Politico: Η Κομισιόν βάζει φρένο στην παράταση του Ταμείου Ανάκαμψης – Ποια κονδύλια κινδυνεύουν να χαθούν

Την πρόθεσή της να μη δώσει καμία παράταση στο Ταμείο Ανάκαμψης διαμηνύει στα κράτη- μέλη η Κομισιόν, όπως αποκαλύπτει σε δημοσίευμά του το Politico, σημειώνοντας ότι αρκετές χώρες, μεταξύ αυτών και η Ελλάδα, κινδυνεύουν να χάσουν σημαντικά κονδύλια, καθώς το Ταμείο των 650 δισεκατομμυρίων ευρώ θα τελειώσει οριστικά στο τέλος του 2026.

Η απόφαση, η οποία αναμένεται να ανακοινωθεί στις 4 Ιουνίου, θα απογοητεύσει τους σημαντικούς δικαιούχους του προγράμματος, ιδίως την Ιταλία, την Ισπανία, την Πορτογαλία και την Πολωνία — οι οποίες πιέζουν για καθυστέρηση της ημερομηνίας λήξης.
Ορισμένες χώρες εξακολουθούν να προσπαθούν να μεγιστοποιήσουν τη χρήση των δωρεάν επιχορηγήσεων από το πρόγραμμα, τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Αποτελεί ένα ταμείο 650 δισεκατομμυρίων ευρώ που δημιουργήθηκε το 2021 για τη χρηματοδότηση της ανάκαμψης της Ευρώπης μετά την Covid.

Ωστόσο, η Επιτροπή θα δηλώσει ότι δεν υπάρχουν νομικοί λόγοι για την παράταση της ημερομηνίας λήξης του, δήλωσαν αρκετοί αξιωματούχοι στο Politico.


Καθυστερήσεις αιτημάτων και πληρωμών – Αγώνας δρόμου για τις χώρες

Η εκτελεστική εξουσία της ΕΕ κατανέμει τα χρήματα μόνο αφού αξιολογήσει ότι οι χώρες έχουν εκπληρώσει ένα σύνολο απαιτήσεων και στόχων. Ωστόσο, αυτά ήταν δύσκολο για πολλές χώρες να τα τηρήσουν, συμβάλλοντας στις καθυστερήσεις.

Η ενεργειακή κρίση και η απότομη αύξηση του πληθωρισμού μετά την ολοκληρωτική εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022 ώθησαν πολλές χώρες να προσαρμόσουν τα σχέδιά τους στην πορεία, καθυστερώντας περαιτέρω τα αιτήματα πληρωμών.


Για να μεγιστοποιηθεί η απορρόφηση, η εκτελεστική εξουσία της ΕΕ μπορεί τώρα να επικεντρωθεί στο να βοηθήσει τις χώρες να περάσουν από τα απαιτούμενα στάδια πριν από την ημερομηνία λήξης.

«Τα κράτη μέλη πρέπει να επανεξετάσουν επειγόντως τα σχέδιά τους και να άρουν τυχόν μέτρα που δεν είναι πλέον εφικτά», δήλωσε ο Επίτροπος Οικονομίας Βάλντις Ντομπρόβσκις νωρίτερα αυτόν τον μήνα.


Ο Ντομπρόβσκις επιβλέπει το ταμείο ανάκαμψης με τον Επίτροπο Συνοχής Ραφαέλε Φίτο, ο οποίος προέρχεται από το δεξιό κόμμα Αδελφοί της Ιταλίας της Ιταλίδας πρωθυπουργού Τζόρτζια Μελόνι. Η ιταλική κυβέρνηση, και ιδίως ο υπουργός Οικονομικών Τζανκάρλο Τζορτζέτι, είναι ιδιαίτερα πρόθυμη να παρατείνει το πρόγραμμα μετά την Covid.


Παρά την πίεση, η νομική υπηρεσία της ΕΕ απέρριψε πρόσφατα προσπάθειες αναβολής της ημερομηνίας λήξης χωρίς επίσημη αλλαγή των κανόνων του προγράμματος που συμφωνήθηκε το 2021, δήλωσαν αρκετοί αξιωματούχοι που γνωρίζουν τις διαδικασίες.

Η αλλαγή των κανόνων θα απαιτούσε ομοφωνία μεταξύ των χωρών της ΕΕ — ένα πολιτικό αδιέξοδο δεδομένης της μακροχρόνιας αντίθεσης των βόρειων χωρών, όπως η Γερμανία και η Ολλανδία, σε μια καθυστέρηση.

Σύμφωνα με τους ισχύοντες κανόνες, οι χώρες πρέπει να ζητήσουν πληρωμές πριν από την καταληκτική ημερομηνία της 31ης Αυγούστου 2026. Αυτό αφήνει αρκετό χρόνο στην Επιτροπή να δώσει το πράσινο φως στα αιτήματα και να διανείμει τα χρήματα πριν από τις 31 Δεκεμβρίου 2026.


Στο 50% η εκταμίευση χρημάτων μέχρι στιγμής

Η Επιτροπή έχει μέχρι στιγμής εκταμιεύσει περίπου 315 δισεκατομμύρια ευρώ από τα 648 δισεκατομμύρια ευρώ σε επιχορηγήσεις και δάνεια, σύμφωνα με τα δικά της στοιχεία.

Ωστόσο, αντιμέτωπες με τον πραγματικό κίνδυνο απώλειας χρηματοδότησης από την ΕΕ, οι χώρες σχεδιάζουν λύσεις για να εξασφαλίσουν τα χρήματα πριν από την προθεσμία.

Η Επιτροπή έχει ήδη εγκρίνει αίτημα της Πολωνίας αυτή την εβδομάδα για τη μεταφορά σχεδόν 6 δισεκατομμυρίων ευρώ από δάνεια για πράσινα έργα, όπου υπάρχει μικρή ζήτηση, σε πιο δημοφιλείς αμυντικές πρωτοβουλίες.

Ενώ τα χρήματα δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την άμεση αγορά όπλων, μπορούν, σύμφωνα με τους αρχικούς κανόνες, να διοχετευθούν σε έργα «διπλής χρήσης», όπως η κατασκευή δρόμων για τανκς και καταφύγια.

Σύμφωνα με τη λύση, τα χρήματα θα διαχειρίζεται ένα ειδικό ταμείο που συνδέεται με την πολωνική τράπεζα ανάπτυξης Gospodarstwa Krajowego.

Η πολωνική κυβέρνηση θα εξακολουθεί να έχει λόγο στον τρόπο με τον οποίο δαπανώνται τα χρήματα, αλλά η προσέλκυση της τράπεζας ανάπτυξης βοηθά στη δημιουργία ενός χώρου αποθήκευσης για τα κεφάλαια μετά την προθεσμία του 2026.

Η ΕΕ πρόκειται επίσης να δώσει στην Πολωνία και σε άλλες χώρες επιπλέον χρόνο για να διεκδικήσουν τα κεφάλαια, δήλωσε ο Jan Szyszko, υφυπουργός στο πολωνικό Υπουργείο Ταμείων και Περιφερειακής Πολιτικής.

Αυτή η παραχώρηση «θα παρατείνει τη στιγμή που οι αξιωματούχοι της Επιτροπής θα εξετάσουν εάν έχουν επιτευχθεί τα παραδοτέα», από τον Αύγουστο έως τον Νοέμβριο του 2026, δήλωσε ο Szyszko στο POLITICO.

Η κίνηση αυτή ουσιαστικά θα έδινε στις χώρες περισσότερο χρόνο για να διεκδικήσουν τις πληρωμές τους, χωρίς να αλλάξει τους κανόνες.

Σε μια περαιτέρω ένδειξη καλής θέλησης, η Επιτροπή αναμένεται επίσης να αξιολογήσει εάν οι απαιτήσεις έχουν εκπληρωθεί ταχύτερα, δήλωσαν αρκετοί αξιωματούχοι των εθνικών κυβερνήσεων.

Οι εθνικές πρωτεύουσες παραπονιούνται εδώ και καιρό ότι οι πολύπλοκοι κανόνες των Βρυξελλών επιβραδύνουν τις πληρωμές. Αλλά με την ΕΕ να βρίσκεται υπό πίεση να αποδείξει την επιτυχία του προγράμματός της, η Επιτροπή θα είναι διατεθειμένη να αποδεσμεύσει όσο το δυνατόν μεγαλύτερο μερίδιο κεφαλαίων, καταλήγει το Politico στο δημοσίευμά του.

https://www.topontiki.gr/2025/05/30/politico-i-komision-vazi-freno-stin-paratasi-tou-tamiou-anakampsis-pia-kondilia-kindinevoun-na-chathoun/