Κλωσώντας το φίδι

Όλη μέρα χτες άκουγα για το «αυγό του φιδιού». Και τη συζήτηση για το αν πρέπει να δίνεται δημόσιο βήμα στους νεοναζί την παρακολούθησα με ενδιαφέρον. Και την επιδίωξη να μείνει εκτός Βουλής η Χρυσή Αυγή τη συμμερίζομαι αυτονόητα (αν και πολύ αμφιβάλλω για την επίτευξή της).

Η καθολική καταδίκη έδωσε πρόσκαιρα την ψευδαίσθηση ότι υπάρχει ένας κοινός τόπος ανάμεσα στα υπόλοιπα κόμματα. Κοινό τόπο αποτελεί η εναντίωση στην απειλή κατά της δημοκρατίας. Υπάρχει ένα σημαντικό ερώτημα που δεν θα συζητήσω εδώ: τις αντιλήψεις για τον ακριβή ρόλο του κοινοβουλευτισμού στην δημοκρατία. Οι αντιλήψεις αυτές δεν συμπίπτουν μεταξύ όλων των κομμάτων που εγγράφονται στο δημοκρατικό τόξο. Έστω όμως ότι υφίσταται ο κοινός τόπος. Το ερώτημά μου αφορά στη συνθήκη υπό την οποία η ευρέως εννοούμενη κοινοβουλευτική δημοκρατία μπορεί να απειληθεί.

Σε μια χώρα ενταγμένη στους υπερεθνικούς θεσμούς στους οποίους είναι ενταγμένη η Ελλάδα, η συνθήκη αυτή είναι η μη κυβερνησιμότητα. Ειδικότερα, το ενδεχόμενο να αποδειχτεί μετά τις εκλογές ότι η χώρα είναι μη κυβερνήσιμη. Το ενδιαφέρον σκέλος του ερωτήματος είναι γιατί θα μπορούσε αυτό να συμβεί. Η απάντηση, νομίζω, βρίσκεται στο μέγεθος της αναντιστοιχίας ανάμεσα στις προσδοκίες των πολιτών και στις δυνατότητες της διακυβέρνησης. Ειδικότερα, ανάμεσα στις προσδοκίες που θα έχουν καλλιεργήσει εκείνοι που θα κερδίσουν τις εκλογές και στα αποτελέσματα των πράξεων διακυβέρνησής τους.
Στην Ελλάδα πέντε κόμματα (ΝΔ, Ανεξάρτητοι Έλληνες, ΠΑΣΟΚ, ΔΗΜΑΡ, ΣΥΡΙΖΑ), από μετρίως μέχρι απολύτως αντιμνημονιακά, διεκδικούν πρώτο ή δεύτερο ρόλο στη διακυβέρνηση της χώρας.
Το ζήτημα των διαρθρωτικών αλλαγών και των συνεπειών τους έχει εκλείψει τελείως από την προεκλογική συζήτηση, που εστιάζεται στην «ανακούφιση του πληθυσμού». Έστω ότι η ανακούφιση αυτή δεν επιτυγχάνεται στον αναμενόμενο χρόνο, δηλαδή άμεσα, βάσει της προσδοκίας που καλλιεργείται από όλες τις πλευρές. Τι θα συμβεί;

Ας συνυπολογίζουμε ότι το έδαφος στο οποίο θα κριθούν οι κυβερνώντες έχει γεμίσει αγκάθια. Αν κερδίσουν οι μεν θα συνεχίσουν σε κάθε τους κίνηση να χαρακτηρίζονται προδότες και πουλημένοι από τους δε. Αν κερδίσουν οι δε, ακόμα κι αν οι πολιτικοί τους αντίπαλοι δεν τους επιστρέψουν τους χαρακτηρισμούς, η διαψευσμένη εκλογική τους βάση θα τους υιοθετήσει και θα τους στρέψει εναντίον τους, ενόσω εκείνοι θα συνεχίσουν να κατηγορούν με αυξανόμενη επίταση τους προηγούμενους.

Ας δούμε κατάματα το ισχυρό αυτό ενδεχόμενο: η κατάσταση να μην είναι διαχειρίσιμη την επαύριο των εκλογών, αν οι πατριώτες αποδειχτούν λιγότερο πατριώτες, με τα μέτρα που έχουν επικρατήσει στο εκλογικό σώμα, είτε τα όρισαν οι ίδιοι, είτε τα όρισαν οι πολιτικοί τους αντίπαλοι.

Μήπως η πλειοδοσία του πατριωτισμού επωάζει το αυγό του φιδιού; Και δεν αναφέρομαι ειδικά στη Χρυσή Αυγή. Αναφέρομαι στο ενδεχόμενο μιας πολιτειακής εκτροπής σε μια έκρυθμη κατάσταση, όπου κάποιοι θα επιχειρήσουν να επιβάλουν το δικό τους νόμο αναλαμβάνοντας να «επιβάλουν την τάξη». Αν πρόκειται για μια ακόμα κινδυνολογία ας σταματήσουμε τη συζήτηση για το αυγό του φιδιού κι ας πάμε για ύπνο. Και να ευχόμαστε να μη μας πιάσουν το επόμενο πρωί με τις πυτζάμες.

protagon.gr