Μήπως η αναστάτωση στις αγορές σας προκαλεί φόβο; Ε λοιπόν, θα έπρεπε. Είναι ξεκάθαρο πως η οικονομική κρίση που ξέσπασε το 2008 δεν έχει σε καμιά περίπτωση τερματιστεί.
Υπάρχει όμως κι άλλο ένα συναίσθημα που θα έπρεπε να νιώθετε: ο θυμός. Γιατί αυτό που παρακολουθούμε σήμερα είναι αυτό που συμβαίνει όταν οι άνθρωποι που διαθέτουν επιρροή εκμεταλλεύονται μια κρίση, αντί να προσπαθούν να την επιλύσουν.
Για πάνω από ενάμιση χρόνο - από τότε που ο πρόεδρος Ομπάμα επέλεξε να εστιάσει την προσοχή του στην μείωση των ελλειμμάτων αντί για την αύξηση των θέσεων εργασίας - παρακολουθούμε ένα πολιτικό διάλογο που κυριαρχείται από ανησυχίες για τον προϋπολογισμό, ενώ ουσιαστικά αγνοεί την ανεργία.
Η υποτιθέμενη επείγουσα ανάγκη για την μείωση των ελλειμμάτων έχει κυριαρχήσει τόσο πολύ στην συζήτηση, ώστε την Δευτέρα, εν μέσω πανικού στις αγορές, ο κ.Ομπάμα αφιέρωσε τις περισσότερες αναφορές του στο έλλειμμα, και όχι στον σαφέστατο κίνδυνο μιας νέας ύφεσης. Πράγμα εντελώς παράδοξο, αφού ακόμη και οι αγορές «φωνάζουν», με τον πλέον ξεκάθαρο τρόπο, ότι η ανεργία και όχι τα ελλείμματα είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα στις ΗΠΑ.
Θυμηθείτε πως τα γεράκια του ελλείμματος προειδοποιούν εδώ και χρόνια ότι από μέρα σε μέρα τα επιτόκια των αμερικανικών ομολόγων θα εκτοξευθούν στα ύψη: η «απειλή» από τις αγορές ομολόγων ήταν υποτίθεται ο λόγος για τον οποίον έπρεπε να ψαλιδίσουμε το έλλειμμα «τώρα, τώρα, τώρα». Όμως η απειλή αυτή δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ. Και την εβδομάδα που πέρασε, μετά από μια πιστοληπτική υποβάθμιση που υποτίθεται πως θα τρομοκρατούσε τους επενδυτές των ομολόγων, τα επιτόκια δανεισμού υποχώρησαν σε επίπεδα-ρεκόρ, αντί να αυξηθούν.
Αυτό που λέει η αγορά - για να μην πούμε κραυγάζει» είναι: «Δεν ανησυχούμε για το έλλειμμα! Ανησυχούμε για την αδύναμη οικονομία!». Γιατί μια αδύναμη οικονομία σημαίνει ταυτόχρονα χαμηλά επιτόκια και έλλειψη επιχειρηματικών ευκαιριών, που με την σειρά τους σημαίνει ότι τα κυβερνητικά ομόλογα θα παραμείνουν ελκυστικά για τους επενδυτές, ακόμη και με τις σημερινές ιδιαίτερα χαμηλές αποδόσεις. Αν η υποβάθμιση του αμερικανικού χρέους είχε οποιοδήποτε αποτέλεσμα, αυτό ήταν να ενισχύσει τους φόβους ότι οι πολιτικές λιτότητας θα εξασθενήσουν ακόμη περισσότερο την οικονομία.
Πως όμως έφτασε ο διάλογος στην Ουάσιγκτον να επικεντρώνεται αποκλειστικά στο λάθος πρόβλημα; Είναι σίγουρο ότι οι σκληροπυρηνικοί Ρεπουμπλικάνοι έπαιξαν τον ρόλο τους. Αν και στην πραγματικότητα δεν νοιάζονται και τόσο για τα ελλείμματα - πράγμα που φαίνεται ξεκάθαρα όταν τους ζητάνε να αυξήσουν την φορολογία των υψηλών εισοδημάτων - έχουν διαπιστώσει ότι ο πόλεμος κατά των ελλειμμάτων είναι ένας ιδιαίτερα εύχρηστος τρόπος να επιτίθενται αδιακρίτως εναντίον όλων ανεξαιρέτως των κυβερνητικών προγραμμάτων.
Αλλά ο πολιτικός διάλογος δεν θα ξεστράτιζε τόσο, αν η κρίση δεν είχε γίνει αντικείμενο εκμετάλλευσης και από άλλους ανθρώπους με επιρροή, που την «απήγαγαν» για να προωθήσουν τις προϋπάρχουσες ατζέντες τους. Ρίξτε μια ματιά στα άρθρα γνώμης όλων των μεγάλων εφημερίδων η ακούστε τα ραδιοτηλεοπτικά τοκ-σόου, και είναι βέβαιο πως θα πετύχετε κάποιον που