Επιτέλους ένας ευρωπαϊκός νόμος για την έμφυλη βία

Ανήμερα της Γιορτής της Γυναίκας, την 8η Μαρτίου 2022, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσιάζει νέα κοινοτική οδηγία για την πρόληψη και την αντιμετώπιση της έμφυλης βίας. Με ένα άρθρο που συνυπογράφουν ο Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής, Νίκος Ανδρουλάκης, και η Πρόεδρος των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, Iratxe García Pérez, χαιρετίζουν την αποφασιστική αυτή παρέμβαση.

Όσοι από εμάς ασχολούνται με την ευρωπαϊκή πολιτική, ξέρουμε πόσο δύσκολο είναι να προχωρήσουμε μπροστά, να φέρουμε κοντά τα 27 κράτη μέλη. Είναι ακόμη πιο δύσκολο, σε ένα πολιτικό σύστημα, που εξακολουθεί να κυριαρχείται από πατριαρχικές δομές, με λανθάνοντα μισογυνικά στερεότυπα. Γι' αυτό δεν πρέπει να μας σοκάρουν οι σκηνές τύπου Sofagate, όπου η Πρόεδρος της Επιτροπής αγνοείται και πατρονάρεται από ξένους ηγέτες. Αυτή είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου.

Η άνιση μεταχείριση είναι η καθημερινή πραγματικότητα για τις περισσότερες γυναίκες, και παρόλο που βελτιωνόμαστε σε τομείς όπως οι ίσες αμοιβές ή το σπάσιμο της γυάλινης οροφής των διοικητικών συμβουλίων των εταιρειών, η πιο σκληρή/βάναυση μορφή της είναι ίσως η πιο καλά κρυμμένη και επομένως η πιο δύσκολη να εξαλειφθεί: η έμφυλη βία.

Τα τελευταία χρόνια, έχουμε κάνει σημαντικά επιτεύγματα για την ισότητα χάρη στη χρόνια επιμονή των προοδευτικών δυνάμεων. Τώρα έχουμε γυναίκες επικεφαλής της Επιτροπής, του Κοινοβουλίου και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, ένα κολέγιο Επιτρόπων με ισορροπία μεταξύ των φύλων και υποχρεωτικές ποσοστώσεις για τις γυναίκες στα διοικητικά συμβούλια. Ωστόσο, έχουμε ένα επιπλέον κρίσιμο και ακόμη ημιτελές καθήκον. Το καθήκον απέναντι στις πιο ευάλωτες, εκείνες που πέφτουν θύματα βίας μόνο και μόνο επειδή είναι γυναίκες.

Κάθε μέρα επτά γυναίκες πεθαίνουν στην ΕΕ, θύματα της έμφυλης βίας, συνήθως από το χέρι του συντρόφου τους. Ένα ποσοστό μεταξύ 12% και 15% των γυναικών, ζουν στην κόλαση σε καθημερινή βάση. Δεν γίνονται πρωτοσέλιδα και χρειάζονται βοήθεια για να ξεφύγουν από αυτόν τον κύκλο της απόγνωσης. Χρειάζονται ψυχολογική, οικονομική και δικαστική υποστήριξη. Για χρόνια, οι Σοσιαλιστές και οι Δημοκράτες ζητούν μια ευρωπαϊκή στρατηγική κατά της βίας με βάση το φύλο, η οποία περιλαμβάνει ένα δεσμευτικό εργαλείο. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο όταν η πολιτική μας ομάδα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο υποστήριξε το πρόγραμμα εργασίας της προέδρου της Επιτροπής Ursula von der Leyen, ζητήσαμε μια νομοθετική πρόταση για τον τερματισμό αυτής της μάστιγας. Έχουν περάσει περισσότερα από δύο χρόνια και επιτέλους η Επιτροπή ανακοίνωσε ότι σήμερα 8 Μαρτίου θα παρουσιάσει μια οδηγία για την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας.

Λόγω της αντίθεσης ορισμένων κυβερνήσεων στο Συμβούλιο, δεν μπορέσαμε να συμπεριλάβουμε τη βία λόγω φύλου ως έγκλημα στο άρθρο 83 της Συνθήκης. Όμως, η βία κατά των γυναικών είναι κακούργημα/σοβαρό αδίκημα και θα πρέπει να θεωρείται ως τέτοιο, όπως συμβαίνει ήδη με την εμπορία ανθρώπων και τη σεξουαλική εκμετάλλευση γυναικών και παιδιών. Η νέα οδηγία θα δώσει ιδιαίτερη προσοχή στα μέτρα πρόληψης, υποστήριξης και προστασίας. Θα πρέπει επίσης να υποχρεώνει τα κράτη μέλη να διασφαλίζουν ότι η βία από οικείο σύντροφο είναι αποφασιστικός παράγοντας κατά την εξέταση των υποθέσεων κράτησης των δραστών.

Αυτή η οδηγία είναι ένα ακόμη στοιχείο μιας παγκόσμιας στρατηγικής που χρειάζεται πολλά άλλα νομικά μέσα, καθώς και άλλες συντονισμένες ενέργειες που στοχεύουν στην αλλαγή νοοτροπίας, στην αποκάλυψη της αδικίας και του αναχρονισμού της υποταγής του μισού παγκόσμιου πληθυσμού, στη σπατάλη του ταλέντου του και στην υποτίμηση της αξιοπρέπειάς του. Πρέπει να αντιμετωπίσουμε τη σεξουαλική παρενόχληση σε νέους τομείς, από τον αθλητισμό - όπου εξακολουθούμε να βλέπουμε κάποιες απαρχαιωμένες συμπεριφορές απαράδεκτες στον 21ο αιώνα - μέχρι το διαδίκτυο και τις νέες τεχνολογίες, όπου οι γυναίκες έχουν 27 φορές περισσότερες πιθανότητες από τους άνδρες να αντιμετωπίσουν την παρενόχληση.

Φέτος στις 8 Μαρτίου κάνουμε ένα ακόμη βήμα, με την ευρωπαϊκή οδηγία, αλλά έχουμε πολύ δρόμο ακόμα στην Ευρώπη και στον κόσμο. Δεν ξεχνάμε τις Αφγανές, με τις εκπροσώπους των οποίων συναντήθηκε η ευρωομάδα μας πρόσφατα στις Βρυξέλλες και υποσχεθήκαμε ότι θα συνεχίσουμε την υποστήριξή μας. Ούτε ξεχνάμε τα κορίτσια που είναι θύματα ακρωτηριασμού των γεννητικών οργάνων ή προσυμφωνημένων γάμων. Αυτές τις μέρες, οι σκέψεις μας είναι ιδιαίτερα με τις γυναίκες στην εμπόλεμη ζώνη, και οι καρδιές μας τόσο με εκείνες τις Ουκρανές που αποφάσισαν να παραμείνουν και να πολεμήσουν για τη χώρα τους όσο και με εκείνες που δραπέτευσαν, πολλές με μικρά παιδιά ή ηλικιωμένους, προσπαθώντας να βρουν ένα ασφαλές καταφύγιο.

Νίκος Ανδρουλάκης - Ευρωβουλευτής - Πρόεδρος ΠΑΣΟΚ - Μέλος S&D