Το Στεγαστικό απαιτεί περισσότερο… κράτος

Η ελληνική κοινωνία και οικονομία άλλαξε τόσο βίαια τα χρόνια των μνημονίων αφήνοντας πίσω τεράστιες πληγές που είναι αδύνατον να επουλωθούν σε μερικά χρόνια «κανονικότητας», από τους νόμους της αγοράς. Ενα από τα μεγαλύτερα προβλήματα είναι το Στεγαστικό, η έλλειψη στέγης, που διογκώνεται παρά το γεγονός ότι ο ελληνικός πληθυσμός φθίνει! Είναι κι αυτό ένα παράδοξο, αποτέλεσμα της χρεοκοπίας της χώρας και των προτεραιοτήτων της οικονομικής πολιτικής για την προσέλκυση τουριστών (που απογείωσε τα AirBnb) και επενδυτικών κεφαλαίων από το εξωτερικό με αντάλλαγμα την Golden Visa. Αυτές όμως οι πολιτικές οξύνουν αντί να επιλύουν το πρόβλημα των Ελλήνων. Το πρόβλημα της στέγης έχει λάβει τέτοιες διαστάσεις, που έφτασε να απειλεί το οικοδόμημα της οικονομίας, γιατί απλούστατα ένας βασικός μισθός δεν φθάνει για το

ενοίκιο μιας οικογένειας. Μήπως ήρθε η ώρα η κυβέρνηση να σκεφτεί «έξω από το κουτί» και να προσανατολιστεί σε γενναία μέτρα ώστε π.χ. να γίνουν φθηνότερα τα στεγαστικά δάνεια; Και αρκεί αυτό; Εδώ που έχουν φτάσει τα πράγματα το κράτος θα πρέπει να λάβει τη γενναία απόφαση να χτίσει σπίτια, σε συνέργεια με τον ιδιωτικό τομέα, για τους νέους και τους ευάλωτους επιτυγχάνοντας μέσω ειδικού σχεδιασμού την ανάπλαση περιοχών στα αστικά κέντρα αλλά και στην Περιφέρεια. Ακόμη, μετά από 15 χρόνια συζητήσεων για την καταγραφή και την αξιοποίηση των δεκάδων χιλιάδων ακινήτων του Δημοσίου και του ΕΦΚΑ που πέφτουν ή χορταριάζουν, η κυβέρνηση πρέπει να διαθέσει αυτό το απόθεμα στους ανθρώπους που αγωνιούν για την εξεύρεση προσιτής στέγης. Με άλλα λόγια, η κυβέρνηση πρέπει να τολμήσει ασχέτως αν ένα τέτοιο σχέδιο ξεπερνά τα όρια της θητείας της. Ακόμη κι αν καρπωθεί το όφελος μια επόμενη κυβέρνηση, καλείται αυτή να βάλει το σχέδιο στις ράγες. Γιατί απλούστατα η «βόμβα» του Στεγαστικού έσκασε στα χέρια της. Τα στοιχεία της δύσκολης (τουλάχιστον) κατάστασης που βιώνουν οι ελληνικές οικογένειες είναι αποκαλυπτικά. Μέσα σε 20 χρόνια οδηγηθήκαμε στο σημείο (έρευνα της Metron Analysis) το ποσοστό ιδιοκατοίκησης στην Ελλάδα να έχει πέσει από το 84% που ήταν το 2005 στο 61% σήμερα. Πρόκειται για μια βίαιη αλλαγή, αν αναλογιστεί κανείς ότι ακόμη και σήμερα περισσότεροι από 100.000 ιδιοκτήτες κινδυνεύουν να χάσουν το σπίτι τους σε πλειστηριασμό καθώς η πληγή των κόκκινων δανείων δεν έχει κλείσει. ⇒ Διαβάστε: Τα κόλπα των funds και οι όμηροι δανειολήπτες Απάντηση σ΄αυτή τη δύσκολη εξίσωση επιχείρησε να δώσει ειδική έρευνα της Alpha Bank για το στεγαστικό πρόβλημα της χώρας. Η έρευνα θέλει να προσδιορίσει, μεταξύ άλλων, γιατί οι τιμές πώλησης κατοικιών και τα ενοίκια παρουσιάζουν όλα τα χαρακτηριστικά μιας «φούσκας» αλλά και γιατί ένας στους τρεις ενδιαφερόμενους για αγορά κατοικίας αποφεύγουν να ζητήσουν τραπεζική χρηματοδότηση. Οπως εξηγούν λοιπόν οι οικονομικοί αναλυτές της τράπεζας «η ανάκαμψη των τιμών των κατοικιών, που ήταν δυναμική μετά το 2018 και τις έχει επαναφέρει στα επίπεδα ρεκόρ του 2008, δεν στηρίχθηκε στη ροή τραπεζικών δανείων για απόκτηση στέγης, αλλά κυρίως στις ξένες επενδύσεις». Ομως η στεγαστική πίστη ουσιαστικά παραμένει «παγωμένη» για πολλά χρόνια και η απότομη αύξηση των τιμών των κατοικιών στην Ελλάδα συνδέεται μόνο με την απότομη αύξηση των Αμεσων Ξένων Επενδύσεων σε ακίνητα. Μόνο το 2024 τα ξένα κεφάλαια που ήρθαν στην Ελλάδα για αγορά ακινήτων ήταν 2,8 δισ. ευρώ (1,2% του ΑΕΠ) αυξημένα κατά 29% σε σχέση με το 2023. Η πρόσβαση σε δανεισμό Για να γίνει όμως (ξανά) προσιτή η απόκτηση στέγης από τους Ελληνες το βασικό στοιχείο είναι το εισόδημα ενός νέου ή μιας νέας οικογένειας να επαρκεί για να ζήσει και να αποπληρώνει ένα στεγαστικό δάνειο. Σύμφωνα με την έρευνα της Alpha Bank μεταξύ των υποψήφιων αγοραστών κατοικιών, πάνω από τα δύο τρίτα των ερωτηθέντων (69%) σκοπεύουν να χρηματοδοτήσουν την αγορά κατοικίας με στεγαστικό δάνειο, τουλάχιστον για το μισό της αξίας της κατοικίας που θέλουν να αγοράσουν. Το υπόλοιπο ένα τρίτο των νοικοκυριών που αναζητούν στέγη, δεν πλησιάζουν τις τράπεζες καθώς τα υψηλά επιτόκια (άρα και οι μηνιαίες δόσεις) αποτελούν το μεγαλύτερο εμπόδιο για αυτούς. Η έρευνα ακόμη έδειξε ότι το 41% των ερωτηθέντων (μεταξύ όσων δηλώνουν ότι δεν θα ζητήσουν δάνειο), επικαλούνται τον «φόβο του κινδύνου» για το μέλλον που μπορεί να αφορά τη μελλοντική απώλεια θέσης εργασίας ή μια απροσδόκητη αύξηση των επιτοκίων. Το 28% αγοράζουν σπίτι με δικά τους χρήματα Ετσι, όσοι αγοράζουν σπίτι (το 28%) έχουν την οικονομική δυνατότητα οι ίδιοι ή οι οικογένειες τους. Αυτό το εύρημα της έρευνας μπορεί να αποδοθεί, μεταξύ άλλων παραγόντων (όπως το «μαύρο χρήμα»), στη μεγάλη συσσώρευση καταθέσεων, ιδίως κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Οι καταθέσεις των νοικοκυριών στο εγχώριο τραπεζικό σύστημα την περίοδο 2019-2024 αυξήθηκαν κατά 39,1 δισ. ευρώ! «Ασπιρίνες» και προτάσεις Σε αυτό το περιβάλλον και όσο συνεχίζεται η άνοδος των τιμών των κατοικιών, συμπαρασύροντας και τα ενοίκια, οι πρωτοβουλίες με το κοινοτικό χρήμα όπως το «Σπίτι μου ΙΙ», που παρέχει στήριξη με φθηνά δάνεια σε νέους για να αγοράσουν την πρώτη κατοικία, μοιάζουν με «ασπιρίνες». Οχι ότι πρέπει να εγκαταλειφθούν αλλά, όπως επισημαίνουν οι οικονομολόγοι της Alpha Bank, «είναι επιτακτική η ανάγκη αλληλεπίδρασης μεταξύ των δημόσιων πολιτικών και των πρωτοβουλιών του εγχώριου τραπεζικού συστήματος για να «ζωντανέψει» η στεγαστική πίστη. Να αυξηθεί η χρηματοδότηση για στέγαση και να βοηθηθούν οι νεότερες γενιές και τα ευάλωτα νοικοκυριά να αποκτήσουν τη δική τους κατοικία». Τέτοιες πρωτοβουλίες θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν: —Την ανάπτυξη εξειδικευμένων προϊόντων στεγαστικών δανείων, που απευθύνονται σε νέους και όσους ξεκινούν οικογένεια, με προνομιακούς όρους. —Τον σχεδιασμό συμπράξεων δημόσιου-ιδιωτικού τομέα για την κατασκευή οικονομικά προσιτών ή κοινωνικών κατοικιών. Στο πλαίσιο τέτοιων σχεδίων το κράτος μπορεί να παρέχει γη ή/και κενά κτίρια, ενώ οι τράπεζες μπορούν να παρέχουν χρηματοδότηση σε κατασκευαστές ακινήτων για την κατασκευή κατοικιών. Με την ολοκλήρωσή της, η στέγαση θα διατίθεται από το κράτος, επιλέγοντας είτε την αγορά είτε την ενοικίαση σε τιμές χαμηλότερες από τις τιμές της αγοράς, ή ακόμη και δωρεάν, σε επιλέξιμες κοινωνικές ομάδες (π.χ. ευάλωτα νοικοκυριά, νέες γενιές, μονογονεϊκές οικογένειες κ.λπ.), βάσει εισοδήματος ή άλλων συναφών κριτηρίων. Οι πολιτικές αυτές μπορούν να συμπληρωθούν με επιδοτήσεις από ευρωπαϊκούς πόρους και εξειδικευμένα προγράμματα στέγασης. Εμείς θα προσθέταμε ότι το πρόβλημα απαιτεί επιπλέον να γίνουν μαζικές εντάξεις οικιστικών περιοχών στα σχέδια πόλεως, προκειμένου να ανακοπεί η αυθαίρετη δόμηση, αλλά και για να αυξηθεί η προσφορά γης, δηλαδή οικοπέδων που βρίσκονται στα όρια ή και εντός οικισμών, έτσι ώστε να υποχωρήσουν συνολικά οι τιμές και το κόστος ανέγερσης των νέων οικοδομών. 

https://www.protagon.gr/apopseis/to-stegastiko-apaitei-perissotero-kratos-44343130887