Η έξοδος

Είναι κωμικοτραγικό (περισσότερο το δεύτερο παρά το πρώτο) το πως οι έλληνες φαντάζονται το περιβόητο “τέλος των μνημονίων”. Σαν κάτι ανάμεσα στο “τέλος των εξετάσεων” και στο τέλος της “περιπλάνησης στην έρημο”. Η φαντασίωση, πάνω στην οποία τζογάρουν και οι φαιορόζ (αλλοίμονο: σ’ αυτήν οφείλουν τους μισθούς τους…), είναι μιας “εθνικής απαλευθέρωσης”. Έχει, έστω, κάποιον κόκκο αλήθειας αυτό το παραμύθι;

Όχι. Είναι συνεπές βέβαια με όλο τον μύθο, απ’ τον Μάη του 2010 και μετά: ότι “δεν είχαμε κανένα πρόβλημα – τα προβλήματα μας τα δημιούργησαν οι ξένοι”. Όμως αν ρίξει κανείς καινούργια σκουπίδια πάνω στα προηγούμενα δεν φτιάχνει κέικ.

Οι “αγορές” λοιπόν, δηλαδή το διεθνές εμπόριο χρήματος, που παρουσιάζεται (και προσλαμβάνεται) τώρα σαν “η γη της Χαναάν”, ήταν που πέταξε στα σκοινιά το ελληνικό κράτος / κεφάλαιο τότε. Στις αρχές του 2010. Γιατί οι έμποροι χρήματος δεν κάνουν ούτε

“διαπραγματεύσεις” ούτε παζάρια για μεταρρυθμίσεις. Ένα μέσο έχουν μόνο (για να διασφαλίσουν την “απόδοση των κεφαλαίων που δανείζουν”, δηλαδή τα κέρδη τους) κι αυτό είναι το επιτόκιο. Όταν οι διεθνείς έμποροι χρήματος έκριναν (αδιάφορο αν ήταν δικαιολογημένο αυτό ή όχι) ότι ο δανεισμός στο ελληνικό κράτος είναι μια ριψοκίνδυνη έως αβέβαιη “επένδυση” απλά, πολύ απλά, άρχισαν να ανεβάζουν τα επιτόκια δανεισμού. Όταν αυτό το μαγικό νούμερο, το επιτόκιο, πλησίασε ή ξεπέρασε το 6% (αν δεν κάνουμε λάθος) το άλογο (το ελληνικό κράτος σαν δανειστής) έσκασε…

Η πραγματική σχέση της περιόδου του πολιτικού δανεισμού απ’ τα ευρωπαϊκά κράτη (αυτό που ονομάστηκε “μνημόνια”) με την εικαζόμενη “απελευθέρωση” της “επιστροφής στις αγορές” είναι αυτή ανάμεσα στην προετοιμασία και τα φιλικά μιας ποδοσφαιρικής ομάδας και την έναρξη του πρωταθλήματος! Ακριβώς το αντίθετο, δηλαδή, απ’ αυτό που φαντασιώνεται η μκροαστική μάζα και οι κυβερνήτες της…

Το σκληρό γήπεδο

Από συγκεκριμένες απόψεις το ελληνικό κράτος έχει βελτιώσει το προφίλ του σαν δανειζόμενος σε σχέση με εκείνο του 2009: έχει περιορίσει δραστικά τα ελλείματά του και, με κάποιες λογιστικές ταχυδακτυλουργίες, μπορεί να εμφανίζει ακόμα και πλεονάσματα (αν και αυτά τα κόλπα δεν προορίζονται να κρατήσουν πολύ). Μοιάζει σα να έχει “νοικοκυρέψει” τον λογαριασμό εσόδων – εξόδων του, πράγμα που οπωσδήποτε λαμβάνει υπόψη του κάθε έμπορος χρήματος / αγοραίος δανειστής.

Απ’ την άλλη μεριά το νόημα της τόσο μακρόχρονης παραμονής στη θερμοκοιτίδα του πολιτικού δανεισμού, η δυσανάλογα μακρόχρονη “θεραπεία των μνημονίων” σε σχέση με παρόμοιες περιπτώσεις άλλων ευρωπαϊκών κρατών, δεν διαφεύγει από κανέναν – και οι έμποροι χρήματος δεν είναι ηλίθιοι. Μπορεί το ελλαδιστάν σαν σύμπλεγμα κράτους / κεφαλαίου / κοινωνικών – ταξικών σχέσεων να περιόρισε τα συμπτώματα της αποτυχίας του (με καπιταλιστικά κριτήρια πάντα) αλλά δεν διόρθωσε τις αιτίες της. Κι ο λόγος γι’ αυτήν την αδυναμία είναι τόσο δομικός ώστε καμία φαιορόζ ή άλλου χρώματος δημαγωγία δεν μπορεί να τον κρύψει: δεν υπάρχει στα μέρη μας ούτε μια ηγεμονική αστική τάξη ούτε κάποιος υποκατάστατος της απουσίας της συμμαχικός σχηματισμός τάξεων ή κοινωνικών στρωμάτων που να μπορεί να σχεδιάσει και να πετύχει τον μετασχηματισμό (την αναδιάρθρωση) που θα ήταν απαραίτητη. Κι αν η τάξη μας, η εργατική, ήταν σε οργανωτική και πολιτική θέση να επιχειρήσει έναν τέτοιο κοινωνικό μετασχηματισμό θα έπρεπε να ήταν έτοιμη, στην κορύφωση αυτής της προσπάθειας, να κάνει και να κερδίσει έναν εμφύλιο πόλεμο· και όχι έναν πόλεμο κατά των πολιτικών δανειστών…

Μπορεί να φαίνονται ιερόσυλα αυτά που υποστηρίζουμε, και από “εθνική” άποψη είναι! Και με το παραπάνω. Η άποψή μας είναι, ωστόσο, ότι απέναντι στις νεοφιλελεύθερες συνταγές της “δομικής προσαρμογής” (που έγιναν δεκτές απ’ τα ντόπια αφεντικά μόνο σε ότι αφορούσε το άμεσο και έμμεσο “κόστος της εργασίας”…) υπήρχε, λόγω των χαρακτηριστικών του ελληνικού κράτους / κεφάλαιου, σημαντικός χώρος για λειτουργικες “αριστερές” μεταρρυθμίσεις, που θα είχαν αξιομνημόνευτο αποτέλεσμα. Αναδιάρθρωση μεν, όχι αντι-εργατική όμως. Αυτά στη θεωρία, και με την αδιαπραγμάτευτη προϋπόθεση μιας μαζικής, συνειδητής, αδιάλλακτα αντι-προσοδικής και μαχητικής εργατικής τάξης. Όνειρα – δηλαδή…

Δεν υπήρξε το κοινωνικό / ταξικό υποκείμενο για να τις επιβάλλει· ή, πιο σωστά, να ματώσει (κυριολεκτικά) επιχειρώντας το. Και η ιστορία απεχθάνεται τα κενά και τα “α, δεν ήμουν έτοιμος…” Ο (αντιεργατικός) πολιτικός προσοδισμός, το ιστορικό μοντέλο όχι μόνο της τελευταίας αλλά όλων των χρεωκοπιών και όλων των “θριάμβων” στην ιστορία του νέου ελληνικού κράτους / κεφάλαιου, δεν βγήκε ηττημένος απ’ τα “χρόνια των μνημονίων”. Βγήκε νικητής.

Κι αυτός είναι που θα μας σύρει, στην κατά τα λεγόμενα των φερεφώνων του, κυβερνητικών και μη, “γη της επαγγελίας” του διεθνούς εμπορίου χρήματος…

Η υποβιβασμένη ομάδα

 Οι ταξικοί συσχετισμοί δύναμης, αυτό που σαν αυτόνομοι ονομάζουμε “πραγματικό σύνταγμα των ταξικών σχέσεων”, χειροτέρεψαν δραματικά όλα αυτά τα χρόνια. Όχι μόνο (ή όχι τόσο) επειδή τα ντόπια αφεντικά είχαν το νομοθετικό στα χέρια τους. Όσο, κυρίως, επειδή το μοντέλο έντασης και υποτίμησης της εργασίας, αυτό που τους επέτρεψε στα χρόνια της ευδαιμονίας να συγκεντρώσουν και να εξάγουν σε “ασφαλή καταφύγια” εκτός συνόρων τα μυθικά ποσά στα οποία μεταφράστηκε η απόσπαση της υπεραξίας, αυτό λοιπόν το μοντέλο βγήκε απ’ την ως τώρα διαχείρηση της κρίσης α λα ελληνικά όχι μόνο ατσαλάκωτο αλλά τροπαιούχο! Και η τάξη μας δεν πρόβαλε καμία αντίσταση σ’ αυτό. Ούτε καν πήρε χαμπάρι. Μάλλον το αντίθετο…

Μαζί με την ένταση εργασίας “την γλύτωσε” ο πολιτικός προσοδισμός: η κατανομή απ’ το κράτος “ευεργημάτων”, χρηματικών ή θεσμικών, ανάλογα με την θέση της πρόσφυσης των οργανωμένων ή λιγότερο οργανωμένων, των “κρίσιμων” εκλογικά ή λιγότερο “κρίσιμων” υποκειμένων, στην ιεραρχική δομή της ντόπιας εξουσίας.

Τίποτα απ’ αυτά δεν είναι, πλέον, “εθνικό μυστικό”. Το 2008, το 2009, ή στις αρχές του 2010, οι διεθνείς έμποροι χρήματος (αλλά και οι “εταίροι” στην ευρωζώνη) μπορεί να μην ήξεραν, στ’ αλήθεια· ή να παρίσταναν ότι δεν ξέρουν. Το 2018, πια, ξέρουν οι πάντες, και ξέρουν καλά: οι επιτροπές ευρωπαϊκής (και δντ…) επιτήρησης χώθηκαν στα σωθικά του ελληνικού κράτους / παρακράτους, οι δαιμόνιοι διεθνείς ρεπόρτερ έγραψαν, σχολίασαν και ξαναέγραψαν για το ελληνικό failed state· έλληνες πρωθυπουργοί, υπουργοί, βουλευτές, κάθετοι και εγκάθετοι, απ’ όλο το πολιτικό φάσμα, παρήλασαν επί τουλάχιστον 8 χρόνια σαν “διαχειριστές” και σαν οι κλόουν του “να σου πω εγώ”.

Αυτά τα ξέρουν οι διεθνείς έμποροι χρήματος – μαζί με το είδος και την προέλευση των μυθικών “πλεονασμάτων”. Όταν, λοιπόν, τελειώσει η πολιτική επιτροπεία των πάνκακων δανειστών, που ξεκίνησε σαν πολιτική προστασία ακριβώς κατά της μονοδιάστατης, “κερδοσκοπικής” ηθικής των “αγορών” για να εξελιχθεί, αναπόφευκτα, σε πολιτικό συμβιβασμό διαχείρισης ενός μπελά ανεπίδεκτου σοβαρών διορθώσεων· όταν θα επιστρέψει το ελλαδιστάν στην αρμοδιότητα και την σκληρότητα του ελεύθερου εμπορίου δανείων· όταν το ελληνικό σύμπλεγμα κράτους / κεφάλαιου ξαναμετρήσει και σαν δανειζόμενος το πραγματικό του μπόι μέσα στον διεθνή καταμερισμό· όταν δεν θα υπάρχουν “διαπραγματεύσεις” και “δόσεις” αλλά μόνο επιτόκιο, ξερό και αριθμητικό, τότε το ελλαδιστάν θα ξαναμπεί στην τροχιά της επόμενης χρεωκοπίας του.

Δεν είναι, υποχρεωτικά, ζήτημα μηνών· ή ενός ή δύο χρόνων. Ούτε, όμως, για τον 22ο αιώνα. Σε τελευταία ανάλυση είναι, απλά, ζήτημα καπιταλιστικής λειτουργίας. Διότι μπορεί κανείς να βρίζει την όποια Μέρκελ και τον όποιο Σόιμπλε· αλλά μαζί τους, εν τέλει, μπορούσε να κάνει συμβόλαια χωρίς χρηματικά σκαμπανεβάσματα.

Οι “αγορές χρήματος” δεν ξέρουν από τέτοια. Κι όταν θεωρήσουν ότι έχουν απέναντί τους αναξιόπιστους, είτε είναι αλήθεια είτε όχι, κτυπάνε.

Χωρίς έλεος.

http://www.sarajevomag.gr/wp/category/unstoppable-machine/