Γιατί ο κόσμος μισεί τους δημοσιογράφους…

ΜΟΥ ΕΧΕΙ ΤΥΧΕΙ να αρνούμαι να πω το επάγγελμα που κάνω. Από μια πλευρά γιατί νιώθω άβολα, αναλαμβάνοντας ένα κόστος που δεν με αφορά ίσως παρά σε μικρό βαθμό ‒ έτσι τουλάχιστον νομίζω. Από την άλλη, φοβάμαι πως ο άγνωστος συνομιλητής θα είναι κάποιος φορτισμένος συναισθηματικά άνθρωπος του οποίου οι προσλαμβάνουσες για το επάγγελμα και η γενικευμένη ισοπεδωτική άποψη μπορεί να μετατραπεί σε κάτι λίγο ή περισσότερο επικίνδυνο. Το «υδραυλικός» ή «υπάλληλος καθαριότητας» είναι μια καλή και ασφαλής απάντηση σε μια τέτοια ερώτηση. Φαντάζει ακίνδυνη και πιο αξιοπρεπής. Δεν επιβεβαιώνει ένα κοινωνικό status αλλά αποφεύγει ενδεχόμενες επικίνδυνες ατραπούς. Είμαστε όμως οι δημοσιογράφοι ένα τόσο επικίνδυνο είδος για την ελληνική κοινωνία, η οποία σε ένα συντριπτικά μεγάλο

Οι Κύπριοι, ο Ερντογάν και ο Κιλιτσντάρογλου

Η 14η Μαΐου, ημέρα των εκλογών στην Τουρκία, θα είναι ακόμα ένα ορόσημο για την Κύπρο και την Ελλάδα. Θα μάθουν ποιον θα έχουν απέναντί τους τα επόμενα χρόνια: τον «σουλτάνο» Ταγίπ Ερντογάν, όπως συχνά τον αποκαλούν, ή τον κεμαλιστή Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου.

Πολλοί Κύπριοι και Ελλαδίτες πολιτικοί αναλύουν για χρόνια την Τουρκία, την εξωτερική πολιτική και τη συμπεριφορά της με τα δικά τους υποκειμενικά κριτήρια. Ο νέος πρόεδρος της Κύπρου Νίκος Χριστοδουλίδης δήλωσε στην ΕΡΤ ότι δεν αναμένει να υπάρξει διαφοροποίηση στην τουρκική πολιτική στο Κυπριακό, ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα. Ανάλογη εκτίμηση έχει και η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη στην Ελλάδα, που ήταν

«Όχι» Ανδρουλάκη στη διαχείριση του κράτους ως λάφυρο…

Πέντε προτάσεις για τον ελληνικό σιδηρόδρομο

Με προτάσεις απαντά και στο θέμα του Σιδηροδρόμου, όπως άλλωστε σε κάθε μείζον ζήτημα για την χώρα, το ΠΑΣΟΚ – Κίνημα Αλλαγής. Αυτό έκανε χθες ο πρόεδρος του κόμματος, Νίκος Ανδρουλάκης, καταθέτοντας με άρθρο του στο Βήμα πέντε νέες προτάσεις αυτή τη φορά για το μέλλον του ελληνικού Σιδηροδρόμου, στον απόηχο του τραγικού δυστυχήματος στα Τέμπη.
Στοχεύοντας κατά των κυβερνώντων, έκανε λόγο για ‘αμετανόητο τρόπο άσκησης εξουσίας’ εκ μέρους τους και για γύμνια του λεγόμενου ‘επιτελικού κράτους’, ενώ δεν άφησε εκτός κάδρου την προηγούμενη κυβέρνηση. «Μετά τον Αλέξη Τσίπρα, ο Κυριάκος Μητσοτάκης διαχειρίστηκε

Μένουμε Ευρώπη αλλά σαν «ιδιόρρυθμο» μοναστήρι;

Και το «Ανήκοµεν εις την ∆ύσιν» του Κωνσταντίνου Καραμανλή και το «Μένουμε Ευρώπη», του 2015 και του αναποδογυρισμένου δημοψηφίσματος, αποτελούσαν δήλωση ταυτότητας και ομολογία πολιτικής και ιδεολογικής πίστεως. Το κακό (ή μάλλον το καλό) είναι ότι οι αφορισμοί τέτοιας κοπής πρέπει να αναμετρηθούν με τον μελαγχολικά σαρκαστικό αφορισμό του Γιάννη Τσαρούχη: «Στην Ελλάδα είσαι ό,τι δηλώσεις». Μόνο έτσι, όμως, θα κριθεί αν πρόκειται για ναρκισσιστικές αυτοεπιβεβαιώσεις ή για διαβεβαιώσεις θεμελιωμένες σε μια κάποια αλήθεια.
Πόσο χυμό περισώζει άραγε το στερεοτυπικό «Μένουμε Ευρώπη»; Είμαστε όντως συντονισμένοι με το περίφημο «κοινοτικό ιδεώδες» (ένα φάντασμα που πλανιέται στην

Τα λάθη, οι αιχμές και τα αδιέξοδα της κυβέρνησης στην υπόθεση των Τεμπών

Σε βέρτιγκο βρίσκεται η κυβέρνηση αφού από την μία καθημερινά πλέον εμφανίζονται στελέχη του κυβερνώντος κόμματος που αφήνουν αιχμές για τους πρωτοκλασάτους υπουργούς της κυβέρνησης ότι δεν βάζουν πλάτη (το είπε πρώτος ο Αδωνις Γεωργιάδη και ακολούθησε η Ντόρα Μπακογιάννη) και από την άλλη στην Βουλή σήμερα εμφανίζεται για πρώτη φορά ο πρώην υπουργός μεταφορών Κώστας Καραμανλής για να δώσει εξηγήσεις.

Μέσα σε αυτό το περιβάλλον η πρώτη εμφάνιση του πρωθυπουργού μαζί με ψηφοφόρους της ΝΔ στο Μαρούσι δεν κρίνεται και η πλέον επιτυχής καθώς ο Κυριάκος Μητσοτάκης μίλησε για την “θυσία των παιδιών που χάθηκαν στα Τέμπη” . Η κατάσταση

Είναι το ΠΑΣΟΚ ο ρυθμιστής των εκλογών;

Το νέο αφήγημα της Χαριλάου Τρικούπη, μετά την τραγωδία των Τεμπών, είναι ότι το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ αποτελεί τον «ρυθμιστή» των εκλογών. Το σκεπτικό της: Η αυτοδυναμία της ΝΔ είναι πιο δύσκολη, ο ΣΥΡΙΖΑ δεν ανεβαίνει, άρα… χωρίς ΠΑΣΟΚ δεν γίνεται τίποτα! Επειδή, λοιπόν, από εμάς εξαρτώνται για να κυβερνήσουν, θα τους πούμε ξανά «ούτε Μητσοτάκης ούτε Τσίπρας» και θα μας πουν κι «ευχαριστώ», γιατί θα μας έχουν ανάγκη.

 Έτσι θα επιβάλουμε τους όρους μας και δεν θα μείνει και η χώρα ακυβέρνητη. Κάπως έτσι αναπτύσσεται το «σκεπτικό» , το οποίο ακούγεται τόσο απλό, που μπορεί να γίνει και πιστευτό. Είναι όμως βαθιά απλοϊκό! Ας δούμε γιατί. Μετά την τραγωδία των Τεμπών —όπως προκύπτει από τα γκάλοπ— οι ψηφοφόροι όχι απλώς δεν αναβαθμίζουν τον ρόλο του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ στα πολιτικά μας πράγματα, αλλά

Τι είναι και τι δεν είναι το «επιτελικό κράτος»

Του Ευάγγελου Βενιζέλου

Το καλοκαίρι του 2019 η Κυβέρνηση εισηγήθηκε το νόμο 4622/ 2019 που φέρει τον τίτλο «Επιτελικό Κράτος: οργάνωση, λειτουργία και διαφάνεια της Κυβέρνησης, των κυβερνητικών οργάνων και της κεντρικής δημόσιας διοίκησης.». 

Στην αιτιολογική έκθεση του νόμου δηλώνεται ότι: «Με το προτεινόμενο σχέδιο νόμου επιχειρείται μια σημαντική τομή στη λειτουργία του ελληνικού Κράτους, καθώς συστηματοποιείται και κωδικοποιείται σε ένα ενιαίο νομοθέτημα το σύνολο των διατάξεων που διέπουν την οργάνωση, τη λειτουργία και τη διαφάνεια της Κυβέρνησης, των κυβερνητικών οργάνων και της κεντρικής δημόσιας

Αλήθεια, αυτή είναι η Ελλάδα μας;

Είναι πραγµατικά πολύ δύσκολο να γράψει κάποιος για την τραγωδία στα Τέμπη. Για τους ανθρώπους που έχασαν αγαπημένα τους πρόσωπα, τα λόγια δεν έχουν καμία αξία. Εκφράζω την οδύνη μου για τον χαμό τόσο νέων ανθρώπων και τα θερμά συλλυπητήριά μου στις οικογένειές τους.

Αποφάσισα να γράψω τούτο το κείμενο όταν είδα την ανάρτηση του καλού φίλου και εξαιρετικού επιστήμονα Διομήδη Σπινέλη στο Facebook. Ιδού η ανάρτησή του: «Δεν χωράει το μυαλό μου αυτό που συνέβη στα #Τέμπη. Προσπάθησα να αποτυπώσω τις σκέψεις μου για τα αίτια του δυστυχήματος με τη μέθοδο Five whys σε μορφή χαρτογράφησης του μυαλού (mind map).[…]». Το διάγραμμα μπορείτε να το δείτε στο https://www.spinellis.gr/pubs/tr/2023-Tempi/html/index.html

Μιχάλης Κατρίνης: Το ΠΑΣΟΚ προτείνει ένα νέο πρότυπο διακυβέρνησης

Προσθέτει ότι η αυτοδυναμία μετατράπηκε σε απόλυτη αδυναμία να προστατευτεί η ζωή των πολιτών και χρειάζεται αλλαγή σελίδας, προτείνοντας ένα διαφορετικό πρότυπο διακυβέρνησης από της ΝΔ και του ΣΥΡΙΖΑ το οποίο θα έχει ισχυρούς θεσμούς, πραγματικά ανεξάρτητες αρχές, που θα έχουν τη δύναμη να ελέγξουν, να προστατεύσουν, να σταθούν ανάχωμα σε όσους θυσιάζουν τα πάντα για τα ιδιωτικά τους συμφέροντα.

Ο κ. Κατρίνης υπογραμμίζει, μιλώντας στο ΑΠΕ, πώς προϋπόθεση για τη συμμετοχή μετεκλογικά του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ σε ένα κυβερνητικό σχήμα είναι το περιεχόμενο που θα έχει η νέα κυβέρνηση. «Σε μια κυβέρνηση που θα συνεχίσει να ασκεί μια πολιτική που σπρώχνει στο περιθώριο τους πολλούς και αδιαφορεί για τους μη προνομιούχους Έλληνες, δεν μπορεί να

Κατώτατος μισθός: 12 ερωτήσεις και απαντήσεις για την αύξησή του

Με ποιο σκεπτικό αποφασίστηκε η αύξηση του κατώτατου μισθού κατά 9,4% στα 780 ευρώ;

Η απόφαση είναι η χρυσή τομή ανάμεσα σε δύο πράγματα: την ανάγκη στήριξης των εργαζομένων και ιδίως των χαμηλόμισθων, που έχουν πληγεί από τον εισαγόμενο πληθωρισμό και την ανάγκη να μη θιγούν οι αντοχές των επιχειρήσεων, οι οποίες επίσης επηρεάζονται από τη διεθνή οικονομική κρίση και την αύξηση του κόστους παραγωγής. Είναι επίσης χρυσή τομή ανάμεσα στις διαφορετικές προτάσεις που κατατέθηκαν από εργαζόμενους και εργοδότες. Θα ήταν εύκολο για την κυβέρνηση να προχωρήσει σε μεγαλύτερη αύξηση, ιδίως ενόψει εκλογών και δεδομένου ότι η αύξηση επιβαρύνει τις επιχειρήσεις και όχι τον κρατικό προϋπολογισμό. Κάτι τέτοιο δεν θα

Η αβεβαιότητα κοστίζει ακριβά

Με αφορμή την αναταραχή στο παγκόσμιο τραπεζικό σύστημα ξύπνησαν εφιαλτικές μνήμες, που η ανθρωπότητα δεν θα ήθελε να ξαναζήσει. Πριν από 14 χρόνια με την κατάρρευση και τότε μιας αμερικανικής τράπεζας είχαμε ένα ντόμινο αναταράξεων, που κόστισε μερικά τρισ. στην παγκόσμια οικονομία. 

Ασφαλώς και οι συνθήκες δεν είναι ίδιες ούτε τα θεμελιώδη αίτια που προκάλεσαν εκείνη την κρίση ταυτίζονται με τα σημερινά. Ωστόσο, οι αμφιβολίες και οι αναταράξεις που σημειώνονται αυτές τις ημέρες θύμισαν σε όλους (ειδικούς και μη) πόσο ευαίσθητη είναι η ισορροπία στο διεθνές τραπεζικό σύστημα και πώς μια σπίθα σε ένα σημείο του πλανήτη αρκεί για να εξαπλωθεί η φωτιά παντού. 

Η Ευρωπαϊκή Ενωση, που πέρασε τη μεγάλη κρίση της προηγούμενης δεκαετίας με

Τι κάνει έναν άνθρωπο άπληστο;

Το ισχυρότερο ρήμα της ελληνικής γλώσσας, όσον αφορά τη βοήθεια που προσφέρει για την κατανόηση της ανθρώπινης συμπεριφοράς, είναι το ρήμα θέλω. Το θέλω δίνει τα κίνητρα για τις ενέργειες των ανθρώπων. 

Δεν είναι υπερβολικό ούτε παρακινδυνευμένο να υποθέσουμε ότι η συμπεριφορά του πρωτόγονου ανθρώπου βασιζόταν αποκλειστικά και μόνο στο θέλω. Είναι σχεδόν ταυτολογία να πούμε ότι ο πρωτόγονος άνθρωπος έκανε μόνο ό,τι ήθελε, αλλά είναι αλήθεια. Με τη δημιουργία και ανάπτυξη της ανθρώπινης κοινωνίας μπήκαν όρια στο πόσα και ποια από τα θέλω μπορεί ο άνθρωπος να ικανοποιήσει και με ποιον τρόπο. Αυτό που ονομάζουμε πολιτισμός περιορίζει, όχι τα θέλω, αλλά αυτά που μπορώ να κάνω. Οι νόμοι, οι ενοχές και η ντροπή προσδιορίζουν τις εκφράσεις του θέλω. Στον σύγχρονο κόσμο, και ακόμη περισσότερο στην εποχή μας, το

Μπορεί η τραγωδία των Τεμπών να μας κάνει θεσμικά ώριμους;

Η τραγωδία των Τεμπών έβγαλε, δικαιολογημένα, τον κόσμο στον δρόμο. Τα οργισμένα πλήθη ζητάνε πλήρη έρευνα, τιμωρία ενόχων, δικαιοσύνη. (Σε ένα πανό, είδα και «εκδίκηση», αλλά το προσπερνώ.) Αλλο πράγμα, όμως, είναι να το λες, άλλο να το κάνεις. Για να αποδοθεί δικαιοσύνη, για να μάθουμε από το κακό που μας συνέβη, πρέπει να λειτουργούμε ως ορθολογικά οργανωμένη πολιτική κοινότητα. Το κάνουμε; Αμφιβάλλω. Δείτε τη μεγάλη εικόνα. Κάθε φορά που συμβαίνει μια κρίση, όπως ένα μείζον οργανωσιακό ατύχημα, μια μεγάλη φυσική καταστροφή ή μια κρίσιμη αστοχία κρατικού θεσμού (π.χ. Αστυνομία), η τάση είναι να επέρχεται πολωτική κομματική σύγκρουση – όχι απλώς κριτική αλλά άμετρη αντιπαράθεση. Για να το πω διαφορετικά, μοιάζει να ενεργοποιούν

ΠΑΣΟΚ: «Άμεσες απαντήσεις στα θέματα που εγείρει ο απερχόμενος Αρχηγός της ΕΛ.ΑΣ.»

Ο Τομέας Προστασίας του Πολίτη του ΠΑΣΟΚ εξέδωσε ανακοίνωση μέσω της οποίας ζητάει «άμεσες απαντήσεις στα θέματα που εγείρει ο απερχόμενος Αρχηγός της ΕΛ.ΑΣ.» σχολιάζοντας έτσι τα όσα δήλωσε νωρίτερα ο Κωνσταντίνος Σκούμας.

Αναλυτικά:

«Η ανακοίνωση του αποπεμφθέντος Αρχηγού της ΕΛ.ΑΣ. σχετικά με τα αίτια της απομάκρυνσης από τη θέση του, καταδεικνύει σκοτεινές διαδρομές προσώπων εντός του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη, τα οποία επέβαλαν τις επιθυμίες τους.
Στη βάση αυτής της ίδιας ανακοίνωσης του κ. Σκούμα, πρέπει τώρα η κυβέρνηση, ο

Μια αντικοινωνική κοινωνία

«Μεγαλειώδη» χαρακτήρισε τη χθεσινή πορεία στην Αθήνα ρεπόρτερ της τηλεόρασης. Στην αρχή σκέφτηκα ότι, ξαναμμένος από τον δημοσιογραφικό λυρισμό, προβίβασε το «μεγάλο» σε «μεγαλειώδες». 

Αμέσως μετά όμως συνειδητοποίησα ότι ο άνθρωπος δεν έπεσε και τόσο έξω. Η πορεία και η απεργία ήσαν μεγαλειώδεις ως προς τη σύλληψή τους. 

Συνδικάτα του Δημοσίου απεργούν κατά του Δημοσίου, το οποίο ελέγχουν απαιτώντας από το ίδιο αυτό Δημόσιο να παραμείνει ως έχει. Με ποιον ακριβώς είναι θυμωμένοι και εναντίον ποίου διαμαρτύρονται τα μέλη της ΑΔΕΔΥ ή οι οδηγοί των λεωφορείων που μιλούν στο κινητό τους όσο οδηγούν; Εναντίον της πολιτικής ηγεσίας η οποία συμπορεύεται με τις απαιτήσεις

ΔΙΑΔΗΛΩΣΗ 16/3: Οι ταγματασφαλίτες των ΜΑΤ χτυπάνε τους διαδηλωτές – τα υποστηλώματα της κοινοβουλευτικής χούντας προστατεύουν τα συμφέροντά τους

Παρατρεχάμενοι των πολιτικών εγκληματιών και τα φερέφωνά τους της δημοσιογραφικής λίστας Πέτσα, θα σχίζουν τα ιμάτιά τους για τους “γνωστούς αγνώστους” που διέλυσαν τη χτεσινή διαδήλωση. Τη γνωστή καραμέλα θα αναμασούν οι γνωστοί –και όχι άγνωστοι– χρήσιμοι ηλίθιοι των κουρελιασμένων συνειδήσεων, θιασώτες των διαδηλώσεων τύπου “λιτανείας”, οι “αγανακτισμένοι” τηλεορασάκηδες και οι “ριζοσπάστες” βολεμένοι που περιμένουν την “όξυνση των αντιθέσεων”.

Για όλους αυτούς η ευθυγράμμιση με τη συστημική γραμμή της διαμαρτυρίας «γκαντικού» τύπου (βαράτε, σκοτώστε και ίσως βαρεθείτε…) αποτελεί το θρησκευτικό τους πιστεύω δίπλα στα λείψανα των ιδεολογικών τους προτσές που η μόνη τους χρησιμότητα είναι μόνο

ΕΔΕΥΑ: Ζητά την άμεση απόσυρση του νομοσχεδίου για τα ύδατα (ψήφισμα)

Η Ένωση Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης-Αποχέτευσης (ΕΔΕΥΑ) προχώρησε σε ψήφισμα σχετικά με το νομοσχέδιο που υπάγει τα ύδατα στην Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ), η οποία μετονομάζεται σε ΡΑΑΕΥ.

Το ψήφισμα:

Συνεδρίασε σήμερα, Παρασκευή 17 Μαρτίου 2023 στην Αθήνα, το Διοικητικό Συμβούλιο της ‘Eνωσης Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης- Αποχέτευσης (Ε.Δ.Ε.Υ.Α.) για να συζητήσει το θέμα του νομοσχεδίου «Μετονομασία της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας σε Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων και διεύρυνση του αντικειμένου της με αρμοδιότητες επί των υπηρεσιών ύδατος και της

Τα Τέμπη, η οικονομία, οι κάλπες

Ηταν λογικό και αναμενόμενο: Το τραγικό σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη με την οργή και τον θυμό που προκάλεσε, οι καταιγιστικές αποκαλύψεις για τις ανεπάρκειες και το μπάχαλο στον ΟΣΕ και στο κράτος, μονοπώλησαν το ενδιαφέρον και έτσι πέρασαν σε δεύτερη μοίρα αλλά σημαντικά ζητήματα για το άμεσο μέλλον της χώρας –και το μέλλον όλων μας. Για παράδειγμα, δεν αναλύθηκε επαρκώς, δεν συζητήθηκε και ούτε συζητείται η κρίσιμη απόφαση του Eurogroup σύμφωνα με την οποία από την Πρωτοχρονιά του 2024 επανέρχεται, σε όλα τα κράτη-μέλη της ΕΕ, η οικονομική πειθαρχία και μπαίνει τέλος στις εκτεταμένες δημόσιες δαπάνες τις οποίες οι 27 πραγματοποιούσαν τα τρία τελευταία χρόνια για να αντιμετωπίσουν την πανδημία και την ενεργειακή κρίση. Με άλλα λόγια, τα ελλείμματα

Τι μάθαμε και τι ξεχάσαμε από την πανδημία

 Την Τετάρτη που πέρασε είχα τη χαρά να συμμετάσχω στην παρουσίαση ενός φωτογραφικού άλμπουμ του Χάρη Παπαδημητρακόπουλου με θέμα τις ημέρες της καραντίνας. Είναι ένα πραγματικά εξαιρετικό, υπέροχο θα έλεγα, λεύκωμα που συνοδεύεται από κείμενα γνωστών προσωπικοτήτων σχετικά με τις αναμνήσεις τους από το lockdown. O τίτλος του είναι Lockdowned. Η παρουσίαση έγινε σε μία κατάμεστη κινηματογραφική αίθουσα. Ζήτησα, λοιπόν, να μάθω από το κοινό πόσοι είναι αυτοί που δεν πέρασαν Covid. Σηκώθηκαν τα μισά χέρια. Η έκπληξη μου ήταν τόσο μεγάλη, που επανέλαβα την ερώτηση. Πάλι το ίδιο. Αισθάνθηκα ότι μου κάνουν πλάκα. Μετά σκέφτηκα ότι αρκετοί θα το πέρασαν ως ασυμπτωματικοί. Στη συνέχεια οι συμμετέχοντες στην παρουσίαση αφηγήθηκαν τις

Τα λεφτά της Ε.Ε. και ο πίθος του ΟΣΕ

Η Ε.Ε. έχει τα δικά της θέματα. Είναι όμως προσφιλές καταφύγιο για όσους ψάχνουν από κάπου να πιαστούν ενώπιον μιας εθνικής τραγωδίας. Ποιος άλλος εξάλλου θα είχε διαθέσει 800 εκατ. ευρώ στον ελληνικό σιδηρόδρομο, τον ΟΣΕ; Με μαθηματική ακρίβεια, κανείς.

Ετσι κι εμείς, εν είδει ψυχανάλυσης, προσφύγαμε στον χρησμό της. Τόσα χρήματα έδωσαν, κάτι θα γνωρίζουν. Ή μήπως όχι; Η αλήθεια είναι ότι δυσκολεύονται. Ειδάλλως δεν θα είχαν παραπέμψει τη χώρα μας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Υπάρχει μια οδηγία στην Ευρώπη για τον ενιαίο σιδηροδρομικό της χώρο. Από το 2012. Η Ελλάδα έπρεπε να την είχε εφαρμόσει «το πολύ» μέχρι το καλοκαίρι του 2015. Δεν το έκανε ποτέ. Η οδηγία θεωρείται