Σάββατο 17 Μαΐου 2025

Μήπως τα παραλένε για τη συνεισφορά του τουρισμού στο ΑΕΠ;

Δεν χωρά αμφιβολία ότι ο τουρισμός ήταν η κινητήριος δύναμη της οικονομίας τόσο το 2023 όσο και το 2024, με τα συνολικά έσοδα του κλάδου να ξεπερνούν πέρυσι τα 30 δισ. ευρώ. Και για να ακριβολογούμε οι επιδόσεις της περσινής χρονιάς, που όλοι εύχονται να επαναληφθούν ακόμη και να ξεπεραστούν εφέτος (σ.σ. λίγο δύσκολα λόγω της διεθνούς κρίσης), συνέβαλαν στη δημιουργία του 12,8% του εθνικού εισοδήματος (ΑΕΠ), δίνοντας δουλειά σε 710.000 εργαζόμενους και κέρδη σε 130.000 και πλέον επιχειρήσεις του ευρύτερου κλάδου (εστίαση και καταλύματα) του τουρισμού, ακόμη και των σούπερ μάρκετ! Ωστόσο από το σημείο αυτό μέχρι να υποστηρίζει ή να πιστεύει (ακόμη πιο ανεύθυνο), το Ινστιτούτο Μελετών του ΣΕΤΕ, ότι μαζί με τις έμμεσες ευεργετικές επιπτώσεις της τουριστικής ανάπτυξης σε άλλους κλάδους της οικονομίας, η συνεισφορά του τουρισμού μπορεί να αγγίζει

και τα 80 δισ. ευρώ στο ΑΕΠ (δηλαδή το 33,7% της συνολικής οικονομίας), φαντάζει τουλάχιστον ως μια «οικονομετρική  ακροβασία» και ακούγεται σαν μια «επικοινωνιακή μπούρδα». Οπως έλεγαν χαριτολογώντας δυο πρώην υπουργοί των Οικονομικών όταν τους ετέθη το ερώτημα από το Protagon, «μακάρι να ίσχυαν αυτά, γιατί τότε το ελληνικό ΑΕΠ δεν θα ήταν 250 δισ. ευρώ, αλλά για να βγαίνουν οι λογαριασμοί μαζί με τη συνεισφορά των άλλων κλάδων της βιομηχανίας, της γεωργίας, των υπηρεσιών κλπ. θα έπρεπε να ξεπερνά τα 500 δισ. ευρώ» Και για να το πούμε πιο απλά, αυτό που εξηγούσαν είναι ότι «επειδή βάζουν air condition στα ενοικιαζόμενα δωμάτια οι ιδιοκτήτες τους, δεν σημαίνει ότι το ΑΕΠ αυξάνεται από τους ξενοδόχους». Οπως δεν μπορούν να ισχυριστούν οι βιομήχανοι ότι επειδή έχει κέρδη η επιχείρησή τους και αυτοί χτίζουν βίλες ή καταναλώνουν περισσότερα από τους άλλους σε διασκέδαση, το ΑΕΠ του κλάδου της ψυχαγωγίας πρέπει να αποδοθεί ως έμμεση επίπτωση της βιομηχανίας στην οικονομία. Βέβαια, στην Ελλάδα ζούμε, ο καθένας δηλώνει ό,τι θέλει, αρκεί αυτό να στηρίζει την εικόνα που θέλει να δημιουργήσει. Για να μην είμαστε όμως άδικοι, το Ινστιτούτο του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΙΝΣΕΤΕ) το οποίο ξεκίνησε τη λειτουργία του τον Οκτώβριο του 2013, επιτελεί το σκοπό του. Οπως αυτοσυστήνεται στην ιστοσελίδα του, «σκοπός του Ινστιτούτου είναι να συμβάλλει με τεκμηριωμένες παρεμβάσεις στην προώθηση των δημόσιων και ιδιωτικών πολιτικών ενίσχυσης και αναβάθμισης του ελληνικού τουριστικού τομέα, καθώς και κάθε άλλου τομέα που συνδέεται άμεσα ή έμμεσα με αυτόν». Κι αυτόν ασφαλώς υπηρετεί…. Οι αλήθειες και… Στην τελευταία του μελέτη για τη συμβολή του τουρισμού στην οικονομία το 2024, το ΙΝΣΕΤΕ παραθέτει τα εξής στοιχεία: -Η άμεση συμβολή του τομέα, ανήλθε σε 30,2 δισ. ευρώ και επιμερίζεται στα μεγέθη από τη δαπάνη του εισερχόμενου ξένου τουρισμού (21,6 δισ. ευρώ περιλαμβανομένης και της δαπάνης των επιβατών κρουαζιέρας), τις αερομεταφορές (2,9 δισ. ευρώ), τις θαλάσσιες μεταφορές (147 εκατ. ευρώ), τη δαπάνη των εταιρειών κρουαζιέρας στα ελληνικά λιμάνια (799 εκατ.), τον εγχώριο τουρισμό (2,3 δισ. ευρώ) και την εγχώρια προστιθέμενη αξία από επενδύσεις (2,5 δισ. ευρώ). -Το  ΑΕΠ της χώρας, σε τρέχουσες τιμές, το 2024 διαμορφώθηκε στα 237,5 δισ. ευρώ αυξημένο κατά +5,5% σε σύγκριση με το 2023 που ήταν 225,1 δισ. Ευρώ. –  Συνοψίζοντας τα στοιχεία για τον τουρισμό και συγκρίνοντάς τα με το ΑΕΠ της χώρας, προκύπτει ότι η άμεση συνεισφορά του τουρισμού στην οικονομία της χώρας το 2024 ήταν 30,2 δισ. ευρώ, ή το 12,7% του ΑΕΠ, όταν για το 2023 ήταν 28,8 δισ. ευρώ ή 12,8% του ΑΕΠ. Ως εδώ, όλα είναι καλά, εκτός από την αποκάλυψη του στοιχείου ότι 2,3 δισ. ευρώ έσοδα του τουρισμού προέρχονται από Ελληνες ενώ η εικόνα που αιωρείται είναι ότι τα 30 και πλέον δισ. έρχονται από ξένους τουρίστες. Ωστόσο σύμφωνα με τα στοιχεία για τις αφίξεις ξένων επισκεπτών που ξεπέρασαν τα 40 εκατομμύρια το 2024, τα έσοδα από την κρουαζιέρα συμβαδίζουν με τα στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος η οποία επισήμανε ομοίως την αύξηση του αριθμού ξένων επισκεπτών αλλά και τη μικρή υποχώρηση της μέσης κατά κεφαλή δαπάνης, στοιχείο το οποίο πριν από όλους απασχολεί και πρέπει να προβληματίζει τον ίδιο τον κλάδο. … Οι υπερβολές Εδώ όμως αρχίζουν οι υπερβολές. Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ότι το ΙΝΣΕΤΕ αυξάνει σημαντικά τα έσοδα αερομεταφορών και θαλάσσιων μεταφορών των τουριστών για τις ελληνικές επιχειρήσεις όταν το 73% των ξένων τουριστών έρχεται στην Ελλάδα αεροπορικώς και η πλειονότητα αυτών με ξένες αεροπορικές εταιρίες ή πτήσεις charter. Για την ακρίβεια υποστηρίζει ότι τα έσοδα ελληνικών επιχειρήσεων από τη δραστηριότητα αυτή ήταν την περασμένη χρονιά 2,96 δισ. ευρώ για τις αερομεταφορές και  147 εκατ. ευρώ για τις θαλάσσιες μεταφορές. Οπως αναφέρει στην έκθεσή του «η έρευνα συνόρων της ΤτΕ δεν περιλαμβάνει την δαπάνη των τουριστών για μεταφορά προς και από την Ελλάδα. Ένα μέρος της δαπάνης αυτής εισπράττεται από ελληνικές εταιρείες (πχ. για αμοιβές εταιρειών handling) ή ξένες εταιρείες οι οποίες για την εξυπηρέτηση των πελατών τους απασχολούν προσωπικό στην Ελλάδα». Και συμπεραίνει: «Αρα το σύνολο των εσόδων αυτών αποτελεί έσοδο της χώρας προερχόμενο από τον τουρισμό». Δηλαδή, με άλλα λόγια, το ΙΝΣΕΤΕ επιμερίζει την τιμή του εισιτηρίου που πληρώνουν οι τουρίστες που έρχονται στην Ελλάδα, π.χ. με την British Airways στο έσοδο της εταιρείας και στα τέλη που πληρώνει στα αεροδρόμια για να προσγειωθεί και να μεταφερθούν οι βαλίτσες. Η δεύτερη υπερβολή είναι η χρήση των πολλαπλασιαστών, κάθε επιμέρους κλάδου της τουριστικής δραστηριότητας. Οπως ισχυρίζεται το ΙΝΣΕΤΕ «ο προκύπτων πολλαπλασιαστής του τουρισμού για την ελληνική τουριστική οικονομία ανέρχεται σε 2,65 που σημαίνει πως για κάθε ένα ευρώ από την τουριστική δραστηριότητα, δημιουργείται έμμεση, πρόσθετη οικονομική δραστηριότητα 1,65 ευρώ και άρα, συνολικά, το ΑΕΠ αυξάνει κατά 2,65 ευρώ». Στην απλουστευτική αυτή προσέγγιση θα μπορούσε κανείς να παραθέσει ένα ερώτημα: στον κλάδο ενοικίασης αυτοκινήτων πώς μπορεί να εμφανίζεται και να λειτουργεί πολλαπλασιαστής 1,39% στο ΑΕΠ όταν για την ίδια την επένδυση, δηλαδή την αγορά των αυτοκινήτων, η Ελλάδα στηρίζεται αποκλειστικά στις εισαγωγές που είναι η μεγάλη πληγή του ισοζυγίου πληρωμών; Δίπλα στο «αφελές», ίσως για κάποιους, αυτό ερώτημα, τίθεται κι ένα δεύτερο: Μήπως το μεγαλύτερο μέρος από τα έσοδα των ενοικιάσεων αυτοκινήτων πηγαίνουν απ’ ευθείας στις μεγάλες μητρικές εταιρίες “rent a car” που εκπροσωπούνται στην Ελλάδα και μάλιστα μετατρέπονται τα εμβάσματα από ευρώ σε δολάρια; Με αυτά και αυτά, το ΙΝΣΕΤΕ, συνυπολογίζοντας και τα πολλαπλασιαστικά οφέλη του κάθε επιμέρους κλάδου δραστηριότητας στον τουρισμό, εκτιμά ότι η συνολική συνεισφορά του τουρισμού στην οικονομία της χώρας το 2024 κυμαίνεται μεταξύ 66,5 και 80,1 δισ. ευρώ, μεγέθη που αντιστοιχούν από 28% έως 33,7% του ΑΕΠ. Η εκτίμηση αυτή αμφισβητείται, και ο μόνος τρόπος προσέγγισης είναι τα επίσημα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, για να υπάρχει η πραγματική εικόνα. Τι πρέπει να μας προβληματίζει…. Οι αριθμοί που πρέπει να μας προβληματίζουν είναι, μεταξύ των άλλων, οι εξής: ▪ Οι επενδύσεις στον τουρισμό ανήλθαν σε 5,1 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 2,4 δισ. ευρώ σε εγχώρια προστιθέμενη αξία. Το ερώτημα είναι πόσα ξενοδοχεία πουλήθηκαν σε ξένους το 2024, γιατί κι αυτά συνυπολογίζονται στις Ξένες Αμεσες Επενδύσεις. ▪ Η Μέση κατά Κεφαλή Δαπάνη (ΜΚΔ) ανήλθε στα 572,8 ευρώ το 2024, εμφανίζοντας μείωση 5,0% σε σύγκριση με το 2023. Αντίθετα, η Μέση Δαπάνη ανά Διανυκτέρευση (ΜΔΔ) το 2024 ανήλθε στα 89,1 ευρώ αυξημένη κατά 2,9% σε σχέση με το 2023. Δηλαδή, ενώ η ΜΔΔ αυξήθηκε, η ΜΚΔ μειώθηκε λόγω μείωσης της Μέσης Διάρκειας Παραμονής κατά 7,7% (από 7 σε 6,4 διανυκτερεύσεις). Παρατηρούμε δηλαδή ότι η αύξηση της ημερήσιας δαπάνης των τουριστών συνοδεύεται από αναλογικά μεγαλύτερη μείωση της διάρκειας των ταξιδιών τους, κάτι που αποτελεί ένδειξη είτε ότι η αύξηση του κόστους των διακοπών ανά ημέρα οδηγεί σε περιορισμό της διάρκειας των διακοπών με αποτέλεσμα να περιοριστεί αντίστοιχα και το συνολικό κόστος, είτε ότι οι διακοπές σύντομης διάρκειας (city break) κερδίζουν μερίδιο αγοράς έναντι των διακοπών παραθερισμού που έχουν μεγαλύτερη δαπάνη λόγω μεγαλύτερης διάρκειας.

https://www.protagon.gr/apopseis/mipws-ta-paralene-gia-ti-syneisfora-tou-tourismou-sto-aep-44343146666

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου