Κυπριακή «καταιγίδα» πάνω από την κυβέρνηση Μητσοτάκη

Του Δημήτρη Μηλάκα

Αντιμέτωπες με τη σταθερή κλιμακούμενη και έμπρακτη αμφισβήτηση της Κυπριακής ΑΟΖ από την Άγκυρα, οι κυβερνήσεις σε Αθήνα και Λευκωσία ψάχνουν αυτές τις μέρες φίλους, εταίρους και συμμάχους, οι οποίοι σιωπούν. Το σκηνικό που διαμορφώνεται, όπως υπογραμμίζουν έμπειροι διπλωμάτες οδηγεί στη βάσιμη εκτίμηση ότι η Κύπρος (και η Ελλάδα κατ’ επέκταση) θα συρθεί σε μια διαπραγμάτευση που θα αφορά τη συνδιαχείριση των ενεργειακών πόρων, όπως ακριβώς επιθυμεί και μεθοδεύει η Άγκυρα. Την περασμένη Τρίτη το συμβούλιο των υπουργών Εξωτερικών των 28, κατάφερε να διασώσει τα προσχήματα και να εκδώσει κοινή απόφαση

κατά της Τουρκίας. Σύμφωνα με το κείμενο της απόφασης οι Ευρωπαίοι εταίροι ζήτησαν να ανασταλούν «οι διαπραγματεύσεις για τη συνολική Συμφωνία Αεροπορικών Μεταφορών» και να ακυρωθούν «προς το παρόν» τόσο «το Συμβούλιο Σύνδεσης», όσο και οι «περαιτέρω συνεδριάσεις του διαλόγου υψηλού επιπέδου Ε.Ε. – Τουρκίας». Ακόμη, αποφασίστηκε «να μειωθεί η προενταξιακή βοήθεια προς την Τουρκία για το 2020», ενώ οι ευρωπαίοι ΥΠΕΞ απηύθυναν παράλληλα προτροπή προς την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) να «επανεξετάσει» τις δανειακές χορηγήσεις της στην Τουρκία..

Τα καλά και συμφέροντα

Όπως είναι προφανές από τα σημεία της απόφασης, οι Ευρωπαίοι απλώς κατάφεραν να διασώσουν τα προσχήματα και να καταλήξουν σε κοινή θέση η οποία κατά κύριο λόγο δεν θίγει τα μεγάλα ιδιαίτερα οικονομικά συμφέροντα που κάποιες ευρωπαϊκές χώρες (Γερμανία, Ολλανδία κ.λπ.) έχουν στην Τουρκία. Υπό αυτήν την έννοια, η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν είναι σε θέση να ικανοποιήσει τα αιτήματα Αθήνας και Λευκωσίας για ουσιαστικές και οδυνηρές (σε οικονομικό- πολιτικό επίπεδο) κυρώσεις κατά της Τουρκίας. Κάτι τέτοιο θα ήταν, όπως σημειώνουν διπλωμάτες στην Αθήνα, σαν κάποιες ευρωπαικές χώρες να πυροβολούσαν τα πόδια τους.

Παρά το γεγονός ότι τα «μέτρα» που αποφάσισαν οι Ευρωπαίοι κατά της Τουρκίας κατά κοινή ομολογία δεν έχουν κανένα αντίκρισμα και δεν προκαλούν την παραμικρή δυσκολία στην Άγκυρα, ο υπουργός εξωτερικών Νίκος Δένδιας εξέφρασε την ικανοποίησή του, προφανώς για να βοηθήσει κι αυτός στη διάσωση των ευρωπαϊκών προσχημάτων. Άλλωστε, ο Νίκος Δένδιας γνωρίζει ότι αν μπορεί να περιμένει κάτι ουσιαστικό (θετικό ή αρνητικό) γύρω από αυτήν την υπόθεση δεν θα το συναντήσει στην Ευρώπη, αλλά στις ΗΠΑ. Εκεί, λοιπόν, στην Ουάσιγκτον, έσπευσε μετά τη Σύνοδο των Ευρωπαίων ΥΠΕΞ ελπίζοντας ότι κατά τη συνάντηση με τον Αμερικανό ομόλογό του θα αποκομίσει μια αίσθηση για το πού οδηγούνται τα πράγματα στην Ανατολική Μεσόγειο.

Πάντως οι ενδείξεις για την αμερικανική στάση δεν είναι και τόσο ενθαρρυντικές ούτε συνάδουν με το κλίμα που καλλιεργήθηκε το προηγούμενο διάστημα για την οικοδόμηση της νέας ελληνοαμερικανικής στρατηγικής σχέσεις με τον «διαβολικά καλό» Τραμπ. Όπως είναι γνωστό, ο Ταγίπ Ερντογάν συνεχίζει την υλοποίηση του εξοπλιστικού προγράμματος της χώρας το οποίο περιλαμβάνει πια και τους Ρωσικούς πυραύλους S400. Οι Αμερικανοί, παρά τη δυσφορία τους την οποία δεν έκρυψαν, άρχισαν να «καταπίνουν» τους ρωσικούς πυραύλους και, όπως κυκλοφορεί σε στρατιωτικούς –νατοϊκούς κύκλους, δεν θα τιμωρήσουν τον Ερντογάν με την απαγόρευση της πώλησης των αεροσκαφών F35. Σύμφωνα με την εκτίμηση Ελλήνων στρατιωτικών η Τουρκία, σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, θα αρχίσει να παραλαμβάνει και τα αμερικανικά αεροσκάφη, τα όποια άλλωστε έχει πληρώσει συμμετέχοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο στο τεράστιο πρόγραμμα παραγωγής αυτού του τελευταίου τύπου και τεχνολογίας πολεμικού αεροσκάφους.

Τουρκική πυγμή…

Σε κάθε περίπτωση πάντως οι ελληνικές ψευδαισθήσεις περί εξασφαλισμένης υποστήριξης από εταίρους και φίλους διαψεύδονται από τις τουρκικές πράξεις οι οποίες εκδηλώνονται χωρίς να συναντούν την παραμικρή αντίδραση από τους υποτιθέμενους προστάτες της Ελλάδας και της Κύπρου. Λίγες μόλις ώρες μετά την απόφαση των Ευρωπαίων κατά – υποτίθεται – της Τουρκίας ο υπουργός εξωτερικών της χώρας Μεβλούτ Τσαβούσογλου με δηλώσεις του, όπως μεταδίδει το τουρκικό πρακτορείο Anadolu, υπογράμμισε πως «δεν υπάρχει λόγος να λάβουμε σοβαρά» τις αποφάσεις της Ε.Ε. για την ανατολική Μεσόγειο . Όπως σημείωσε ο Τούρκος ΥΠΕΞ η Άγκυρα θα αυξήσει τις δραστηριότητές της στην ανατολική Μεσόγειο, στέλνοντας και τέταρτο πλοίο στην περιοχή.

Πριν από τη δήλωση του Μεβλούτ Τσαβούσογλου το τουρκικό ΥΠΕΞ, με σκληρή ανακοίνωσή του, ξεκαθάρισε ότι η Τουρκία θα συνεχίσει «με αποφασιστικότητα τις δραστηριότητές της στην ανατολική Μεσόγειο και θα τις αυξήσει», σημειώνοντας επίσης ότι οι αποφάσεις της Ε.Ε. εναντίον της Άγκυρας δεν θα επηρεάσουν τις δραστηριότητές της. Το τουρκικό ΥΠΕΞ αναφέρει ακόμη πως προκαλεί ερωτηματικά το ότι οι αποφάσεις λήφθηκαν κατά την τρίτη επέτειο της απόπειρας πραξικοπήματος της 15ης Ιουλίου στην Τουρκία.

Συγκεκριμένα, στην ανακοίνωσή του το τουρκικό ΥΠΕΞ αναφέρει ότι «σε αυτές τις αποφάσεις (της Ε.Ε.) στις οποίες δεν γίνεται καμιά αναφορά στους Τουρκοκύπριους οι οποίοι έχουν ίσα δικαιώματα επί των φυσικών πηγών του νησιού και κινούνται σαν να μην υπάρχουν οι Τ/κ, δείχνουν πόσο προκατειλημμένη και μονομερής είναι η Ε.Ε. στο Κυπριακό θέμα (…) Αυτές οι αποφάσεις είναι το τελευταίο παράδειγμα του πώς το δίδυμο Ελληνοκυπριακή Κοινότητα και Ελλάδα εκμεταλλεύονται την ένταξή τους στην Ε.Ε. προς όφελος των δικών τους μαξιμαλιστικών θέσεων και πως οι άλλες χώρες της Ε.Ε. έχουν γίνει εργαλείο τους».

Το τουρκικό ΥΠΕΞ στην ανακοίνωσή του σημειώνει επίσης «όπως έχουμε επανειλημμένως τονίσει και στο παρελθόν, οι δραστηριότητές μας στην ανατολική Μεσόγειο έχουν δύο διαστάσεις, την προστασία των δικαιωμάτων μας στη δική μας υφαλοκρηπίδα και την προστασία των ίσων δικαιωμάτων επί των πηγών υδρογονανθράκων των Τ/κ οι οποίοι είναι συνιδιοκτήτες στο νησί. Στην πρώτη διάσταση, δεν τίθεται θέμα η Τουρκία να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις με την “Ε/κ διοίκηση νοτίου Κύπρου” για την οριοθέτηση των θαλάσσιων αρμοδιοτήτων πριν την επίλυση του Κυπριακού. Επειδή η λεγόμενη Κυπριακή Δημοκρατία, από το 1963 δεν εκπροσωπεί τους Τ/κ και για μας και για τους Τ/κ δεν είναι ένα πραγματικό κράτος. Η Κυπριακή Δημοκρατία η οποία ιδρύθηκε στη βάση της ισότητας Τ/κ και Ε/κ καταργήθηκε το 1963. Και ο λόγος που μέχρι σήμερα το Κυπριακό παραμένει άλυτο είναι ότι οι Ε/κ από το 1963 μέχρι σήμερα δεν αποδέχονται την πολιτική ισότητα των Τ/κ. Ο συνομιλητής της “Ε/κ διοίκησης” δεν είναι η Τουρκία, είναι η “τδβκ”. Η Ε.Ε., αν δεν αποδεχτεί αυτές τις πραγματικότητες, αν δεν δει τους Τ/κ όχι ως μειονότητα αλλά ως συνιδιοκτήτες του νησιού Κύπρος, δεν είναι δυνατόν να καταλάβει το Κυπριακό πρόβλημα και να συμβάλει εποικοδομητικά».

Σύμφωνα με το τουρκικό ΥΠΕΞ, «στη δεύτερη διάσταση, η εξεύρεση λύσης του Κυπριακού είναι δυνατή μόνο με την εγγύηση των δικαιωμάτων των Τ/κ. Στο πλαίσιο αυτό, αποτελεί σημαντική ευκαιρία για λύση η περιεκτική πρόταση συνεργασίας που υπέβαλαν στις 13 Ιουλίου οι Τ/κ και που η χώρα μας τη στήριξε πλήρως. Η Ε.Ε. αντί να αξιοποιήσει αυτή την ευκαιρία και να ενθαρρύνει τις δύο πλευρές στο νησί να συναντηθούν για το θέμα των πηγών υδρογονανθράκων, έχει μια συμπεριφορά αναποτελεσματική, αποκομμένη από την πραγματικότητα και μη εποικοδομητική λαμβάνοντας αποφάσεις εναντίον της Τουρκίας».

Στην ίδια ανακοίνωση, αναφέρεται ότι «η χώρα μας θα συνεχίσει και από εδώ και πέρα όπως και πριν να προστατεύει με αποφασιστικότητα τόσο τα δικά της δικαιώματα όσο και των Τ/κ και θα αυξήσει ακόμη περισσότερο τις δραστηριότητές της προς αυτή την κατεύθυνση. Σχετικά με αυτό, η Ε.Ε., η οποία από τις 26 Απριλίου του 2004 δεν τήρησε τις υποσχέσεις που έδωσε στους Τ/κ, δεν μπορεί να μας πει τίποτα. Και προκαλεί ερωτηματικά που αυτές οι αποφάσεις λήφθηκαν μια σημαντική μέρα για τον τουρκικό λαό, όπως είναι η τρίτη επέτειος του προδοτικού πραξικοπήματος της 15ης Ιουλίου».

Αξίζει να σημειωθεί ότι την ίδια μέρα που οι Ευρωπαίοι κατέληγαν στην κοινή απόφαση – χάδι για την Τουρκία, και το τουρκικό ΥΠΕΞ εξέδιδε την ανακοίνωση που μεταφέραμε πιο πάνω οι τουρκικές πρεσβείες στις χώρες της Ε.Ε. (και αλλού) οργάνωναν «off the record» ενημέρωση σε δημοσιογράφους, παρουσιάζοντας με κάθε λεπτομέρεια τις θέσεις και τις επιδιώξεις της Άγκυρας στην Ανατολική Μεσόγειο. Στην εν λόγω παρουσίαση συμπεριλαμβανόταν και χάρτες οι οποίοι εξαφανίζουν το 90% της ΑΟΖ της κυπριακής δημοκρατίας και το 100% της ελληνικής, εκεί όπου έχει επήρεια το Καστελόριζο.

Δρομολογείται …συνδιαχείριση

Το βάσιμο συμπέρασμα από όλα αυτά είναι ότι έχουν διαμορφωθεί οι συνθήκες και οι όροι για μια ακόμη (τελική;) προσπάθεια διευθέτησης του κυπριακού. Οι λόγοι οι οποίοι «πιέζουν» για τη διευθέτηση μπορούν να συνοψιστούν ως εξής:

1. Τεράστια οικονομικά συμφέροντα έχουν ήδη επενδυθεί στην περιοχή. Οι μεγάλες πετρελαϊκές εταιρείες πιέζουν για την εξασφάλιση συνθηκών σταθερότητας για την απρόσκοπτη μεγέθυνση των κεφαλαίων τους. Οι εν λόγω πιέσεις, όπως εύκολα μπορεί να αντιληφθεί ο καθένας, διαμορφώνουν και τις πολιτικές αποφάσεις και επιλογές των ισχυρών δυτικών χωρών, των οποίων οι εταιρίες έχουν δραστηριοποιηθεί στην περιοχή.

2. Η Τουρκία απέδειξε έμπρακτα όλο αυτό το διάστημα την αποφασιστικότητα αλλά και τις δυνατότητές της να διεκδικήσει τη μερίδα του λέοντος στην Ανατολική Μεσόγειο. Τα οικονομικά συμφέροντα που τη δένουν με μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες καθώς και η αμερικανική επιθυμία να την κρατήσει στη δυτική σφαίρα επιρροής κάνουν την Άγκυρα να… χαμογελά κάθε φορά που ακούει «σκληρά» λόγια από Αμερικανούς και Ευρωπαίους. Αυτά τα «σκληρά» λόγια, προφανώς, δεν είναι αρκετά για να σταματήσουν τη δραστηριότητα των τουρκικών πλωτών γεωτρύπανων που, με τη συνοδεία του τουρκικού στόλου και αεροπορίας, ερευνούν στην «ευρωπαϊκή θάλασσα» της κυπριακής ΑΟΖ.

3. Ανάλογες δυνατότητες η Τουρκία επιδεικνύει και δυτικότερα, εκεί όπου βρίσκεται το Καστελόριζο, απειλώντας την Ελλάδα πως θα πράξει ό,τι ακριβώς και στην Κύπρο και πιέζοντας την Αθήνα να αποδεχτεί τη – συμφέρουσα για την Άγκυρα – διανομή των ενεργειακών πόρων, κατ’ αρχήν στην Κύπρο…

Κάπως έτσι λοιπόν, η κυβέρνηση των τεχνοκρατών του Κυριάκου Μητσοτάκη βρίσκεται αντιμέτωπη με ένα πρόβλημα που δεν πίστευε ότι θα ήταν το πρώτο που θα ήταν υποχρεωμένη να διαχειριστεί…

https://eleutheriellada.wordpress.com/2019/07/19/%ce%ba%cf%85%cf%80%cf%81%ce%b9%ce%b1%ce%ba%ce%ae-%ce%ba%ce%b1%cf%84%ce%b1%ce%b9%ce%b3%ce%af%ce%b4%ce%b1-%cf%80%ce%ac%ce%bd%cf%89-%ce%b1%cf%80%cf%8c-%cf%84%ce%b7%ce%bd-%ce%ba%cf%85%ce%b2/#more-104480