Αιτία διαρκών προβλημάτων στην παγκόσμια οικονομία και συστηματικά ασυνεπές απέναντι στο ίδιο το καταστατικό του αποδεικνύεται το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, με βάση έρευνα που έδωσε στη δημοσιότητα η βρετανική οργάνωση Jubilee Debt Campaign. Η συγκεκριμένη οργάνωση, όπως και ο επικεφαλής της ερευνητής Τιμ Τζόουνς, δεν είναι άγνωστοι στην Ελλάδα. Με έρευνά τους που δόθηκε στη δημοσιότητα τον Ιανουάριο του 2015 είχαν δείξει ότι από τα 252 δισ. ευρώ που είχαν μέχρι τότε δανείσει την Ελλάδα το ΔΝΤ και οι ευρωπαϊκοί θεσμοί, το 90% είχε κατευθυνθεί στους ιδιώτες πιστωτές: για να αποδεχθούν το κούρεμα του 2012,
δόθηκαν 34,5 δισ. ευρώ, στην ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών 48,2 δισ. ευρώ και για την αποπληρωμή παλιότερων χρεών 149,2 δισ. ευρώ. «Αυτό σημαίνει ότι λιγότερο από το 10% των χρημάτων έφτασε στον ελληνικό λαό».
Η πρόσφατη έρευνά τους σχετίζεται με την ευκολία υπό την οποία το ΔΝΤ χορηγεί δάνεια σε κράτη που αντιμετωπίζουν δυσκολίες στη εξυπηρέτηση του δημόσιου χρέους τους, ανεξαρτήτως αν το χρέος τους είναι βιώσιμο ή όχι. Την έρευνα μάλιστα προσυπογράφουν 35 οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών απ’ όλο τον κόσμο. Το «σφάλμα» που το ΔΝΤ επαναλαμβάνει σταθερά από τη δεκαετία του ’80 μέχρι σήμερα είναι ότι δανειοδοτεί κράτη, χωρίς να θέτει ως προϋπόθεση την αναδιάρθρωση του χρέους, ώστε να γίνει βιώσιμο. Το αποτέλεσμα είναι να επιβραβεύει κερδοσκοπικές συμπεριφορές, όπως συνέβη και στην Ελλάδα. Δανειοδοτώντας χωρίς όρους για το δημόσιο χρέος «συνέχιζαν την κρίση χρέους για τη συγκεκριμένη χώρα και δημιουργούσαν έναν ηθικό κίνδυνο όπου οι κίνδυνοι για τους δανειστές απομακρύνονταν ή μειώνονταν σημαντικά παρέχοντας τους κίνητρα να λειτουργούν απερίσκεπτα», αναφέρει η έρευνα.
Το συμπέρασμα που εξάγει η βρετανική οργάνωση υποστηρίζεται ακόμη και από μια πρόσφατη έρευνα του ίδιου του ΔΝΤ που καταλήγει ότι τα προγράμματα του διεθνούς οργανισμού είναι πολύ πιο επιτυχημένα – με τους όρους του ΔΝΤ πάντα – όταν η αναδιάρθρωση του χρέους υλοποιείται στην αρχή. Κι όχι φυσικά όπως συνέβη στην Ελλάδα, πρέπει να τονίσουμε, που η αναδιάρθρωση «καθυστέρησε» δύο έτη, όσο χρόνο προφανώς χρειάζονταν οι γαλλο-γερμανικές τράπεζες για να ξεφορτωθούν τα ελληνικά ομόλογα και να ελαχιστοποιήσουν τη ζημιά τους από το επικείμενο κι αναπόφευκτο «κούρεμα» των ελληνικών ομολόγων. Η έρευνα του ΔΝΤ συμπεραίνει ότι σε χώρες με μεγάλο χρέος, όταν η αναδιάρθρωση ήταν αναπόσπαστο μέρος του προγράμματος του ΔΝΤ, η παρέμβαση κρίθηκε επιτυχής στο 45% των περιπτώσεων, μερικώς επιτυχής στο 40% και αποτυχημένη στο 15%. Αντίθετα, σε εκείνες τις περιπτώσεις που δεν είχε συμπεριληφθεί αναδιάρθρωση του χρέους, η παρέμβαση του ΔΝΤ κρίθηκε επιτυχής μόνο στο 5% των περιπτώσεων, μερικώς επιτυχής στο 45% και αποτυχημένη στο 50%.
Η έρευνα της βρετανικής οργάνωσης εκτείνεται σε 18 χώρες που έλαβαν δάνεια από το ΔΝΤ συνολικού ύψους 93 δισ. δολ. χωρίς να απαιτηθεί αναδιάρθρωση του χρέους. «Πρόκειται επί της ουσίας για περιπτώσεις όπου τα δάνεια του ΔΝΤ βοήθησαν να διασωθούν οι προηγούμενοι δανειστές». Έτσι, το ΔΝΤ έσωσε τους δανειστές κι όχι τα κράτη, όπως συνήθως λέγεται και γράφεται.
Ένα σαφώς ορισμένο κι εκ των προτέρων γνωστό πλαίσιο παρέμβασης του ΔΝΤ στις κρίσεις χρέους που σέβεται τις τυπικές υποχρεώσεις του, σύμφωνα με την Jubilee Debt Campaign, περιλαμβάνει: Ακριβή ορισμό του όρου «μη βιώσιμο χρέος». Το πλαίσιο βιωσιμότητας του χρέους θα πρέπει να μεταρρυθμιστεί ώστε να συμπεριλαμβάνει αξιολόγηση επιπτώσεων του χρέους στα ανθρώπινα δικαιώματα περιλαμβανομένων και των επιπτώσεων στην επίτευξη των Στόχων της Χιλιετίας του ΟΗΕ, στους οποίους όλα τα κράτη υποτίθεται ότι δεσμεύονται. Δέσμευση για δανεισμό κυβερνήσεων υπό/ τον αυστηρό όρο αναδιάρθρωσης του χρέους, κ.α. Η εισαγωγή αυτών των πολιτικών θα αυξήσει την πίεση στους δανειστές να αποδεχθούν υποχρεωτικές αναδιαρθρώσεις χρέους, θα απελευθερώσει κονδύλια για τη χρηματοδότηση της ανάπτυξης και, το σημαντικότερο, θα περιφρουρήσει τα κράτη από την υποχρέωση να αναλαμβάνουν το κόστος διάσωσης των δανειστών.
Στην αντίθετη περίπτωση, όταν το ΔΝΤ δανείζει υπό συνθήκες μη βιώσιμου χρέους, επέρχεται ένα φαύλος κύκλος και μια χώρα «αναγκάζεται να επιβάλλει περαιτέρω περικοπές δαπανών και αυξήσεις φόρων για να μειώσει το χρέος. Αυτό συχνά είναι αυτο-καταστροφικό επειδή η ζημιά που γίνεται στην οικονομία μειώνει τα έσοδα με τα οποία θα μειωθεί το χρέος, με αρνητικές επιπτώσεις στην ικανοποίηση βασικών αναγκών και ανθρωπίνων δικαιωμάτων». Ό,τι συνέβη και στην Ελλάδα, που απ’ ότι φαίνεται μόνο εξαίρεση δεν ήταν…
Για τους συντάκτες της έκθεσης η πραγματική λύση στο πρόβλημα της διαχείρισης των όλο και πιο συχνών περιπτώσεων υπερχρέωσης κρατών βρίσκεται στη δημιουργία ενός πολυμερούς μηχανισμού, που θα λειτουργεί υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών και θα εγγυάται την έγκαιρη, μακροπρόθεσμη, δίκαιη και επί ίσοις όροις μεταχείριση των υπερχρεωμένων κρατών. Η πρόταση εν ολίγοις υποστηρίζει να πάψει το ΔΝΤ να διαχειρίζεται τις κρίσεις χρέους. Μέχρι να συμβεί αυτό όμως το ΔΝΤ θα πρέπει να καταστήσει σαφείς τους όρους υπό τους οποίους εμπλέκεται σε κρίσεις χρέους και προσφέρει δάνεια…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου