20,5% τους πρώτους δύο μήνες της χρονιάς σε σύγκριση με το αντίστοιχο χρονικό διάστημα του 2019) αλλά μόλις ο ιός ξεπέρασε τα σύνορα της και εξαπλώθηκε στα παλιά καπιταλιστικά κέντρα και ιδιαίτερα στην Ευρώπη πάγωσαν τα χαμόγελα στο στόμα. Και ενώ η Κίνα, η Κορέα, η Ιαπωνία και η Ταιβάν φαίνεται να επανέρχονται σε κανονικούς ρυθμούς οι χώρες ανατολικά και δυτικά του Ατλαντικού μπαίνουν σε ένα σκοτεινό τούνελ χωρίς ορατή χρονικά έξοδο με κατακρήμνιση των οικονομικών μεγεθών.
Το διεθνώς αναγνωρισμένο Ινστιτούτο για την Παγκόσμια Οικονομία στο Κίελο (IfW) εκτιμά ότι αν κρίση του κορωνοϊού διαρκέσει ως τα τέλη Απριλίου η μείωση του γερμανικού ΑΕΠ θα κυμανθεί φέτος στα 4,5%. Αν η κρίση διαρκέσει όμως ως τον Αύγουστο τότε το ΑΕΠ θα πέσει κατά 8,7%. Πάντως βάση των υπολογισμών του IfW το ΑΕΠ της Γερμανίας θα είναι το Μάρτιο κατά 1,8% χαμηλότερο σε σχέση με τον Φεβρουάριο.
H Deutsche Bank εκτιμά πως το πραγματικό ΑΕΠ στην ευρωζώνη θα βυθιστεί κατά 24% στο β΄ τρίμηνο ( με 28% βουτιά στη Γερμανία) και κατά 13% στις ΗΠΑ. Σε παγκόσμιο επίπεδο, η πτώση στο α’ τρίμηνο θα ξεπεράσει το 12%, ενώ στο β’ τρίμηνο αναμένεται άνοδος λόγω της εκρηκτικής ανάκαμψης της Κίνας.
VW, Opel, Audi, PSA, Honda, BMW κλείνουν τα εργοστάσια τους, με πρόσχημα κρούσματα κορονοϊού, στην πραγματικότητα γιατί κανείς δεν θα έχει στο μυαλό του να αγοράσει αυτοκίνητο αποκλεισμένος στο σπίτι του και σε απόλυτη ανασφάλεια ως προς το αν θα έχει δουλειά και πως θα επιβιώσει.
Ας μην ξεχνάμε ότι 1500 προμηθευτές τους (μόνο στη Γερμανία) θα ακολουθήσουν με ότι αυτό σημαίνει για μια οικονομία σαν της Γερμανίας που είναι η καρδιά της οικονομίας της ΕΕ.
Τα σύνορα κλείνουν το ένα μετά το άλλο, τα αεροδρόμια το ίδιο, τα ξενοδοχεία επίσης πριν καν ανοίξει η τουριστική σεζόν όπως και τα 12μηνης λειτουργίας.
Δρόμοι έρημοι, μαγαζιά κλειστά, επιχειρήσεις σε αναστολή λειτουργίας, εργαζόμενοι στα όρια της νευρικής κρίσης, ο φόβος να απλώνεται όλο και περισσότερο, όλοι να καταλαβαίνουν ότι τα δημόσια συστήματα υγείας μετά και τη λεηλασία τους από την εφαρμογή των δογμάτων του νεοφιλελευθερισμού βρίσκονται στα πρόθυρα της κατάρρευσης.
Οι αστοί χέστηκαν πάνω τους «Ποτέ στο παρελθόν μια κατάσταση έκτακτης ανάγκης υγειονομικού χαρακτήρα δεν δημιούργησε μια τόσο ευρεία και διαδεδομένη οικονομική παράλυση» διαπιστώνει ο Bloomberg όπως και το προφανές «Κατά τους επόμενους μήνες, όταν η υγειονομική κατάσταση έκτακτης ανάγκης θα επιβραδυνθεί και – ελπίζουμε – θα ξεπεραστεί, ένα από τα βασικά εμπόδια στην αποκατάσταση της οικονομικής ανάπτυξης θα είναι η γενικευμένη αβεβαιότητα. Οι καταναλωτές δεν θα ξαναρχίζουν τις δαπάνες τους, οι επιχειρήσεις δεν θα ξαναρχίζουν τις προσλήψεις εργαζομένων και οι επενδυτές δεν θα εγκαταλείπουν τα ασφαλή επενδυτικά καταφύγια μέχρι να είναι σίγουροι ότι βρισκόμαστε στον δρόμο της ανάκαμψης. Με άλλα λόγια, η οικονομική κρίση που θα βιώσουν οι κοινότητες
των Αμερικανών θα μπορούσε να ξεπεράσει χρονικά την κατάσταση έκτακτης ανάγκης για τη δημόσια υγεία …»
Και προτείνει:«Ένας από τους καλύτερους τρόπους για να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη στην οικονομία όταν η κατάσταση υγειονομικής έκτακτης ανάγκης θα έχει υποχωρήσει θα ήταν να διασφαλιστεί ότι η υποχώρηση αυτή θα συμπέσει με τις μεγαλύτερες δημόσιες επενδύσεις σε υποδομές που θα έχουμε δει εδώ και δεκαετίες… Και ενώ μπορεί να χρειαστούν χρόνια για να ολοκληρωθεί ένα έργο, η έναρξη μιας επένδυσης – και το να προσλαμβάνει κανείς ανθρώπους και να τους «ρίχνει» στη δουλειά – στέλνει ακριβώς το είδος του σήματος στην αγορά που θα χρειαστεί η χώρα μας.»
Μια πρόταση πολύ ρεαλιστικότερη για τους καπιταλιστές από το χρήμα φθηνού δανεισμού που αποφάσισε να ρίξει στις επιχειρήσεις η ΕΚΤ απευθείας ή με τη διαμεσολάβηση των κρατών, με το πρόγραμμα «μαμούθ» με την ονομασία Pandemic Emergency Purchase Programme (PEPP) αγοράς κρατικών και εταιρικών ομολόγων ύψους 750 δις ευρώ.
Ως και 25 εκατ. θέσεις εργασίας μπορούν να χαθούν ως αποτέλεσμα της πανδημίας του κορονοϊού, σύμφωνα με έκθεση του Διεθνούς Οργανισμού Εργασίας των Ηνωμένων Εθνών.
Στο πιο εφιαλτικό σενάριο, η πανδημία του κορονοϊού, από την οποία χάνονται καθημερινά δισεκατομμύρια, θα μπορούσε να οδηγήσει σε ανεργία υψηλότερη και από εκείνην που προκάλεσε η διεθνής οικονομική κρίση του 2008.
Ποιες πολιτικές θα εφαρμοστούν; Ήδη διαγράφονται στα πλαίσια των αστικών απαντήσεων στις προκλήσεις μιας νέας κρίσης, διαφορές αλλά και ομοιότητες που έχουν να κάνουν με πόσο μίγμα νεοφιλελευθερισμού ή κευνσιανισμού θα χρησιμοποιηθούν και με ποια πολιτικά σχέδια οι αστικές πολιτικές δυνάμεις θα πορευτούν. Φυσικά οι ιστορικοκοινωνικές παραδόσεις αλλά κυρίως οι ταξικές αντιθέσεις θα παίξουν τον καθοριστικό ρόλο τους.
Για τους εργαζόμενους και ιδιαίτερα για τα τμήματα εκείνα με τους χαμηλότερους μισθούς και εργασιακή ανασφάλεια η κατάσταση θα είναι τραγική.
Μπορεί κάποιοι να νομίζουν ότι με τα 800αρια θα αποσοβηθεί ένας κοινωνικός καιάδας αλλά η πραγματικότητα θα είναι απογοητευτική.
Όταν οικονομίες ισχυρότερες βυθίζονται στην κρίση η ελληνική, με τη μεγάλη εξάρτηση της από τον τουρισμό και τις μικρές επιχειρήσεις, πολλές εκ των οποίων έχουν ήδη κλείσει ως ανάχωμα στην μετάδοση του ιού, θα βρεθεί να κάνει βουτιά στο κενό.
Όταν αναγκάζεται ο κ. Βρούτσης να δηλώνει «δυστυχώς, η εικόνα της αγοράς εργασίας έως σήμερα, για τον Μάρτιο, είναι απογοητευτική έως και τραγική» γίνεται κατανοητό τι έρχεται.
Αφού «φάγανε» προσωρινά(;) το επίδομα Πάσχα δια της μετάθεσης καταβολής του τον Ιούνιο μαζί με τα σχέδια να μπουκώσουν επιχειρηματίες και ομίλους με ζεστό χρήμα διαφαίνεται με κάθε σαφήνεια που το πάνε για το ξεπέρασμα της κρίσης:
Μισθοί, συντάξεις και εργατικά δικαιώματα στον πάγκο του χασάπη.
Το εργατικό κίνημα διεθνώς και στη χώρα μας έχει δεχθεί μεγάλες και στρατηγικές από μια σκοπιά θα λέγαμε ήττες. Η υπεράσπιση των πιο στοιχειωδών, όπως τα παραπάνω, και οι αγώνες γι αυτό μπορεί να αποτελέσει τη βάση για την ανάκαμψη του.
Ο ιός θα τιθασευτεί αργά ή γρήγορα. Το ζητούμενο είναι να μην αφήσει μια μαύρη εποχή όπως, την εποχή σκοταδισμού και καθυστέρησης 100 χρόνων, που έφερε ο «μαύρος θάνατος».
Ο συνδυασμένος αγώνας επιστημόνων και εργαζομένων να έχει ως έπαθλο μια καλύτερη ζωή για όλους. Να ανοίξει μια εποχή που το «εσύ» του κεφαλαίου και της αδηφάγας όρεξης του για κέρδη να γίνει το «εμείς» των αναγκών και των δικαιωμάτων των εργαζομένων.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου