Όραμα Υγείας, με τον πολίτη στο επίκεντρο!

Του Θοδωρή Γιάνναρου 

Ασφάλεια, αξιοπιστία & ανθρωπιά, είναι το τρίπτυχο της σύγχρονης προσέγγισης του πολίτη στον Τομέα της Υγείας!

Ποσό σημαντικές και αυτονόητες, είναι αλήθεια, οι εξετάσεις πρόληψης, για τη θωράκιση της Υγείας, και πόσο εφικτό είναι αυτό στην Ελλάδα της οικονομικής και ανθρωπιστικής κρίσης;

"Το προλαμβάνειν, κρείττον του θεραπεύειν"

Δυστυχώς όμως, αυτό το αυτονόητο, δεν εφαρμόζεται στη χώρα μας, με κάποιους να το θεωρούν "πολυτέλεια" ή ακόμα και  "ανούσιο!"... Δυστυχώς, περιμένουμε κάποιον να νοσήσει, να εκτροχιαστεί η υγεία του, και μετά να αντιμετωπιστούν οι φοβίες, οι ανασφάλειες και οι αγωνίες του, η ταραχή των οικείων του και η τεράστια οικονομική
αφαίμαξη του Συστήματος Υγείας που βρίσκεται, ούτως ή άλλως, πριν την τελική του

κατάρρευση...

Είναι επιτακτική η ανάγκη πλέον, να ενεργοποιηθούν όλοι οι μηχανισμοί πρόληψης και ενημέρωσης των πολιτών, προκειμένου να περιορισθούν, ή να προληφθούν ασθένειες και λοιμώξεις εν τη γεννέσει τους... όσο δηλαδή, η θεραπευτική τους αντιμετώπιση είναι πιο, εύκολη, πιό ασφαλής, πολύ πιό απλή και αποτελεσματική, για τον ασθενή, αλλά και πολύ πιό οικονομική για το Εθνικό Σύστημα Υγείας μας!

Μέχρι σήμερα, δυστυχώς το "σύστημα", ήταν, αλλά συνεχίζει και να είναι "ιατροκεντρικό" και έχει εξελιχθεί σε "Σύστημα Υποδοχής & Διαχείρισης Ασθενειών", με χιλιάδες πιράνχας, να τρέφονται και να συντηρούνται από αυτό, πάντα όμως, εις βάρος της "Προστασίας και της Προώθησης της Υγείας" των πολιτών.".

Πλέον, πρέπει στο απόλυτο "επίκεντρο", να μπει ο άνθρωπος και όχι ο ασθενής!

Πρέπει στον πολίτη αυτής της χώρας, το σύστημα να επανοικοδομηθεί ώστε να είναι σε θέση να προσφέρει "πρόληψη" πρωταρχικά, αλλά και άμεσες υπηρεσίες υγείας γι' αυτούς που θα νοσήσουν, με ειλικρίνεια, απόλυτη ακρίβεια, αξιοπιστία και ανθρωπιά! 

Το Σύστημα Υγείας πρέπει να μεταμορφωθεί σε "σύμμαχο" και "συνοδοιπόρο" των πολιτών, και αυτές είναι οι βασικές αρχές που όλοι εμείς που εργαζόμαστε με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, στο χώρο αυτόν, πρέπει να πρεσβεύουμε και να είμαστε υποχρεωμένοι συνειδητά, να εφαρμόζουμε όλα αυτά, προς όφελος των πολιτών και του συστήματος, που πρέπει, πάση θυσία, να εξορθολογιστεί!

Όταν ο πολίτης εισέρχεται σε οποιαδήποτε "δομή υγείας", είναι επιτακτική ανάγκη, να νιώθει άνετα, οικεία και κυρίως ανθρώπινα! Φανταστείτε τον οποιονδήποτε από εμάς, με ένα σοβαρό πρόβλημα υγείας, στην αναμονή για ένα κρίσιμο για την πορεία της υγείας μας, αποτέλεσμα... 

Είναι πολύ σημαντικό, οι ίδιοι οι επαγγελματίες υγείας και δη οι γιατροί να δουν τον ίδιο τους τον εαυτό στη θέση του πάσχοντος... Για να σας πω την αλήθεια, πριν από αρκετά χρόνια, δεν μπορούσα να καταλάβω τι συμβαίνει με την υγεία ενός πιλότου, ποιές καταπονήσεις και εντάσεις, δέχεται ο οργανισμός του... μέχρι που έγινα ο ίδιος χειριστής!

Όλες οι προσπάθειες, συνειδητά, πρέπει να στραφούν στη μετάλλαξη του συστήματος πρόληψης, διάγνωσης και περίθαλψης, σε "ανθρωποκεντρικό."

Εξ' ίσου όμως σημαντικό ρόλο διαδραματίζει και ο ιατροτεχνικός εξοπλισμός, που πρέπει να είναι state of the art, τελευταίας τεχνολογίας δηλαδή και να ανανεώνεται σε τακτά χρονικά διαστήματα... Όπως λοιπόν οι ασθένειες, οι ιοί και τα βακτήρια εξελίσσονται και μεταλλάσσονται, έτσι και ο ιατροτεχνολογικός εξοπλισμός στα νοσοκομεία και τις υπόλοιπες δομές υγείας, πρέπει και να εξελίσσεται και να προσαρμόζεται στις νέες απαιτήσεις των νέων προκλήσεων! 

Οι ασθένειες ισχυροποιούνται, μαθαίνοντας από εμάς τους ίδιους, γνωρίζουν τα όπλα μας, και γίνονται πιό ισχυρές στον πόλεμο εναντίον μας... Δεν μπορούμε λοιπόν εμείς, να κουτσαίνουμε πίσω από τις εξελίξεις!!!

Πολύ σημαντικό και κομβικό βέβαια ρόλο, παίζει και η προσέγγιση του πολίτη-ασθενούς, από το προσωπικό που υπηρετεί στη Δομή Υγείας που επισκέπτεται, από το διοικητικό προσωπικό, το νοσηλευτικό και παραϊατρικό, μέχρι και τον θεράποντα ιατρό, μέσα σε έναν χώρο ανθρώπινο, μακριά από τους λευκούς τοίχους που παγώνουν τη διάθεση, αυξάνουν την αγωνία και την ένταση μέσα του...

Ένα φιλικό περιβάλλον, πάντα είναι προς όφελος του πάσχοντος και των οικείων του.

Το περιβάλλον, ο σύγχρονος ιατροτεχνολογικός εξοπλισμός, σε συνδυασμό με έμπειρο και καταξιωμένο ιατρικό και νοσηλευτικό δυναμικό, υπογραμμίζουν έμπρακτα την αφοσίωση του "Συστήματος Υγείας" στην υψηλής ποιότητας φροντίδα υγείας και στην συνεχή βελτίωση της γενικής υγείας των πολιτών.

Τι μπορεί άραγε να πράξει το σύστημα, ώστε να βελτιωθεί στον τομέα της ανύπαρκτης, έως σήμερα, πρόληψης;

Για παράδειγμα: ένας στους πέντε πολίτες αυτής της χώρας, κάποια στιγμή της ζωής του, θα υποστεί κάποιο εγκεφαλικό επεισόδιο, που μπορεί να οδηγήσει σε αναπηρία ή ακόμα και στο θάνατο! 

Ας φανταστούμε το οικονομικό και το ψυχικό κόστος για τους οικείους του ασθενούς, λαμβάνοντας ως δεδομένο πως κάθε χρόνο στη χώρα μας, 25-30.000 πολίτες υφίστανται το "κτύπημα" αυτό της μοίρας.

Κι' όμως, υπάρχουν στη φαρέτρα της "πρόληψης" αρκετά θαυματουργά όπλα, που όμως, για την πλειονότητα των απλών ανθρώπων, μένουν αχρησιμοποίητα, παρ' όλο που είναι σχετικά απλά: μετρήσεις αρτηριακής πίεσης, χοληστερίνης, σακχάρου, έλεγχος του βάρους και έλεγχος των καρωτίδων... 

Αν είμαστε ειλικρινείς, θα παραδεχθούμε, πως οι εξετάσεις αυτές σε τακτική βάση, δεν υποστηρίζονται από το κράτος, για τον απλούστατο λόγο, πως δεν υπάρχουν επαγγελματικές καμπάνιες ευαισθητοποίησης των πολιτών, σχετικά με την πρόληψη, αφ' ενός και αφ' εταίρου, ολόκληρο το Σύστημα της Υγείας", έχει μετεξελιχθεί σε ένα "Σύστημα Ασθένειας", που δρα στην καταστολή και μόνον! Σύστημα Υγείας, δηλαδή... κατόπιν εορτής... μακριά από τα κελεύσματα του Ιπποκράτη...

Πολλοί συμπολίτες μας, δεν θα είχαν καν την εμπειρία, ενός εγκεφαλικού ή ενός εμφράγματος, αν ο εργαστηριακός και ο αγγειολογικός έλεγχος ήταν ευρέως διαδεδομένοι και κατά κάποιον τρόπο υποχρεωτικοί, τουλάχιστον από τον χώρο εργασίας του καθ' ενός εξ' ημών... 

Ο προληπτικός έλεγχος έχει αξία προβλεψιμότητος σε βάθος δεκαετίας και σώζει ζωές, που αλλιώς χάνονται άδικα στο "πηγάδι της άγνοιας και της αδιαφορίας", ενός συστήματος υγείας που δρα μόνο μέσω ερασιτεχνικών πρωτοκόλλων, βραχεο-οικονομικού, καθαρά, προσανατολισμού, με γνώμονα το βραχυπρόθεσμα φθηνότερο, που δυστυχώς, σχεδόν ποτέ δεν είναι μεσο-μακροπρόθεσμα συμφερότερο.

Ο προληπτικός έλεγχος, θα έπρεπε να περιλαμβάνει τους καπνιστές, εκείνους που έχουν οικογενειακό ιστορικό σοβαρών ασθενειών, εκείνους που έχουν υπερβεί τα 40, τους υπερχοληστεριναιμικούς, τους υπερλιπιδαιμικούς, τους πάσχοντες από διαβήτη, εκείνους που δεν αθλούνται ή που πάσχουν από στρες, καθώς και εκείνους στους οποίους ανιχνεύθηκαν γονιδιακοί παράγοντες κινδύνου... δηλαδή  όλους μας!!!

Τα πακέτα πρόληψης πρέπει να είναι γνωστοποιημένα στους πολίτες και προσβάσιμα σε όλους, ακόμα και εν μέσω αυτής της κρίσης που βιώνουμε... 

Πρέπει να "απαγορευθεί δια νόμου", να χάνονται άδικα συμπολίτες μας, σαν "πρόβατα επί σφαγή", χωρίς κανένας να τους έχει πει, πως το να ζήσουν είναι αναφαίρετο δικαίωμα κάθε ανθρώπου, και υπάρχει ο τρόπος. 

Το πάντρεμα από την άλλη, όμως,  της πληροφορικής μέ τη διαγνωστική προγνωστική, είναι επιτακτικό, διότι η σωστή διάγνωση και ο ιατρικός φάκελος του ασθενούς, είναι ουσιαστικά η ίδια η "πρόληψη", σε "ψηφιακή" μορφή...

Εν κατακλείδι: θέλουμε να πορευθούμε στη ζωή υγιείς, δίπλα στους αγαπημένους μας, να χαρούμε τη ζωή και να μη χαθούμε πρόωρα. Όμως, ο κόσμος στον οποίο ζούμε είναι γεμάτος κινδύνους. 

Κάθε μας πράξη είναι, εν δυνάμει, επικίνδυνη. Βέβαια, ο βαθμός της επικινδυνότητας διαφέρει πολύ, γι' αυτό το λόγο, υπάρχουν και διαβαθμίσεις. 

Το να περπατάς στο πεζοδρόμιο είναι λιγότερο επικίνδυνο απ’ ό,τι σ’ ένα απερίφρακτο χωράφι, με λακκούβες...  και σίγουρα, αυτό είναι λιγότερο επικίνδυνο από το να κάνεις αναρρίχηση σε ένα κάθετο βράχο σε μεγάλο υψόμετρο. 

Η έκθεση στο περιβάλλον ενέχει κινδύνους που εξαρτώνται από τις συνθήκες. Τόσο ατομικά όσο και συλλογικά, αντιλαμβανόμαστε τους κινδύνους και προσπαθούμε να τους αποφύγουμε ή να τους μειώσουμε. Η αρχική υποχρέωση είναι, να τους αναγνωρίσουμε, μετά να τους κατανοήσουμε και τέλος να τους επηρεάσουμε.  Είναι η ίδια φιλοσοφία επιβίωσης, πάνω στην οποία εκπαιδεύονται οι επίλεκτοι της Μονάδας Υποβρυχίων Καταστροφών: ανίχνευση, εντοπισμός, αναγνώριση και καταστροφή στόχου! Η σειρά είναι σαφής: γνώση, σκέψη και εφαρμογή. 

Στην ιατρική, αυτός που αγνοεί τους κινδύνους, που είναι απερίσκεπτος και τους αψηφά, έχει πολύ περισσότερες πιθανότητες να νοσήσει απ’ ό,τι εκείνος που τους γνωρίζει, τους λαμβάνει υπόψη και παίρνει τα μέτρα του. 

Η εμπειρία, η παρατήρηση και η μελέτη έχουν αυξήσει σημαντικά τις γνώσεις μας για τους κινδύνους στην Υγεία και τις δυνατότητές μας να τους αποφύγουμε ή να μειώσουμε τις επιπτώσεις τους. 

Η αποφυγή των κινδύνων και η πρόληψη των συνεπειών τους έχει εφαρμογή σε όλο το φάσμα της ανθρώπινης δραστηριότητας, από το πώς πρέπει να είναι φτιαγμένος ένας δρόμος για να μειωθεί η πιθανότητα ατυχήματος, μέχρι το εμβόλιο που θα μειώσει τη συχνότητα εμφανίσεως ενός καρκίνου και την αλλαγή στον τρόπο ζωής που θα επηρεάσει την εμφάνιση ή την εξέλιξη ενός καρδιαγγειακού ή εγκεφαλικού επεισοδίου.

Όμως για να μπορέσει το αυτονόητο να γίνει πραγματικότητα, πρέπει το κράτος να είναι και "αρωγός" και "σύμμαχος" και "συνοδοιπόρος" σε αυτή την προσπάθεια για την προστασία και την προώθηση της υγείας των πολιτών αυτής της χώρας! 

Έχουμε τους καλύτερους γιατρούς στον κόσμο, το πλέον αδιάφορο κράτος και τους πιό αμελείς για τον εαυτό τους πολίτες! Τόμπολα... δηλαδή!

Ας κάνουμε την αρχή, όλοι μαζί, μακριά από "στρεβλώσεις" και "πολιτικά χρώματα", να συνθέσουμε την "ομπρέλα άμυνας" για την προστασία της υγείας μας, αλλά και για την βελτίωση της ποιότητας ζωής και των γηρατειών που αναπόφευκτα, κάποια στιγμή θα μας αγκαλιάσουν... 

Μπορούμε, αν θέλουμε...  και είμαι σίγουρος, πως η "Πειραιώς" ακούει...

*Ο κ. Θοδωρής Γιάνναρος είναι Μοριακός Βιολόγος, τ. Διοικητής του Νοσοκομείου "Ελπίς”, & Μέλος του "Τομέα Υγείας” της Νέας Δημοκρατίας

http://www.capital.gr/me-apopsi/3255876/orama-ugeias-me-ton-politi-sto-epikentro