Απόφαση του ΣτΕ «ξηλώνει» τις διατάξεις Θεοδωρικάκου για τη λειτουργία των Δήμων

Η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας έκρινε ως αντισυνταγματικές τις διατάξεις των «Νόμων Θεοδωρικάκου» για τους Δήμους.
Σύμφωνα με το σημερινό Πρωτοσέλιδο δημοσίευμα της «Εφημερίδας των Συντακτών Σαββατοκύριακο», το ΣτΕ απεφάνθη οριστικά και αμετάκλητα, ότι οι μεταφορά κρίσιμων και με σημαντικό οικονομικό αντικείμενο αρμοδιοτήτων των Δημοτικών Συμβουλίων προς τις Οικονομικές Επιτροπές και τις Επιτροπές Ποιότητας Ζωής των Δήμων και με τις οποίες αλλοιώθηκαν οι εκλογικοί συσχετισμοί της Απλής Αναλογικής -μ’ αποτέλεσμα να αποκτήσουν στις εν λόγω επιτροπές (πλασματικές) πλειοψηφίες 3/5 οι παρατάξεις των Δημάρχων- είναι αντισυνταγματικές.
Η απόφαση (υπ’ αριθμόν 2377/2022) του Ανώτατου Ακυρωτικού Δικαστηρίου αποτελεί ισχυρό και αναμφισβήτητο πλήγμα για τον «πυρήνα» του πολιτικού δόγματος με το οποίο προσεγγίζει την Τοπική Αυτοδιοίκηση η κυβέρνηση της ΝΔ, που απαξίωσε τα εγγύτερα στον πολίτη δημοκρατικά όργανα και μετέτρεψε τους δήμους σε «ενός ανδρός αρχές».

Οι νόμοι του πρώην υπουργού Εσωτερικών, Τάκη Θεοδωρικάκου (4623/2019 και 4625/2019) ήταν από τους πρώτους που πέρασε η παρούσα κυβέρνηση το Καλοκαίρι του 2019. Ψηφίστηκαν άμεσα μετά τις αυτοδιοικητικές εκλογές του Μαΐου 2019, όταν είχαν ήδη εκλεγεί νέες δημοτικές αρχές με το εκλογικό σύστημα του «Κλεισθένη», αλλά πριν αναλάβουν οι νεοεκλεγείσες δημοτικές αρχές καθήκοντα.

«Μετέβαλαν εκ των υστέρων το πλαίσιο ασκήσεως του κατοχυρωμένου στο Σύνταγμα δικαιώματος εκλογής των αρχών των ΟΤΑ», αναφέρεται στην περίληψη της απόφασης του ΣτΕ. Δηλαδή το Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο με απλά λόγια έκρινε ότι η κυβέρνηση άλλαξε τους όρους του «εκλογικού παιχνιδιού» κατά παράβαση του Συντάγματος.


Μάλιστα, το ΣτΕ δεν παραλείπει να επισημάνει ότι «κατά τον χρόνο ψηφίσεως των σχετικών διατάξεων, δεν είχε δοκιμαστεί στην πράξη η εφαρμογή του συστήματος της απλής αναλογικής που είχε εισαχθεί με τον ν. 4555/2018 [«Κλεισθένης»] στη διοίκηση των Δήμων, προκειμένου να δικαιολογείται από επιτακτικούς λόγους δημοσίου συμφέροντος» η «τόσο σοβαρή και έντονη επέμβαση του νομοθέτη στη θέληση των εκλογέων».

Η κυβέρνηση προώθησε τις αντισυνταγματικές διατάξεις, υποστηρίζοντας ότι έτσι θα διασφαλίσει συνθήκες «κυβερνησιμότητας» στους Δήμους έναντι του «χάους» που κατά το αφήγημά της θα επέφερε η Απλή Αναλογική των δύο γύρων.

Αυτό που έγινε στην πράξη ήταν οι δημοτικές αρχές να έχουν περιθώριο να περνούν κάθε εισήγησή τους από απευθείας αναθέσεις, έργα σημαντικού προϋπολογισμού έως και κυκλοφοριακές ρυθμίσεις- έχοντας ισχυρή αλλά πλασματική πλειοψηφία σε κλειστές και «αποστειρωμένες» από τους δημότες επιτροπές, με την αντιπολίτευση να περιορίζεται σε ρόλο παρατηρητή.


Ο πρώην υπουργός Εσωτερικών επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ που συνέταξε τον «Κλεισθένη», Πάνος Σκουρλέτης, είχε εξαρχής προειδοποιήσει ότι οι επίμαχες διατάξεις παραβίαζαν το Σύνταγμα. Ακολούθησαν έγκαιρες προειδοποιήσεις έγκριτων συνταγματολόγων. Πολιτική κριτική στους «Νόμους Θεοδωρικάκου» είχαν ασκήσει και προσκείμενοι στη ΝΔ Δήμαρχοι.


Η απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ ελήφθη κατά πλειοψηφία και έκρινε αντισυνταγματικές τις διατάξεις που άλλαξαν τον τρόπο συγκρότησης των Οικονομικών Επιτροπών και των Επιτροπών Ποιότητας Ζωής των Δήμων, καθώς και τις διατάξεις που μετέφεραν αρμοδιότητες των δημοτικών συμβουλίων στις Επιτροπές. Αντιθέτως, το ΣτΕ έκρινε ότι δεν αντίκεινται στο Σύνταγμα οι διατάξεις που αφορούν την ανάδειξη μελών στα Διοικητικά Συμβούλια δημοτικών οργανισμών και επιχειρήσεων (π.χ. ΔΕΥΑ), καθώς δεν συνδυάστηκαν και με μεταφορά αρμοδιοτήτων.

Τι σημαίνει πρακτικά η απόφαση του ΣτΕ για τις αποφάσεις που έχουν ήδη ληφθεί στη διάρκεια των τελευταίων τριών χρόνων από τις Επιτροπές; «Πρακτικά, τίποτα», εξηγούν κύκλοι του Ανώτατου Ακυρωτικού Δικαστηρίου στην «Εφ.Συν.»: Οι αποφάσεις αυτές διατηρούν τεκμήριο νομιμότητας και εφόσον δεν έχουν προσβληθεί εμπρόθεσμα (60 ημέρες μετά τη δημοσιοποίησή τους, αν πρόκειται για κανονιστικές πράξεις), έχει κλείσει οποιοδήποτε ζήτημα ακύρωσής τους. Η απόφαση του ΣτΕ δεν έχει αναδρομική ισχύ.

Μείζον ζήτημα, όμως, εγείρεται για τις αποφάσεις που θα ληφθούν εφεξής: Είναι δυνητικά πληττόμενες, δηλαδή, όπως εξηγούν οι ίδιοι κύκλοι του ΣτΕ, μπορούν να προσβληθούν. «Εγείρεται ένα ζήτημα νομιμότητας, αλλά κάποιος πρέπει να το θέσει», αναφέρουν.

Η απόφαση του ΣτΕ «ακουμπά» εμμέσως και τις αντίστοιχες διατάξεις για τις Περιφέρειες. Αν και η προσφυγή στο ΣτΕ -κατ’ επέκταση και η απόφαση της Ολομέλειας- αφορά αποκλειστικά και μόνο τις νομοθετικές διατάξεις για τους δήμους, έχει ήδη διαμορφωθεί μια νομολογία βάσει της οποίας πιθανολογείται ότι θα ευδοκιμήσουν και προσφυγές που αφορούν τον δεύτερο βαθμό αυτοδιοίκησης.
ΣΥΡΙΖΑ: Ράπισμα για την κυβέρνηση Μητσοτάκη

Η απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ «αποτελεί ένα ακόμα ράπισμα για την κυβέρνηση Μητσοτάκη, που ομνύει κατά τα άλλα στην αριστεία και τη νομιμότητα», τονίζουν σε δήλωσή τους οι τομεάρχες Εσωτερικών του ΣΥΡΙΖΑ, Κ. Ζαχαριάδης και Μιλτ. Χατζηγιαννάκης, θυμίζοντας ότι «από την αρχή της διακυβέρνησης της ΝΔ παρακολουθούμε ένα κρεσέντο νομοθετικών παρεμβάσεων της κυβέρνησης στον χώρο των ΟΤΑ, με τρόπο που παραβιάζει όλο το καταστατικό και κανονιστικό πλαίσιο της Αυτοδιοίκησης, όπως αυτό διαμορφώθηκε από τη μεταπολίτευση και μετά».


«Ο ΣΥΡΙΖΑ δεσμεύεται ότι, από την πρώτη κιόλας ημέρα της προοδευτικής κυβέρνησης που θα προκύψει μετά τις εκλογές, θα καταργήσει το σύνολο των αντισυνταγματικών νομοθετημάτων της Ν.Δ., θα αποκαταστήσει τα δημοκρατικά θεσμικά κεκτημένα και θα διασφαλίσει τον δημόσιο χαρακτήρα των αυτοδιοικητικών δραστηριοτήτων», συμπληρώνουν.
Η απάντηση Θεοδωρικάκου

Επίθεση στον ΣΥΡΙΖΑ εξαπέλυσε ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη, Τάκης Θεοδωρικάκος, ο οποίος απαντώντας στην αξιωματική αντιπολίτευση αναφορικά με την αναδιοργάνωση της λειτουργίας των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

Όπως λέει ο κ. Θεοδωρικάκος, «η ενίσχυση της κυβερνησιμότητας των Δήμων ήταν μια ξεκάθαρη προεκλογική δέσμευση της Νέας Δημοκρατίας που το 2019 οι Έλληνες πολίτες ενέκριναν με την ψήφο τους».

Η δήλωση του υπουργού Προστασίας του Πολίτη:

«Για ακόμη μια φορά ο ΣΥΡΙΖΑ ψεύδεται. Επιχειρεί να παραπλανήσει, να αποπροσανατολίσει, να διχάσει. Η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας με την 2377/2022 απόφασή της έκρινε ότι οι διατάξεις των νόμων 4623/2019 και 4625/2019 για την αναδιοργάνωση της λειτουργίας των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης είναι απολύτως σύμφωνες με το Σύνταγμα.

Η ενίσχυση της κυβερνησιμότητας των Δήμων ήταν μια ξεκάθαρη προεκλογική δέσμευση της Νέας Δημοκρατίας που το 2019 οι Έλληνες πολίτες ενέκριναν με την ψήφο τους.

Επειδή είχε προηγηθεί η ιδεοληπτική προσπάθεια της κυβέρνησης Σύριζα, με το Νόμο 4555/18 με τον οποίο επέβαλε το σύστημα Απλής Αναλογικής και στους Δήμους. Επιχειρώντας να διαλύσει την λειτουργία τους και να καταλύσει την δυνατότητά τους να σχηματίζουν πλειοψηφίες και να λαμβάνουν αποφάσεις για θέματα της καθημερινότητας των πολιτών.

Η άμεση ψήφιση και εφαρμογή των συγκεκριμένων διατάξεων έτυχε της απόλυτης στήριξης και αποδοχής των Δημάρχων, των Δημοτικών Συμβούλων, αλλά και των στελεχών της αυτοδιοίκησης, στο σύνολό τους.

Η ομαλή λειτουργία των Δήμων αποτελούσε και αποτελεί, όχι μόνο πρώτιστο μέλημα της κυβέρνησης, αλλά και επιτακτική ανάγκη για το συμφέρον της κοινωνίας. Και οι αποφάσεις που έχουν ληφθεί έως σήμερα από τα όργανα των Δήμων είναι καθόλα έγκυρες, ισχυρές και απρόσβλητες.

Καλώ την Αξιωματική Αντιπολίτευση να εγκαταλείψει τα ψέματα και να μελετήσει καλύτερα την απόφαση του ΣτΕ. Κυρίως, όμως, να εγκαταλείψει την επένδυση στην τοξικότητα και τη συνεχή υπονόμευση της κοινωνικής συνοχής, μέσω της διαρκούς εναντίωσης στον θεσμό της Αυτοδιοίκησης».
«Δικαίωση ΠΑΣΟΚ»

Μετά την έκδοση της αριθμ. 2377/2022 Απόφασης της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας, που “ξεγυμνώνει” την αντισυνταγματικότητα των μεθοδεύσεων της Κυβέρνησης στους ΟΤΑ, η Γραμματέας της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής και Υπεύθυνη του Τομέα Εσωτερικών, Βουλευτής Λάρισας Ευαγγελία Λιακούλη, δήλωσε τα εξής:

«Όπως ακριβώς εμείς στο ΠΑΣΟΚ είχαμε τεκμηριωμένα προειδοποιήσει ήδη από τον Αύγουστο του 2019, η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας έκρινε αντισυνταγματικές για την τρέχουσα αυτοδιοικητική θητεία, τις γαλάζιες διατάξεις της Κυβέρνησης του κ. Μητσοτάκη (ν. 4623/2019 και 4625/2019), που ανέτρεψαν ριζικές παραμέτρους στο σύστημα διακυβέρνησης των Δήμων, ενώ ήδη είχαν προηγηθεί οι αυτοδιοικητικές εκλογές του 2019.

Η εξέλιξη, δυστυχώς, αποτελεί πλήρη δικαίωση του ΠΑΣΟΚ, καθώς από την 1η στιγμή σταθήκαμε απέναντι, καταψηφίζοντας αταλάντευτα τόσο την αλλοίωση στη σύνθεση της Οικονομικής Επιτροπής και της Επιτροπής Ποιότητας Ζωής όσο και την εμμονική αποψίλωση των Δημοτικών Συμβουλίων από αρμοδιότητες, με σωρηδόν μεταφορά τους στις Επιτροπές.

Προειδοποιούσα κάθε φορά, σε κάθε Νομοσχέδιο, σε κάθε Τροπολογία που μετέτρεπε τα Δημοτικά Συμβούλια σε διακοσμητικές μαριονέτες, ότι το Σύνταγμα γινόταν κουρελόχαρτο. Η υπεροπτική αλαζονεία των κ.κ. Υπουργών δεν τους άφηνε εδώ και 3,5 χρόνια, να μας ακούσουν.

Η ευθύνη για την αδιανόητη ανασφάλεια και αγωνία που διακατέχει αυτή τη στιγμή τους Δήμους πανελλαδικά, έχει ονοματεπώνυμα. Βαρύνει τον κ. Μητσοτάκη και τις διαδοχικές ηγεσίες του Υπουργείου Εσωτερικών, ήτοι τους κ.κ. Τ. Θεοδωρικάκο, Θ. Λιβάνιο, Μ. Βορίδη και Στ. Πέτσα.

Δεν επιχαίρουμε για την τελική δικαίωσή μας από τη Δικαιοσύνη. Γιατί οι θεσμικές πληγές στο “σώμα” της τοπικής δημοκρατίας -που άνοιξαν από το μπάχαλο του “Κλεισθένη” των ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ έχουν γίνει πια πολύ βαθιές, από τη μακρόχρονη σκόπιμη αλλοίωση της ΝΔ στη λαϊκή κυριαρχία των Δημοτικών Εκλογών του 2019. Η σημερινή ντροπιαστική κατάσταση, που συνδιαμόρφωσαν διαδοχικά ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ, αποτελεί όνειδος για τη Δημοκρατία, με απρόβλεπτες πλέον νομικές και πολιτικές συνέπειες.

Σήμερα στεκόμαστε, όπως όλα αυτά τα χρόνια, στο πλευρό της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, των Αιρετών αλλά και των Υπαλλήλων, που βλέπουν μια ολόκληρη θητεία να “τινάζεται στον αέρα” και δεν έχουν ιδέα τι μέλλει γενέσθαι για τη νομιμότητα της λειτουργίας των Δήμων.

Η Παράταξή μας θα συνεχίσει με σεβασμό, εμπιστοσύνη, ειλικρίνεια και υπευθυνότητα, να εκφράζει δυνατά μέσα στη Βουλή τη φωνή της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, μέχρι οι ΟΤΑ να απελευθερωθούν, επιτέλους, από τα κομματικά “χαλινάρια” χειραγώγησης, που τους “φόρεσε” η νυν και τέως κυβέρνηση».

https://www.topontiki.gr/2022/12/03/apofasi-tou-ste-xiloni-tis-diataxis-theodorikakou-gia-ti-litourgia-ton-dimon/