Διεθνής οικονομία: Το χρέος έφτασε τα 244 τρισεκατομμύρια δολάρια!

Του Δάνη Παπαβασιλείου

Τον περασμένο Σεπτέμβριο, με αφορμή τη συμπλήρωση δέκα χρόνων από την κατάρρευση της αμερικανικής τράπεζας Lehman Brothers και την έναρξη της μεγάλης διεθνούς κρίσης, ο Ζαν- Κλοντ Τρισέ, πρώην πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), σε συνέντευξη του στο Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων, απαντώντας στην ερώτηση «Πως είναι η κατάσταση της οικονομίας σήμερα;», απάντησε: «Τόσο επικίνδυνη, όσο και τη στιγμή της κατάρρευσης της Lehman Brothers τον Σεπτέμβριο 2008». Μπορεί η Κριστίν Λαγκάρντ, γενική διευθύντρια του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και ο Μάριο Ντράγκι, πρόεδρος της ΕΚΤ, να κρύβουν την

πραγματικότητα πίσω από περίπλοκες εκφράσεις λόγω της θέσης τους, όμως ο Τρισέ μπορεί να λέει τα πράγματα με το όνομα τους, απελευθερωμένος από τις ευθύνες του κεντρικού τραπεζίτη.

Στην ίδια συνέντευξη, ο Γάλλος τραπεζίτης επισημαίνει ότι αν η διόγκωση του χρέους ήταν ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες της κρίσης του 2008, σήμερα (το 2018) η κατάσταση «μυρίζει μπαρούτι» αφού το χρέος όχι μόνο δεν μειώθηκε αλλά, αντιθέτως μεγαλώνει εντυπωσιακά.

Σύμφωνα με το Διεθνές Χρηματοπιστωτικό Ινστιτούτο (Instute of International Finance), μέσα στο γ΄ τρίμηνο του 2018, το χρέος του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα έφθασε το 318% του ΑΕΠ, φλερτάροντας με το ιστορικό υψηλό του 320% που είχε καταγραφεί στα μέσα του 2016. Η συνολική αξία όλων των δανείων στην παγκόσμια οικονομία διαμορφώθηκε στα 244 τρισ. δολάρια, δηλαδή απέχει μία ανάσα από το ρεκόρ των 247,7 τρισ. δολαρίων.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα στοιχεία που αφορούν στην εξέλιξη του χρέους ανά τομέα στο διάστημα Δεκέμβριος 2017- Δεκέμβριος 2018. Σύμφωνα, λοιπόν, με το Διεθνές Χρηματοπιστωτικό Ινστιτούτο (ΙΙF):

Το δημόσιο χρέος (δηλαδή το χρέος των κυβερνήσεων) αυξήθηκε από 63,5 σε 65,2 τρισεκατομμύρια δολάρια.

Το χρέος των νοικοκυριών αυξήθηκε από 44,2 σε 46,1 τρις δολ.

Το χρέος των επιχειρήσεων (εκτός του χρηματοπιστωτικού τομέα) αυξήθηκε από 68,6 σε 72,9 τρις δολ.

Το χρέος του χρηματοπιστωτικού κλάδου αυξήθηκε από 58,8 σε 60 τρις δολ.

Για να γίνει κατανοητό το μέγεθος του προβλήματος σημειώνουμε ότι μόνον το χρέος των επιχειρήσεων (εκτός του χρηματοπιστωτικού τομέα) αντιστοιχεί στο 92% του παγκόσμιου ΑΕΠ!

Τη σημασία της εξέλιξης του δημόσιου χρέους στην ανάλυση της καπιταλιστικής οικονομίας επισήμανε ο Μαρξ στο «Κεφάλαιο»: «Το δημόσιο χρέος, δηλ. το ξεπούλημα του κράτους –αδιάφορο αν είναι απολυταρχικό, συνταγματικό ή δημοκρατικό κράτος– βάζει τη σφραγίδα του στην κεφαλαιοκρατική εποχή. Το μοναδικό κομμάτι του λεγόμενου εθνικού πλούτου, που στους σύγχρονους λαούς ανήκει πραγματικά στο σύνολο του λαού, είναι το δημόσιο χρέος τους».

Η αύξηση  του χρέους (δημόσιου και ιδιωτικού) δεν είναι ο μόνος πρόδρομος της κρίσης και της επαπειλούμενης ύφεσης στη διεθνή οικονομία. Είναι όμως ένα ασφαλές κριτήριο για να δούμε προς τα που πάνε τα πράγματα.

Πολύ περισσότερο,  αυτό ισχύει αν συνυπολογιστούν οι εκτιμήσεις για τη σημερινή κατάσταση υπό το φως των εξελίξεων (οικονομικών και γεωπολιτικών).

Τόσο η όξυνση των αντιθέσεων μεταξύ των μεγάλων οικονομιών, που παίρνουν τη μορφή των εμπορικών πολέμων, κυρίως μεταξύ ΗΠΑ- Κίνας, όσο και η  ανησυχητική επιβράδυνση (όπως επισημαίνει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο) δείχνουν ότι μια νέα ύφεση δεν είναι απλώς ένα ενδεχόμενο, αλλά μια άμεση υπαρκτή απειλή.

Η εκρηκτική άνοδος του χρέους είναι μια όψη της  συνολικής κρίσης υπερσυσσώρευσης, η οποία, όπως δείχνουν τα στοιχεία, όχι μόνο δεν αντιμετωπίστηκε, τα προηγούμενα χρόνια, αλλά φαίνεται να οξύνεται.

Και επειδή  το μόνο αντίδοτο στην κρίση υπερσυσσώρευσης είναι η καταστροφή του πλεονάζοντος κεφαλαίου, οι καπιταλιστές ετοιμάζονται για ένα «νέο γύρο», πριν καν κλείσει ο προηγούμενος.

Αυτή η καταστροφή περιλαμβάνει το κλείσιμο των λιγότερο παραγωγικών επιχειρήσεων και έτσι δημιουργούνται οι προϋποθέσεις και οι ευκαιρίες για αυτούς που μπορούν να αντέξουν να συνεχίσουν με μεγαλύτερο ποσοστό κέρδους και μικρότερη παραγωγή.

Όμως, αν αυτό το ξεκαθάρισμα φαίνεται να αφορά έναν αριθμό κεφαλαιοκρατών που θα χάσουν κάποια από τα προνόμια τους, στην πραγματικότητα τη νύφη θα την πληρώσουν η εργατική τάξη στο σύνολο της και τα λαϊκά στρώματα σε όλο τον κόσμο.

Ένας νέος γύρος απολύσεων, μειώσεων μισθών, κατάργησης κοινωνικών δικαιωμάτων, εντατικοποίησης της εργασίας σε συνδυασμό με την ενίσχυση της εργοδοτικής αυθαιρεσίας, κατάργηση συλλογικών συμβάσεων και άλλα μέτρα εν ονόματι της ανάγκης να αντιμετωπιστεί η κρίση….

https://eleutheriellada.wordpress.com/2019/02/11/%CE%B4%CE%B9%CE%B5%CE%B8%CE%BD%CE%AE%CF%82-%CE%BF%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CE%BD%CE%BF%CE%BC%CE%AF%CE%B1-%CF%84%CE%BF-%CF%87%CF%81%CE%AD%CE%BF%CF%82-%CE%AD%CF%86%CF%84%CE%B1%CF%83%CE%B5-%CF%84%CE%B1-244/#more-101517