Το Μακεδονικό θρυαλλίδα εξελίξεων

Του Γιώργου Τζαφέρη

Ανησυχία και ρευστότητα στην Βαλκανική Χερσόνησο

Οι εξελίξεις στο Μακεδονικό δεν μπορούν σε καμμία περίπτωση να απομονωθούν από τη γενικότερη κατάσταση στη Βαλκανική Χερσόνησο. Οι εντάσεις, τα πολλά ανοιχτά μέτωπα και οι ιμπεριαλιστικοί ανταγωνισμοί που ξεδιπλώνονται στα εδάφη της, επέβαλλαν την συμφωνία Τσίπρα-Ζάεφ. Το αν το Μακεδονικό θα αποτελέσει εργαλείο περαιτέρω όξυνσης στο μέλλον και όχημα για γενικότερη ανάφλεξη στην περιοχή αφορά τους σχεδιασμούς –κυρίως– του ΝΑΤΟ. Δεν είναι όμως το μόνο εργαλείο που μπορεί να χρησιμοποιηθεί. Έχουμε δρόμο ακόμη και ίσως δούμε πολύ

γρήγορα και άλλες πρωτοβουλίες, υπαγορευμένες από το ΝΑΤΟ και την Ε.Ε. να ξετυλίγονται και να περιπλέκουν κι άλλο την ήδη μπερδεμένη κατάσταση.

Στην περίπλοκη αυτή συγκυρία δεν είναι ενταγένη μόνο η χώρα μας. Η παγωμένη, αρχικά, υποδοχή της συμφωνίας από την Βουλγαρία –πιθανόν να αλλάξει κάτω από τις πιέσεις των Δυτικών– μια χώρα του ΝΑΤΟ και της Ε.Ε αλλά και με άμεσο ενδιαφέρον για το Μακεδονικό και κυρίως η ηχηρή σιωπή της Σερβίας, είναι δύο τρανταχτά παραδείγματα για το ότι ο γενικότερος ενθουσιασμός της Δύσης δεν μπορεί εύκολα να μεταδοθεί στους βαλκανικούς λαούς. Μπορεί οι Ιάπωνες ή οι Αυστραλοί και οι Καναδοί να πανηγυρίζουν και να μιλάνε για σταθερότητα στην περιοχή, αλλά οι ίδιοι οι Βαλκάνιοι μάλλον είναι περισσότερο ανήσυχοι από πριν.

Μπορεί ο δυτικός κόσμος να πανηγυρίζει για την συμφωνία Τσίπρα-Ζάεφ και να μιλάνε για σταθερότητα στην περιοχή αλλά οι ίδιοι οι Βαλκάνιοι μάλλον είναι περισσότερο ανήσυχοι από πριν

Η Σερβία μπροστά σε δίλημμα

Η Σερβία αντιλαμβάνεται ότι το μοντέλο της συμφωνίας Τσίπρα-Ζάεφ θα επιδιωχθεί να εφαρμοστεί και σε άλλες διενέξεις στην περιοχή και κυρίως στο ανοιχτό θέμα του Κοσσυφοπεδίου ή ακόμη και στη αυτόνομη Σερβική Δημοκρατία της Βοσνίας. Η λογική της κατάλληλης ευκαιρίας, η επιχειρηματολογία ότι όλα λύνονται με καλή διάθεση και υποχωρήσεις παράλληλα με ντε φάκτο κινήσεις και εκβιασμούς, είναι στην ημερήσια διάταξη. Μετά την είσοδο του Μαυροβουνίου και της ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ, η Σερβία παραμένει ο μόνος φιλορωσικός (και παραδοσιακός με βαθιές ρίζες) θύλακας στα Βαλκάνια, όχι όμως μικρός και αμελητέος. Η περικύκλωση της από νατοϊκά στρατεύματα δεν είναι μια ασήμαντη λεπτομέρεια, ειδικά όταν, μόλις είκοσι χρόνια πριν, βίωσε την επιθετικότητα της Δύσης με ανελέητους βομβαρδισμούς της πρωτεύουσάς της. Η Ρωσία, θεωρεί τη Σερβία προνομιακό σύμμαχο στα Βαλκάνια και αντιδρά έντονα στην διεύρυνση του ΝΑΤΟ, δηλώνοντας ότι θα διατηρήσει την παρουσία της στην περιοχή με κάθε τρόπο, άρα θα επιμείνει και στη διατήρηση της σχέσης με την Σερβία. Τα πράγματα μπερδεύονται ακόμη περισσότερο με την πολιτική κατάσταση στη Σερβία και τους ακροβατισμούς του σημερινού προέδρου της, Α. Βούκτσιτς. Πρόεδρος με ισχυρό έρεισμα στον λαό, αφού εκλέχθηκε πρόσφατα από τον πρώτο γύρο, ταυτόχρονα πρόεδρος ενός παραδοσιακά φιλορωσικού κόμματος, αλλά ο ίδιος με έντονη τη διάθεση να ενταχθεί η χώρα του στην Ε.Ε. και να πάρει γενικότερα μια πιο φιλοευρωπαϊκή πορεία. Μέχρι σήμερα μπορούσε να ισορροπεί και να ελίσσεται, όμως η συμφωνία για το Μακεδονικό και όσα προμηνύει δεν θα του επιτρέψουν να το κάνει για πολύ καιρό ακόμη και σύντομα θα κληθεί, και αυτός αλλά και όλο το πολιτικό σύστημα της χώρας, να επιλέξει.

Το σχέδιο της «Μεγάλης Αλβανίας»

Η πιθανή άρνηση των Σέρβων να υπακούσουν, ειδικά στο θέμα του Κοσσόβου, αλλά και να σπάσουν τους δεσμούς με τη Ρωσία, μπορεί εύκολα να βάλει σε εφαρμογή το σχέδιο για τη Μεγάλη Αλβανία. Σχέδιο που θα συμπαρασύρει πολύ εύκολα την πρόσφατη συμφωνία Τσίπρα-Ζάεφ και θα την κάνει «ιστορία» πολύ γρήγορα.

Το ισχυρό αλβανικό στοιχείο της ΠΓΔΜ, με όποιο γεωγραφικό προσδιορισμό κι αν του έχουν δώσει με τη συμφωνία, δεν παύει να θεωρεί την Αλβανία ως μητέρα-πατρίδα και να ονειρεύεται την προσχώρηση του σε μια νέα και μεγαλύτερη οντότητα που θα συμπεριλαμβάνει την Αλβανία και εδάφη από Μαυροβούνιο, Σερβία, ΠΓΔΜ και φυσικά το Κοσσυφοπέδιο. Αυτή η υπόσχεση από το ΝΑΤΟ (ασχέτως αν θα τηρηθεί, όπως τόσες άλλες άλλωστε) για μελλοντική αλλαγή των συνόρων, ίσως να είναι και το αντάλλαγμα για τη σημερινή εκπληκτική τους υποστήριξη στον Ζάεφ, ο οποίος χωρίς αυτήν δεν θα μπορούσε να προχωρήσει.

Και όπως έγραψε πρόσφατα ο Τζ. Φρίντμαν «πολλές φορές οι συγκρούσεις μεταξύ χωριών φέρνουν στη διαμάχη και άλλα χωριά, πρωτεύουσες και μεγάλες δυνάμεις. Κάποτε οι μεγάλες δυνάμεις ανταγωνίζονταν μεταξύ τους να κερδίσουν με το μέρος τους τα χωριά και τις πρωτεύουσες των Βαλκανίων. […] Κατά συνέπεια δεν είναι παράξενο ότι οι φήμες είναι συνήθως ψευδείς. Απλώς μας πείθουν ότι θα εκπλαγούμε όταν γίνουν αληθινές. Είναι απλά ζήτημα χρόνου. Και τα Βαλκάνια είναι μια περιοχή που περιμένει έναν πόλεμο, καθιστώντας τον έτσι πιο πιθανό».

https://eleutheriellada.wordpress.com/2018/07/02/%CF%84%CE%BF-%CE%BC%CE%B1%CE%BA%CE%B5%CE%B4%CE%BF%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CF%8C-%CE%B8%CF%81%CF%85%CE%B1%CE%BB%CE%BB%CE%AF%CE%B4%CE%B1-%CE%B5%CE%BE%CE%B5%CE%BB%CE%AF%CE%BE%CE%B5%CF%89%CE%BD/#more-97314