Είναι το Harvard και για τους φτωχούς;

Σας έλεγα χτες ότι, κατά την προετοιμασία αυτών των κειμένων περί ιδιωτικών πανεπιστημίων, προσπάθησα να υπολογίσω το κόστος σπουδών σε δυο από τα πλέον διάσημα ιδιωτικά πανεπιστήμια των ΗΠΑ και του κόσμου, το Harvard και το Yale. Εκεί με περίμενε μια μεγάλη έκπληξη, την οποία θα την δείτε στις παρακάτω φωτογραφίες. Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Όσοι ακολούθησαν τους συνδέσμους που έδωσα στο χτεσινό κείμενο, θα είδαν ότι όλα τα πολιτειακά πανεπιστήμια υποχρεούνται από τον νόμο να περιλαμβάνουν στους ιστοτόπους τους ένα «fees and financial aid calculator», δηλαδή ένα

σύστημα υπολογισμού τού κόστους των σπουδών που προσφέρουν. Αυτοί οι «υπολογιστές» όλων των πανεπιστημίων είναι απ’ ευθείας προσβάσιμοι μέσω της κυβερνητικής ιστοσελίδας «College Affordability and Transparency Center«, η οποία προσφέρει επί πλέον πληροφορίες για κάθε πανεπιστήμιο. Το μόνο που πρέπει να κάνει ο κάθε ενδιαφερόμενος είναι να διαλέξει το πανεπιστήμιο της αρεσκείας του και αμέσως μεταφέρεται στον «υπολογιστή» αυτού του πανεπιστημίου.

Ανασκουμπώθηκα, λοιπόν, μπήκα στην παραπάνω ιστοσελίδα και πληκτρολόγησα Harvard. Όπως βλέπετε στην πρώτη εικόνα, αφού δήλωσα ότι δεν είμαι ντόπιος φοιτητής, χρειάστηκε να καταχωρίσω το ετήσιο εισόδημα της οικογένειάς μου. Επίτηδες δήλωσα μόλις 40.000 $, γελώντας στην σκέψη ότι η απάντηση που θα πάρω θα είναι κάτι σαν «άντε ρε λιγούρη, που θες και σπουδές στο Harvard» αλλά μου κόπηκε το γέλιο όταν είδα το αποτέλεσμα του υπολογιστή: οι σπουδές μου θα κόστιζαν ετησίως 73.250 $ αλλά εγώ θα πλήρωνα μόλις 3.000 $ γιατί τα υπόλοιπα 70.250 $ θα ήσαν… υποτροφία! Μάλιστα δε, αυτά τα τρία χιλιάρικα θα τα έβγαζα δουλεύοντας κάποιες ώρες στο ίδιο το πανεπιστήμιο. Άρα… τζάμπα σπουδές!

Προσπαθώντας να καταλάβω τι συμβαίνει, άρχισα τους υπολογισμούς από την αρχή, δηλώνοντας αυτή την φορά οικογενειακό εισόδημα 225.000 $. Ήθελα να δω πώς θα με αντιμετώπιζε το σύστημα ως γόνο πλουσίας οικογενείας. Το αποτέλεσμα το βλέπετε στην εικόνα δεξιά: ο «υπολογιστής» του Harvard αποφάνθηκε ότι οι γονείς μου μπορούν να πληρώσουν 51.075 $ για τις σπουδές μου, εγώ να συνεισφέρω άλλα τρία χιλιάρικα (όπως είπαμε πριν) και το πανεπιστήμιο θα κάλυπτε τα υπόλοιπα με μια υποτροφία 19.175 $. Υποτροφία, παρ’ ότι οι γονείς μου έχουν ετήσιο εισόδημα διακόσιες χιλιάδες ευρώ!

Το ξέρω ότι βραχυκυκλώσατε αλλά σας διαβεβαιώνω ότι υπάρχει εξήγηση για όλα αυτά. Πριν την δούμε, όμως, ας ρίξουμε επί τροχάδην μια ματιά και στην αντίστοιχη προσπάθεια που έκανα με το Yale. Εκεί μου ζήτησαν περισσότερες λεπτομέρειες: αν οι γονείς μου ή εγώ έχουμε καταθέσεις, αν έχουμε ακίνητη περιουσία, πόσα εισοδήματα έχουμε απ’ αυτή την περιουσία, αν έχουμε κάποια δική μας επιχείρηση, πόσους φόρους πληρώνουμε κλπ. Στο Yale, λοιπόν, δήλωσα ότι έχουμε 50.000 $ καταθέσεις ως «φτωχοί» και 500.000 ως «πλούσιοι». Έτσι, οι σπουδές μου εδώ μου βγήκαν πιο ακριβές. Το συνολικό τους ετήσιο κόστος των 70.570 $ θα επιβάρυνε την μεν «φτωχή» μου οικογένεια με 5.650 $ (τα υπόλοιπα 64.920 $ θα καλύπτονταν με οικονομική βοήθεια και υποτροφία από το πανεπιστήμιο), την δε «πλούσια» με το σύνολό τους, χωρίς δεκάρα υποτροφίας. Όμως, το πανεπιστήμιο με ενημέρωσε ότι ακόμη και στην δεύτερη περίπτωση θα είχα την δυνατότητα πρόσβασης σε οικονομική βοήθεια αν την χρειαζόμουν στο μέλλον.

Υποθέτω ότι οι περισσότεροι από σας αιφνιδιαστήκατε επειδή, ενώ όλοι γνωρίζουμε πως τα δυο παραπάνω πανεπιστήμια είναι πανάκριβα, εδώ αποκαλύπτεται ότι ένα μπατιράκι μπορεί να σπουδάσει εκεί σχεδόν τζάμπα. Κι επειδή παρόμοια κατάσταση υπάρχει και σε άλλα μεγάλα πολιτειακά πανεπιστήμια (π.χ., στο ΜΙΤ της Μασσαχουσέττης, ως «φτωχός» θα πληρώνω μόλις 355 δολλάρια ετησίως ενώ ως πλούσιος θα πληρώνω όσα και στο Yale) ας λύσουμε τώρα όλες τις απορίες.

Κατ’ αρχάς, ας αναφέρουμε ότι στις ΗΠΑ υπάρχουν πάνω από 3.500 ιδιωτικά πανεπιστήμια. Ναι, σωστά διαβάσατε: πάνω από τρεισήμισυ χιλιάδες. Όμως, είναι ζήτημα αν εκατό από αυτά μπορούν να θεωρηθούν καλύτερα από οποιοδήποτε ελληνικό δημόσιο πανεπιστήμιο. Δηλαδή, στην συντριπτική τους πλειοψηφία αυτά τα κατ’ ευφημισμό «πανεπιστήμια» δεν είναι παρά κερδοσκοπικές εκπαιδευτικές επιχειρήσεις της κακιάς ώρας, μετριωτάτου επιπέδου έως επιπέδου ελληνικού ΙΕΚ.

Τα τρία καλά ιδιωτικά πανεπιστήμια που προαναφέραμε, δεν είναι ακριβώς αυτό που καταλαβαίνει κανείς με την λέξη «ιδιωτικά». Ανήκουν σε μια ολιγομελή κατηγορία «μη κερδοσκοπικών ιδρυμάτων» (θυμηθείτε αυτά που λέγαμε χτες), τα οποία ιδρύθηκαν πριν εκατοντάδες χρόνια, ενώ πολλά από αυτά έχουν ηλικία μεγαλύτερη από την ηλικία του ελληνικού κράτους. Για παράδειγμα, το Χάρβαρντ ιδρύθηκε το 1636, το Γέιλ το 1701, το Πρίνστον το 1746, το Κολούμπια το 1754, το ΜΙΤ το 1861, το Στάνφορντ το 1885 κλπ. Όλα αυτά τα πανεπιστήμια διοικούνται από επιτροπές, οι οποίες δεν λειτουργούν με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια αλλά με γνώμονα την διατήρηση της φήμης αυτών των ιδρυμάτων. Παράλληλα, στο πέρασμα των χρόνων απέκτησαν από δωρεές περιουσίες αμέτρητων εκατομμυρίων το καθένα (τις οποίες, φυσικά, εκμεταλλεύονται), ενώ κάθε χρόνο δέχονται χρηματικές δωρεές εκατοντάδων εκατομμυρίων δολλαρίων (μόνο το 2016, το Χάρβαρντ δέχτηκε από δωρεές 1,16 δισ. δολλάρια ενώ τα συνολικά του έσοδα ξεπέρασαν τα 5 δισ. δολλάρια!).

Επίσης, πρέπει να έχουμε κατά νου κάτι ακόμη. Το ότι εγώ συμπλήρωσα κάποια στοιχεία, δεν σημαίνει ότι μόλις κάνω αίτηση θα με δεχτούν είτε στο Χάρβαρντ είτε στο Γέιλ. Παρ’ ότι η ζήτηση είναι μεγάλη, είναι ζήτημα αν αυτά τα πανεπιστήμια δέχονται πάνω από 1.500 φοιτητές κάθε χρόνο, διαλέγοντας -φυσικά- την αφρόκρεμα ανάμεσα στους δεκάδες χιλιάδων που υποβάλλουν αιτήσεις. Για να καταλάβουμε πόσο μικρός είναι αυτός ο αριθμός, είναι σαν να λέμε ότι το Καποδιστριακό πανεπιστήμιο της Αθήνας δέχεται κάθε χρόνο 50 (το πολύ) νέους φοιτητές σε όλες τις σχολές του συνολικά. Κατ’ επέκταση, οι υποτροφίες που προαναφέραμε, χορηγούνται σε ελάχιστους φοιτητές, οι οποίοι εκτιμώνται ως «μεγάλα μυαλά», τα οποία προσδοκάται ότι θα ωφελήσουν μελλοντικά (είτε με την στενή έννοια είτε ως φήμη) το πανεπιστήμιο.

Κατά τα άλλα, εξακολουθούν να ισχύουν όσα είπαμε χτες για τα δημόσια αλλά και για τα υπόλοιπα ιδιωτικά πανεπιστήμια του σωρού. Όποιος θέλει να σπουδάσει εκεί, πρέπει να βάλει βαθειά το χέρι στην τσέπη, ακόμη και αν κάποια από αυτά τα πανεπιστήμια χορηγούν μερικές υποτροφίες για τα μάτια του κόσμου.

Υπολογισμός κόστους σπουδών στο Yale

Επίλογος για σήμερα. Είπαμε πρωτύτερα ότι η συντριπτική πλειοψηφία των χιλιάδων πολιτειακών πανεπιστημίων είναι από μέτρια έως πολύ κακά. Δεν θα ξοδέψω τον χρόνο σας παραθέτοντας λεπτομέρειες αλλά, για όποιον ενδιαφέρεται, αυτές οι λεπτομέρειες κυκλοφορούν ελεύθερα στο διαδίκτυο. Όμως, μπορείτε να βρείτε μια εξαιρετικά εύγλωττη απόδειξη στην διεύθυνση https://www2.ed.gov/offices/OSFAP/PEPS/docs/closedschoolsearch.xlsx, του υπουργείου παιδείας των ΗΠΑ. Αν την ακολουθήσετε, θα ανοίξετε ένα υπολογιστικό φύλλο (excel), με την λίστα των σχολείων κάθε βαθμίδας τα οποία κάποτε (από το 1984 και μετά) συμμετείχαν σε κάποιο κρατικό πρόγραμμα παροχής βοήθειας σε σπουδαστές και ήδη έχουν κλείσει. Μη προσπαθήσετε να μαντέψετε πόσα τέτοια σχολεία περιλαμβάνει η λίστα γιατί θα αστοχήσετε οικτρά. Ούτε λίγο ούτε πολύ… 15.781 (!!). Θυμίζω ότι η λίστα δεν περιλαμβάνει τα σχολεία που έχουν κλείσει αλλά δεν συμμετείχαν ποτέ σε κρατικά προγράμματα. Αν θέλετε μια λίστα μόνο με τα πανεπιστήμια που έκλεισαν την τελευταία τριετία, δείτε το άρθρο τής Hallie Busta «How many colleges and universities have closed since 2016?«.

Υποθέτω ότι η συντριπτική πλειοψηφία των παραπάνω σχολείων έκλεισε για οικονομικούς λόγους. Πότε κλείνει μια επιχείρηση για οικονομικούς λόγους; Κατά κύριο λόγο όταν οι πελάτες της δεν μένουν ικανοποιημένοι και την εγκαταλείπουν. Μήπως θέλετε να βγάλω και συμπέρασμα για το επίπεδο των υπηρεσιών που προσφέρει μια τέτοια επιχείρηση; Ελάτε δα!

Θα συνεχίσουμε, αφήνοντας το βλέμμα μας να πλανηθεί λίγο μακρύτερα από το Harvard και τις υποτροφίες του.

https://eleutheriellada.wordpress.com/2019/02/14/%CE%B5%CE%AF%CE%BD%CE%B1%CE%B9-%CF%84%CE%BF-harvard-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CE%B3%CE%B9%CE%B1-%CF%84%CE%BF%CF%85%CF%82-%CF%86%CF%84%CF%89%CF%87%CE%BF%CF%8D%CF%82/#more-101563