Η ένταση με την επιδίωξη της Τουρκίας για εξορύξεις στην κυπριακή Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ), δηλαδή σε διεθνή ύδατα και όχι χωρικά ύδατα της Κύπρου, ήταν από πολλού αναμενόμενη. Παρ’ όλα αυτά, η ανακάλυψη κοιτασμάτων είχε θεωρηθεί ορθώς ως κίνητρο για τις δύο πλευρές, Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους, για να εξευρεθεί λύση στο κυπριακό πρόβλημα.
Η θέση της διεθνούς κοινότητας είναι ότι, ναι μεν η Κυπριακή Δημοκρατία έχει το δικαίωμα σε έρευνες και εξορύξεις, αλλά τα έσοδα και ο πλούτος αυτός πρέπει να αξιοποιηθούν προς όφελος και των δύο Κοινοτήτων της Κύπρου. Ότι και στην διαχείριση των εσόδων πρέπει να μετέχουν, τόσο οι Ελληνοκύπριοι όσο και οι Τουρκοκύπριοι. Και ο ασφαλής τρόπος για να
γίνει αυτό είναι να βρεθεί -συμβιβαστική βεβαίως- λύση στο Κυπριακό, με την οποία Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι θα μετέχουν, με βάση την πολιτική ισότητα, στην διακυβέρνηση του κράτους.
Ορισμένοι σε Ελλάδα και Κύπρο λένε ότι, από τον πλούτο αυτόν οι Τουρκοκύπριοι θα ωφεληθούν, μόνο αφού και όταν βρεθεί λύση στο Κυπριακό. Αυτό, σε ένα πρόβλημα που χρονίζει επί δεκαετίες, δεν γίνεται εύκολα αποδεκτό. Διότι θα μπορούσε να είναι πρόσχημα για τους Ελληνοκύπριους, να τρενάρουν επ’ αόριστον τις διαδικασίες επίλυσης του Κυπριακού, και στο μεταξύ να νέμονται μόνοι τους τα έσοδα από τις έρευνες και τις εξορύξεις.
Η Τουρκία έχει καταστρώσει εδώ και λίγα χρόνια μια επιθετική στρατηγική, καθώς συνδέει το Κυπριακό με τα κοιτάσματα στην Ανατολική Μεσόγειο, με αγωγούς που πρόκειται να δημιουργηθούν, αλλά και την εκκρεμή οριοθέτηση των ΑΟΖ στην θαλάσσια περιοχή μεταξύ της Κυπριακής Δημοκρατίας και της ίδιας της Τουρκίας. Αυτό σημαίνει ότι η Τουρκία, που διεκδικεί ρόλο ισχυρής περιφερειακής δύναμης, δεν μπορεί να επιβεβαιώσει αυτόν τον ρόλο, χωρίς ενεργή συμμετοχή στο ενεργειακό παιχνίδι της περιοχής.
Η Τουρκία επιχειρεί να καταγράψει αμφισβητήσεις, στέλνοντας ένα καθαρό μήνυμα ότι χωρίς τη συμμετοχή της δεν μπορεί να γίνει τίποτα. Από την άλλη πλευρά, δεν πρέπει να διαφεύγει της προσοχής μας, ότι και η Τουρκία ως παράκτια χώρα έχει νόμιμα συμφέροντα στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο. Όχι βέβαια στην έκταση που αυτή ισχυρίζεται, αλλά πάντως υπαρκτά με βάση το Δίκαιο της Θάλασσας.
Η σωστή κίνηση της Κύπρου να εμπλέξει μεγάλες διεθνείς πετρελαϊκές εταιρείες στην αξιοποίηση των κυπριακών κοιτασμάτων, από μόνη της δεν αρκεί. Καμία σοβαρή και μακροχρόνια επιχειρηματική επένδυση δεν μπορεί να γίνει σε συνθήκες έντασης και αστάθειας.
Η Κύπρος μπορεί να συνεχίσει την προσπάθεια για εκμετάλλευση των κοιτασμάτων. Θα ήταν όμως σημαντικό η ελληνοκυπριακή ηγεσία να ζητήσει άμεση συνάντηση με την τουρκοκυπριακή ηγεσία. Να συγκροτήσουν μια κοινή Επιτροπή που θα διαχειρίζεται τα θέματα των υδρογονανθράκων. Από κοινού να καλέσουν την Τουρκία να αποσύρει τις ναυτικές δυνάμεις της από την περιοχή που γίνονται οι εξορύξεις. Να συνομιλήσουν με τα αρμόδια όργανα της Τουρκίας για τον καθορισμό της ΑΟΖ στην θάλασσα που περιβρέχει τις δυο χώρες. Να ξαναρχίσουν διαπραγματεύσεις και να ζητήσουν από τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ να συγκαλέσει μια νέα Διάσκεψη για να λυθεί οριστικά το Κυπριακό.
*Ο Θόδωρος Τσίκας είναι Πολιτικός Επιστήμονας- Διεθνολόγος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου