Ο Ευάγγελος Βενιζέλος απαντά στις ερωτήσεις του Γιώργου Σκαμπαρδώνη στο Thessaloniki Summit 2017

Το πρόβλημα της χώρας μπορεί να αντιμετωπιστεί πλήρως, όχι από μία δημοσιονομική οπτική γωνία, αλλά από μια οπτική γωνία που αφορά την πραγματική οικονομία, δηλαδή αφορά την αποκατάσταση του κλίματος εμπιστοσύνης, τη συμμετοχή της κοινωνίας σε αυτή την πολύ μεγάλη εθνική προσπάθεια. Το μεγάλο πρόβλημα είναι ότι η κοινωνία ανθίσταται, ένα μεγάλο ποσοστό της κοινωνίας δεν μετέχει στην προσπάθεια, είτε το παρακολουθεί παθητικά είτε έχει μία τελείως αρνητική προδιάθεση. Δεν δηλώνει ότι είναι ευρωπαϊκό, εκσυγχρονιστικό, έτοιμο να συμπράξει σε μία μεγάλη εθνική προσπάθεια, προκειμένου η χώρα να γίνει ξανά ομαλή, να ξαναγίνει μία κανονική, ανταγωνιστική, ισότιμη χώρα-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωζώνης.
Το πρώτο πρόβλημα είναι η νοοτροπία της κοινωνίας, η οποία τροφοδοτεί και τη νοοτροπία του πολιτικού συστήματος ακόμη και τώρα. Δηλαδή, πολλοί βλέπουν ότι λύση είναι η επάνοδος στο μοντέλο κομματικού συστήματος της μεταπολίτευσης, ενώ δεν είναι αυτό η λύση. Το δεύτερο μεγάλο θέμα είναι το τραπεζικό σύστημα. Και το τρίτο μεγάλο ζήτημα είναι να συνεννοηθούμε επιτέλους, κάποια στιγμή μεταξύ μας, για το τι σημαίνει επενδύσεις, γιατί πιστεύω ότι υπάρχει πλήρης σύγχυση για το τι σημαίνει επενδύσεις και νομίζουμε ότι οι επενδύσεις είναι ορισμένες μεγάλες, εμβληματικές, άμεσες ξένες επενδύσεις, για τις οποίες
γίνεται πολύς λόγος, ενώ, εάν δεν κινηθεί οριζόντια ο ελληνικός επιχειρηματικός κόσμος, εάν δεν γίνουν καταρχάς αντικαταστάσεις του επενδεδυμένου κεφαλαίου, εάν δεν επενδύσει η μεσαία και η μικρή επιχείρηση, εάν δεν υπάρξει χρηματοδοτούμενη ανάπτυξη –ίσως θα το διευκρινίσουμε αυτό στη συνέχεια– δεν μπορούμε να καλύψουμε το τεράστιο επενδυτικό έλλειμμα, το οποίο υπάρχει, το οποίο είναι δυστυχώς καταθλιπτικό.
Άρα, πρέπει η ανάλυσή μας να είναι πιο σύνθετη και πρέπει να μιλάμε και με πολύ μεγάλη σαφήνεια, να μη λέμε νέες κοινοτοπίες. Εάν μπούμε σε μία λογική να λέμε κάθε λίγο και λιγάκι τα ίδια πέντε στερεότυπα και τις ίδιες δέκα κοινοτοπίες σε όλες τις δημόσιες συζητήσεις, εντός και εκτός Βουλής και σε όλα τα fora, δεν θα μπορέσουμε ποτέ να κινητοποιήσουμε την κοινωνία και την οικονομία γύρω από ένα πραγματικό εθνικό σχέδιο ανασυγκρότησης.
Από όλα όσα μας προσφέρει η Ευρωπαϊκή Ένωση, που μας προσφέρει πολλά, και η Ευρωζώνη και τα κράτη-μέλη στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης, εάν μου λέγατε να αναδείξω ένα, θα έλεγα ένα, το οποίο θα μπορούσε να υποκαταστήσει τα πάντα. Εάν είχαμε έναν ειδικό μηχανισμό ευρωπαϊκής εγγύησης καταθέσεων για την Ελλάδα.   Δεν πρόκειται σύντομα να ολοκληρωθεί η τραπεζική ένωση με τον τρίτο πυλώνα που είναι το ενιαίο σύστημα εγγυήσεων. Έχουμε ενιαίο σύστημα εποπτείας, έχουμε ενιαίο σύστημα εκκαθάρισης, αλλά δεν έχουμε ενιαίο σύστημα εγγυήσεων. Έχουμε εναρμόνιση εθνικών συστημάτων εγγυήσεων, είναι οι εθνικοί νόμοι για τις εγγυημένες καταθέσεις και ούτω καθ’ εξής. Εάν υπήρχε μία ευρωπαϊκή ad hoc εγγύηση για την Ελλάδα, προκειμένου να βοηθηθεί η ελληνική οικονομία, οι χρηματοδοτήσεις, η πιστωτική επέκταση, οι επενδύσεις, αυτό θα ήταν πολλαπλάσιας αξίας από όλα τα προγράμματα που αφορούν την Ελλάδα, από όλα τα προγράμματα που αφορούν τα soft capitals, τα μαλακά κεφάλαια που δεν είναι τραπεζικά, αλλά είναι θεσμών, Juncker Plan ΕΣΠΑ, αλλά μοχλεύονται μέσα από το τραπεζικό σύστημα. Μία παρατήρηση αυτή.
Το πρόβλημα των επενδύσεων είναι πρωτίστως η αγορά κατοικίας. Η αγορά κατοικίας ήταν το 2009 25 δις και τώρα δεν πιάνει το 1 δις. Ήταν οι επενδύσεις μας 50 δις το 2008, 2009, που είχε αρχίσει η κάμψη και είναι τώρα 20 δις. Αυτή είναι η κατάσταση. Το επενδυτικό κενό σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο αθροιστικά είναι 540 δισεκατομμύρια. Εάν θέλεις να υποκαταστήσεις το επενδεδυμένο κεφάλαιο το οποίο αποσβαίνεται, θέλεις 280 δις επενδύσεις μέχρι το 2023, θέλεις καθαρές επενδύσεις της τάξεως των 80-100 δις. Αυτά, συμπεριλαμβανομένου του δημόσιου τομέα που είναι πάλι ο μεγαλύτερος επενδυτής, δηλαδή πρόγραμμα δημόσιων επενδύσεων, ΕΣΠΑ, Juncker Plan λιγότερο, γιατί το Juncker Plan πηγαίνει και στις χώρες που είναι εκτός στόχου σύγκλισης, στις παλιές, διαχέεται παντού, αυτό είναι το μυστικό του, ότι δίνει λεφτά στη Γερμανία ας πούμε, δεν δίνει λεφτά μόνο στις χώρες τις λεγόμενες της σύγκλισης σε σχέση με το ΕΣΠΑ, έχεις να ανταγωνιστείς με τελείως διαφορετικούς όρους. Πάλι ένας πολύ μεγάλος συντελεστής είναι το εν ευρεία εννοία πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων, πρέπει να το μοχλεύσεις τραπεζικά για να αποδώσει. Αν δεν το μοχλεύσεις, δηλαδή αν πάρεις 500 και δώσεις 500, αν δεν παράγεται λογιστικό χρήμα, δεν λύνεις τα προβλήματα χρηματοδότησης και αν δεν κινηθεί οριζόντια η οικονομία σε χαμηλότερα επίπεδα, δηλαδή όχι στο επίπεδο της Eldorado ή στο επίπεδο της Lamda Development, πρέπει να φτιάξεις τα ψυγεία σου, να φτιάξεις τις αποθήκες σου, τον εξοπλισμό σου, να κινηθεί η οικονομία στην καθημερινότητά της, έτσι λύνεις το πρόβλημα των επενδύσεων. Αλλά πώς να το κάνεις αυτό όταν έχεις μία αβεβαιότητα και μία άλλη σειρά προτεραιότητος, ότι πρέπει να καλύπτεις τις φορολογικές σου υποχρεώσεις, τις ασφαλιστικές σου υποχρεώσεις;
Βεβαίως ο Wolfgang Schäuble και πρότεινε την έξοδο της χώρας από το Ευρώ. Βεβαίως και μου πρότεινε, το έχει πει και στο βιβλίο του με τον Γάλλο Υπουργό τον κ. Sapin. Βεβαίως και είχαμε δύο ή τρεις φορές αυτή τη συζήτηση, μία φορά στο Βερολίνο μόλις ανέλαβα, μία δεύτερη φορά το Σεπτέμβριο του 2011 στο Βόρσκλαβ της Πολωνίας, αλλά όταν επιχειρηματολόγησα, γιατί αυτό δεν μπορεί να γίνει δεκτό, γιατί η παραμονή της Ελλάδας στο Ευρώ σημαίνει θυσίες, μεγάλες θυσίες και απώλειες, αλλά σώζεις το 70% του ΑΕΠ σου και έχεις άλλο σημείο εκκίνησης, ενώ η έξοδος από το Ευρώ σημαίνει ότι θα πας στο 10% του ΑΕΠ σου και θα ξεκινήσεις από πολύ πίσω από το μηδέν, το δέχθηκε. Και όχι μόνο το δέχθηκε, αλλά στήριξε με αποφασιστικότητα και με απόλυτη τήρηση των συμφωνηθέντων όλη τη μεγάλη επέμβαση που έγινε στο ελληνικό δημόσιο χρέος, την οποία είχαμε συμφωνήσει ελάχιστες ημέρες μετά την ανάληψη των καθηκόντων μου, στις 6 Ιουλίου του 2011 στο Βερολίνο. Έμεινε σταθερός και πήγε μέχρι το τέλος, κάναμε ονομαστική μείωση του 53,5% του χρέους, του outstanding τότε, του κατεχόμενου από την διεθνή ιδιωτικό τομέα και μέσα από τους όρους της δανειοδότησης, τους οποίους ξέρει πολύ καλύτερα από όλους ο Klaus Regling.

* Ολόκληρη η συζήτηση εδώ: https://www.evenizelos.gr/413-speeches/conferencespeech/conferencespeech2017/5670-thessaloniki-summit-2017.html