Μια κοινωνία μικρογραφία του Ολυμπιακός-Παναθηναϊκός;

Η πρωτοβουλία του αν. υπουργού Αθλητισμού Γιάννη Βρούτση –ή όποιου πραγματικά την πήρε– να συναντηθούν οι ιδιοκτήτες των καλαθοσφαιρικών ανώνυμων εταιρειών του Παναθηναϊκού και του Ολυμπιακού δεν ήταν ούτε εντελώς πετυχημένη ούτε εντελώς αποτυχημένη. Από τη μία πλευρά, δεν είναι ό,τι καλύτερο για την κυβέρνηση να θέτει κάτι ως όρο και μετά, επειδή δεν τηρήθηκε, να θέτει έναν ελαφρύτερο. Από την άλλη, έστω και με αυτόν τον τρόπο, κάποιες κοινές δεσμεύσεις δόθηκαν από τους ιδιοκτήτες, ώστε να συνεχιστούν οι αγώνες. Με την ευκαιρία της έντασης που δημιουργήθηκε, επανήλθε μια συζήτηση σύμφωνα με την οποία η κατάσταση στα γήπεδα εκτραχύνεται διαρκώς. Σε αυτή την αίσθηση, ας μην κρυβόμαστε, συνηγορεί και η στάση της κυβέρνησης: πέρυσι έκλεισε τις εξέδρες για μήνες, εφέτος απείλησε με οριστική διακοπή του πρωταθλήματος μπάσκετ. Πάμε

όμως όντως προς το χειρότερο; Το καλοκαίρι του 1988 ο ΠΑΟΚ ξεκινούσε την πρώτη του προσπάθεια να αμφισβητήσει τα πρωτεία του Αρη στο μπάσκετ, σε μια αντιπαράθεση που θα κρατούσε χρόνια και θα έμενε στην Ιστορία. Ανάμεσα σε σπουδαίους παίκτες που απέκτησε εκείνη τη χρονιά για να ανταγωνιστεί τον συμπολίτη του βρισκόταν και ο Ελληνοαμερικανός (εκείνη την εποχή έβρισκες πολλούς τέτοιους στο μπάσκετ) Μπιλ Μέλις, ο οποίος προερχόταν από πολύ καλές χρονιές στην ομάδα της Πάτρας. Η καριέρα του Μέλις στον ΠΑΟΚ δεν ήταν επιτυχημένη και ο λόγος πίσω από αυτό ήταν απολύτως τραγικός. Λίγες εβδομάδες μετά τη μεταγραφή του, ο Μέλις έχασε την κορούλα του κατά τη διάρκεια μιας δύσκολης εγχείρησης. Οι επιδόσεις του στο μπάσκετ δεν ήταν ποτέ ξανά οι ίδιες. Το τραγικό γεγονός δεν εμπόδισε τους οπαδούς του Αρη, στην πρώτη αναμέτρηση των δύο ομάδων, να βρίζουν εν χορώ το νεκρό κοριτσάκι. Το μισό «Αλεξάνδρειο Μέλαθρο» σείστηκε από το σύνθημα «Μέλις γ… η κόρη σου». Για την Ιστορία, οι οπαδοί του ΠΑΟΚ απάντησαν με ένα σύνθημα στο οποίο ο Νίκος Γκάλης κατηγορούνταν ότι είχε ενορχηστρώσει ο ίδιος το τροχαίο δυστύχημα στο οποίο είχε σκοτωθεί η πρώην σύζυγός του. Remaining Time-0:30 Fullscreen Mute Ας είμαστε ειλικρινείς και δίκαιοι. Σήμερα δεν υπάρχει καμία περίπτωση ένα τέτοιο σύνθημα να ακουγόταν σε οποιοδήποτε γήπεδο στη χώρα. Το πιθανότερο είναι ότι η τραγωδία αυτή θα προκαλούσε συναισθήματα συμπάθειας σε οπαδούς όλων των ομάδων – όπως συνέβη με τον Λουίς Ενρίκε, τον προπονητή της πρωταθλήτριας Ευρώπης Παρί Σεν Ζερμέν, που επίσης έχασε την κόρη του. Επίσης, με τα χρόνια εξαφανίστηκαν από τα γήπεδα τα χυδαία συνθήματα που ακούγονταν για τους νεκρούς φιλάθλους του Ολυμπιακού στη Θύρα 7. Σε αυτά τα 35-40 χρόνια που μεσολάβησαν, η χυδαιότητα των γηπεδικών συνθημάτων μπήκε σε ένα πλαίσιο. Μα καλά, θα αναρωτηθεί κανείς, υπάρχει πλαίσιο στη χυδαιότητα; Ναι, σε όλα υπάρχει πλαίσιο. Ακόμα και στον πόλεμο – ή έτσι θα όφειλε. Πριν από οκτώ χρόνια, τον Μάιο του 2017, οι οπαδοί του ΠΑΟΚ και της ΑΕΚ έπαιζαν ανελέητα ξύλο στη διαβόητη από τότε πεζογέφυρα στο Πανθεσσαλικό Στάδιο του Βόλου. Μπροστά στα εμβρόντητα μάτια των υπόλοιπων σοκαρισμένων οπαδών, κάθε λίγη ώρα διέκοπταν το ξύλο γιατί κάποιος από τους συμμετέχοντες σε αυτό είχε πέσει κάτω αναίσθητος και οι «συναγωνιστές» του έπρεπε να έχουν την άνεση να τον μαζέψουν. Οταν κάποια στιγμή το ξύλο τελείωσε, οι δυο πλευρές τήρησαν ευλαβικά την ενός λεπτού σιγή στη μνήμη του οπαδού του ΠΑΟΚ Νάσου Κωνσταντίνου, που σκοτώθηκε σε ενέδρα που του είχαν στήσει οπαδοί του Ηρακλή. Κωμικοτραγικό; Πιθανότατα. Αλλά να που έτσι προχωρεί πάντα η ανθρωπότητα από τη βαρβαρότητα προς τον πολιτισμό. Με τη θέσπιση κανόνων, πρώτα εθιμικών με την αίσθηση του ιερού, μετά ρητών, που σταδιακά αναγνωρίζουν ότι οφείλουν την ύπαρξή τους στη χρηστικότητα και όχι στην ιερότητα. Εχει λοιπόν σημασία ότι στον γηπεδικό βίο, που ο Τόμας Χομπς θα τον χαρακτήριζε «μοναχικό, μίζερο, απαίσιο, κτηνώδη και σύντομο», μπαίνουν όρια και κόκκινες γραμμές. Πρωτόλιες πράγματι, ανεπαρκείς αναμφίβολα, αλλά μπαίνουν. Η ίδια αυτή εξέλιξη, η δημιουργία δηλαδή ενός μίνιμουμ πλαισίου, είτε «ιερού» είτε χρηστικού, δεν έχει κατακτηθεί, αντιθέτως, ανάμεσα στους ιδιοκτήτες των ομάδων και τους παράγοντές τους. Την τελευταία δεκαετία, αν δούμε τα επεισόδια που έχουν ξεσπάσει ανάμεσα σε παράγοντες και ιδιοκτήτες, θα καταλήξουμε στον ίδιο ανορίωτο παρονομαστή. Απουσιάζει οποιοδήποτε πλαίσιο καταφυγής στη συναίνεση, οποιαδήποτε ασφαλής ζώνη, οποιαδήποτε αίσθηση απόχρωσης. Αυτός είναι και ο λόγος που μέσα στα χρόνια οι ιδιοκτήτες των ομάδων ενεπλάκησαν όλοι σε τέτοιου τύπου επεισόδια, ανεξάρτητα από την ιδιοσυγκρασία τους. Aλλος μπήκε στο γήπεδο με περίστροφο, άλλος πετούσε φούστες στους αντιπάλους, άλλος εξέδωσε ανακοινώσεις που θύμιζαν προαναγγελία αγώνα κατς, άλλος καλούσε τους οπαδούς του να «σκίσουν τον πάτο» των αντιπάλων, άλλος έκανε χειρονομίες στο πλήθος ή απειλούσε. Σε ένα κόσμο χωρίς όρια, στο τέλος δεν γλιτώνει κανείς. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι και οι αθλητές μεταμορφώνονται σε άγρια θηρία όταν εγκαταλείψουν την ενεργό δράση και αναλάβουν διοικητικά πόστα. Είναι φαινόμενο του αθλητικού ανταγωνισμού αυτή η έλλειψη πλαισίου; Θα ήταν υπερβολή ακόμα και να το σκεφτούμε. Το ζήτημα της απουσίας πλαισίου είναι γενικό στην Ελλάδα και κάθε άλλο παρά εξαιρεί την άρχουσα τάξη της – η οποία στον ελεύθερο χρόνο της διοικεί τις μεγάλες ομάδες. Αυτή η απουσία πλαισίου βιώνεται με όρους αντίστροφης πυραμίδας, κάνει αβίωτη τη ζωή των πιο αδύναμων, αναπαράγει διαρκώς μια αλυσίδα εξαρτήσεων, μετατρέπει τον ανταγωνισμό των ισχυρών σε μια μάχη αρπαγής. Στον αθλητισμό, όπου η έννοια της νίκης είναι αντικειμενική και πιο ξεκάθαρη, όλα αυτά αποκτούν μια πιο θεαματική διάσταση. Στον τρόπο που συνηθίσαμε να (μη) συζητάμε στην Ελλάδα, τα πράγματα είναι απλώς κουραστικά. Αν η κυβέρνηση ήθελε να αντιμετωπίσει την τοξικότητα που κυριαρχεί στον επαγγελματικό (και όχι μόνο) αθλητισμό, θα έπρεπε –αντί να αδειάζει κάθε τόσο τις εξέδρες– να εργαστεί για τη δημιουργία αυτού του κοινού πλαισίου. Δεν μιλάμε δα για μαζικό και λαϊκό αθλητισμό, για επιχειρήσεις που δημιουργούν συνεταιρισμούς μιλάμε. Αν δεν μπορεί να λειτουργήσει για τον Ολυμπιακό και τον Παναθηναϊκό, γιατί να προσδοκούμε ότι θα λειτουργήσει οπουδήποτε αλλού; Ή υπάρχει κανείς που θέλει να είναι η ελληνική κοινωνία μια μικρογραφία του Ολυμπιακός – Παναθηναϊκός; 

https://www.protagon.gr/apopseis/mia-koinwnia-mikrografia-tou-olybiakos-panathinaikos-44343160983