Η κρυφή γοητεία της συνταγματικής αναθεώρησης

Το τελευταίο διάστημα, η συζήτηση για την αναθεώρηση του Συντάγματος βρέθηκε, ξαφνικά, στο προσκήνιο. Την αρχή έκανε η πρόταση που δημοσίευσαν στην Καθημερινή (29.5.2016), οΣτ. Μάνος, ο συνταγματολόγος Ν. Αλιβιζάτος, ο νομικός Γ. Κτιστάκις, ο πρώην τραπεζίτης Π. Βουρλούμης και ο συνταγματολόγος Γ. Γεραπετρίτης.

Μια πρόταση που, παρά το "βάρος" ορισμένων από τους εισηγητές της (και κυρίως του διαπρεπούς νομικού Ν. Αλιβιζάτου), είναι απογοητευτική. Προτάσεις όπως λ.χ. η Βουλή να

μη διαλύεται πρόωρα, οι υπουργοί να είναι εξωκοινοβουλευτικοί, να καταργηθεί η μονιμότητα των δημοσίων υπαλλήλων, να ιδρυθούν ιδιωτικά πανεπιστήμια εκτός του ότι αποπνέουν ένα άρωμα "αυταρχικού φιλελευθερισμού" μυρίζουν και… μούχλα. Είναι εντελώς αναντίστοιχες με τις ανάγκες της ελληνικής κοινωνίας και του πολιτικού συστήματος του 21ού αιώνα.

Λίγες μέρες μετά, ο Κυρ. Μητσοτάκης δημοσιοποίησε τις εννιά προτάσεις της ΝΔ, οι οποίες, μεταξύ άλλων, προβλέπουν πενταετή θητεία της Βουλής και διασφάλιση της διάρκειάς της, ενίσχυση των αρμοδιοτήτων του προέδρου της Βουλής, ιδιωτικά πανεπιστήμια. Σαν πνεύμα συμπίπτουν σε πολλά με τις προτάσεις των "πέντε" προσωπικοτήτων και το πρόβλημά τους είναι το ίδιο: πέρα από τον, αναμενόμενο, συντηρητισμό τους, μοιάζουν εκτός πλαισίου των αναγκών και προβλημάτων της κοινωνίας.

Τη σκυτάλη πήρε η κυβέρνηση. Και, χθες, ο Αλέξης Τσίπρας εξήγγειλε ότι στις 24 Ιουλίου, ημέρα της αποκατάστασης της δημοκρατίας, θα ανακοινώσει τις προτάσεις του για την αναθεώρηση του Συντάγματος. Ο συμβολισμός είναι εύστοχος (η κυβέρνηση αποδεικνύει, για άλλη μια φορά, ότι τα πάει καλά στο επικοινωνιακό πεδίο), ωστόσο από εκεί και πέρα τίθεται το ζήτημα της ουσίας. Ο Π. Κουρουμπλής δήλωσε ότι "στόχος της κυβέρνησης είναι να πάμε σε πολύ μεγάλες και ριζικές αλλαγές", αλλά μένει ασαφές ποιες θα είναι ή, έστω, σε ποια κατεύθυνση θα κινούνται αυτές.

Αρκούντως γενικά είναι και τα όσα διέρρευσαν: η «Αυγή» (7.6.2016), για παράδειγμα, κάνει λόγο, πρωτοσέλιδα, "για Σύνταγμα πολιτών [...] επανεξέταση και πιθανή κατάργηση του νόμου περί ευθύνης υπουργών, ενίσχυση του θεσμού των δημοψηφισμάτων και αλλαγή του εκλογικού νόμου με βάση την απλή αναλογική". Ταυτόχρονα, οι δηλώσεις της κυβερνητικής εκπροσώπου ότι δεν αποκλείεται "δημοψήφισμα" για τη συνταγματική αναθεώρηση μάλλον είναι πυροτέχνημα, αν δεν είναι προϊόν σύγχυσης. Είναι εξαιρετικά αμφίβολο αν μπορεί να σταθεί θεσμικά μια τέτοια διαδικασία: το ίδιο το Σύνταγμα προβλέπει με σαφήνεια πώς αναθεωρείται, και η διαδικασία αυτή δεν έχει καμία σχέση με δημοψηφίσματα.

Πρέπει, βέβαια, να περιμένουμε, πριν βγάλουμε συμπεράσματα. Η κυβέρνηση δείχνει να παίζει γερά, για άλλη μια φορά, στο επικοινωνιακό επίπεδο, και στο ζήτημα της συνταγματικής αναθεώρησης, χωρίς, ωστόσο, να αποκαλύπτει (ή χωρίς να έχει αποκρυσταλλώσει και η ίδια) τις προθέσεις της. Ωστόσο, πολιτική μόνο επικοινωνιακά δεν γίνεται. Χρειάζεται και ουσία. Και το ζήτημα της συνταγματικής αναθεώρησης, ζήτημα μεγάλης πολιτειακής σημασίας, που από τη φύση του απαιτεί συναινέσεις, αλλά προσφέρεται και για τομές, είναι κρίμα να παιχθεί μόνο έτσι. Είναι μεγάλη ευκαιρία η αναθεώρηση να γίνει σε μια κατεύθυνση διεύρυνσης και ενίσχυσης της δημοκρατίας, καθώς και σε μια λογική αριστερής μεταρρύθμισης

Αυτό, για παράδειγμα, που γράφει διστακτικά η «Αυγή» ότι «κεντρική θέση στην πρωτοβουλία για αναθεώρηση του Συντάγματος κατέχει και η βούληση επαναπροσδιορισμού των σχέσεων εκκλησίας - κράτους» (πρόθεση που δεν προκύπτει, ωστόσο, από άλλα ρεπορτάζ) θα ήταν μια πολιτική κίνηση με ουσία και τόλμη, η οποία, παρά τις αντιδράσεις που θα προξενούσε, θα έδινε στον ΣΥΡΙΖΑ πολιτική υπεροχή. Μπορεί, όμως, ο ΣΥΡΙΖΑ, με δεδομένη τη συμμαχία με τους ΑΝΕΛ, αλλά και την ατολμία που έχει δείξει έως σήμερα να κινηθεί σε μια τέτοια κατεύθυνση; Ίδωμεν. Η 24η Ιουλίου δεν είναι μακριά.

http://newpost.gr/