Πέμπτη 22 Μαΐου 2025

Όταν η δικαιοσύνη δοκιμάζεται

Του Δημήτρη Νίκογλου

Η δικαιοσύνη αποτελεί έναν από τους βασικότερους πυλώνες ενός δημοκρατικού κράτους, η ανεξαρτησία της είναι θεμελιώδης αρχή του κράτους δικαίου διασφαλίζοντας ότι οι νόμοι εφαρμόζονται ισότιμα και αντικειμενικά σε όλους τους πολίτες ανεξαρτήτως κοινωνικής θέσης ή πολιτικής επιρροής.

Όταν όμως η δικαιοσύνη είναι κατευθυνόμενη δηλαδή ελέγχεται ή επηρεάζεται από εξωθεσμικούς παράγοντες, όπως η πολιτική εξουσία ή τα οικονομικά συμφέροντα, τότε ο ρόλος της αλλοιώνεται οδηγώντας σε σοβαρές συνέπειες.

Όταν πρώτον τίθεται εν αμφιβόλω η αξιοπιστία των θεσμών οι πολίτες αρχίζουν να χάνουν την εμπιστοσύνη τους στη δικαιοσύνη θεωρώντας ότι δεν προστατεύονται από αυτήν αλλά αντιθέτως μπορεί να χρησιμοποιείται ως εργαλείο καταπίεσης ή αδικίας. Η ατιμωρησία και η επιλεκτική εφαρμογή των νόμων ενισχύουν το αίσθημα κοινωνικής αδικίας.

Δεύτερον, όταν η δικαιοσύνη δεν λειτουργεί ανεξάρτητα, υπονομεύεται η ίδια η δημοκρατία. Η διάκριση των εξουσιών, εκτελεστική, νομοθετική και δικαστική, είναι αναγκαία για την αποτροπή αυθαιρεσιών. Μια εξαρτημένη δικαιοσύνη καθιστά το πολιτικό σύστημα ευάλωτο στον αυταρχισμό και την αυθαιρεσία.

Τρίτον, οι συνέπειες αγγίζουν και την οικονομία. Οι επενδυτές και οι επιχειρηματίες αποθαρρύνονται όταν βλέπουν ότι το νομικό πλαίσιο δεν εφαρμόζεται αντικειμενικά. Η αβεβαιότητα και η διαφθορά λειτουργούν αποτρεπτικά στην οικονομική ανάπτυξη και καινοτομία.

Η κατευθυνόμενη δικαιοσύνη τελικά δεν είναι μόνο πρόβλημα νομικό ή θεσμικό, αλλά και βαθιά κοινωνικό και πολιτικό. Η διασφάλιση της ανεξαρτησίας της αποτελεί συλλογικό καθήκον και βασική προϋπόθεση για μια δίκαιη και ελεύθερη κοινωνία. Μόνο όταν οι νόμοι εφαρμόζονται ισότιμα για όλους, μπορούμε να μιλάμε για πραγματική δικαιοσύνη.

Κλείνοντας να πω πως κράτος δικαίου αυτονόητα σημαίνει, δικαιοσύνη ανεξάρτητη, με στιβαρά θεμέλια, που πρωτεύων μέλημά της είναι η προστασία των αδύναμων και των ανήμπορων πολιτών, και όλοι εμείς ως πολίτες αυτού, άγρυπνοι φρουροί.

Blogger Δημήτρης Νίκογλου

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου