Κωνσταντίνος Γλύξμπουργκ: Εκθρονίσεις

Τρία χρόνια και εννέα μήνες. Από τον Μάρτιο του ’64 μέχρι τον Δεκέμβριο του ’67 κράτησε η βασιλεία του. Τρία χρόνια βασίλεψε. Και για τα υπόλοιπα πενήντα πέντε της ζωής του ήταν επίδοξος βασιλιάς. Εζησε, όπως το λέει και ο ποιητής, κουβαλώντας «ένα αξίωμα σαν το πουλί μες στο κλουβί του».

Εκείνα τα τέσσερα-παρά-κάτι χρόνια (λιγότερα απ’ όσα απολαμβάνει κανονικά στην εξουσία ένας αιρετός) ήταν πολύ πυκνά σε Ιστορία. Η δημοκρατία αιμορραγούσε εσωτερικά από τα εμφυλιακά τραύματα· και εξωτερικά κλυδωνιζόταν από τις διακυμάνσεις του Ψυχρού Πολέμου. Σε αυτό το σαθρό έδαφος βάρυναν δυσανάλογα οι ιδιοσυγκρασίες που βρέθηκαν να την κυβερνούν.

Η ελληνική δημοκρατία αποδείχθηκε πολύ ευάλωτη στους εγωισμούς και στους ιδεασμούς των πρωταγωνιστών της. Δεν άντεξε. Επεσε. Ομως προτού καν αναστηθεί, όταν ακόμη αναζητούσε τα θεσμικά βάθρα επί των οποίων έμελλε να ορθοποδήσει, ήταν κιόλας σαφές ποιος είχε φταίξει. Στη συλλογική συνείδηση, η βαρύτητα των εγκλημάτων είχε λειτουργήσει ως μεγεθυντικός φακός για την αβάσταχτη ελαφρότητα των αυτουργών τους.

Οταν οι παλιοί εφιάλτες γίνονται προφίλ στο Instagram.

Τη βασιλεία, στην υπεραιωνόβια εμφώλευσή της στο νεοελληνικό κράτος, πολλοί ηγάπησαν. Τον τελευταίο βασιλέα όχι και τόσο πολλοί. Μπορεί να αδικήθηκε από την τύχη που προτού καν γίνει 25 χρόνων τού παρέδωσε τα σκήπτρα μαζί με την πεποίθηση ότι μπορεί να τα χρησιμοποιεί αυθαίρετα. Μπορεί να τον προόριζαν να αποτύχει τα προπατορικά αμαρτήματα του θεσμού που κλήθηκε ανώριμος να ενσαρκώσει.

Η πρώτη νίκη πάντως που πέτυχε ήταν όταν, πολλά χρόνια μετά την έκπτωσή του, κέρδισε μια δίκη εις βάρος της Ελληνικής Πολιτείας. Πέτυχε να αναγνωριστεί ως ιδιώτης έναντι της Ελλάδας, που υποχρεώθηκε να τον αποζημιώσει για την περιουσία του. Κέρδισε ταυτόχρονα και το δικαίωμα, επιτέλους, να ιδιωτεύσει, χωρίς δημόσιες μέριμνες, στη χώρα όπου γεννήθηκε. Και να ζήσει εδώ μακάριος τις δύο τελευταίες δεκαετίες της ζωής του.

Παρότι ο ίδιος όχι μόνο είχε συμφιλιωθεί, αλλά είχε φτάσει να εκμαιεύσει και δικαστικά την επικύρωση του πολιτικού παροπλισμού του, κάποιοι εξακολουθούσαν να τον χρησιμοποιούν σαν σκιάχτρο – αντιμετωπίζοντάς τον, μέχρι και τη νύχτα της τελευτής του, σαν ζωντανό εφιάλτη. Γι’ αυτό βέβαια δεν έφταιγε ο ίδιος και η οικογένειά του, που εξαντλεί πια τη δημόσια παρουσία της στο Instagram. Εφταιγαν εκείνοι που δεν μπορούν να εγκαταλείψουν τη θαλπωρή των σκιών της παλιάς Ελλάδας – που μηρυκάζουν ακόμη χούντες, αποστασίες και ξενοκίνητες συνωμοσίες.

Οι πραγματικοί αντιμοναρχικοί δημοκράτες θα όφειλαν ίσως στον τελευταίο εκπρόσωπο της μοναρχίας ευγνωμοσύνη. Αν είχε υπάρξει άλλος –αν είχε υπάρξει πιο επιδέξιος–, ίσως να μην είχε ευεργετήσει άκων τη δημοκρατία. Ισως να μην είχε συμπαρασύρει στην εκθρόνισή του και τη βασιλεία.

https://www.kathimerini.gr/opinion/562224352/konstantinos-glyxmpoyrgk-ekthroniseis/