Οταν ένα φαινόμενο έχει πολλές αιτίες, η εξεύρεση και, πολύ περισσότερο, η εφαρμογή λύσεων είναι πολύ δύσκολη, ίσως και αδύνατη. Είναι ακριβώς αυτό που συμβαίνει (και) σήμερα με την τρομοκρατία των συγκεκριμένων ισλαμιστών. Οσο δύσκολη είναι η λύση του προβλήματος, τόσο εύκολη είναι η «ανάλυσή» του, είτε με την υιοθέτηση θεωριών συνωμοσίας είτε με την παραγωγή πλήθους κοινοτοπιών, που κάνουν την εμφάνισή τους κάθε φορά που έχουμε τέτοια τρομοκρατικά χτυπήματα. Για να είμαστε κάπως χρήσιμοι, χρειάζεται να συνειδητοποιήσουμε ότι το φαινόμενο έχει πολλές πλευρές και πολλές αιτίες: πολιτικές, θρησκευτικές πολιτισμικές. Είναι δύσκολο να πει κανείς ποια απ’ όλες υπερισχύει κάθε φορά. Αυτή η αλήθεια αποτυπώνεται και στις τελευταίες επιθέσεις στο Παρίσι. Οι δράστες στον συναυλιακό χώρο φώναζαν κάτι για Ιράκ και Συρία, προφανώς για τις επεμβάσεις των Δυτικών (πολιτικός λόγος). Ταυτόχρονα φώναζαν «Ο Αλλάχ είναι μεγάλος» (θρησκευτικός λόγος). Το ISIS, που ανέλαβε την ευθύνη των επιθέσεων, τα περιέλαβε όλα στην ανακοίνωσή του. Την εκδίκηση για τις αεροπορικές επιθέσεις των Δυτικών, τις «ύβρεις εναντίον του Προφήτη του Ισλάμ», το «πάρτι διαστροφής» στον συναυλιακό χώρο (η αντίληψή τους για τον δυτικό τρόπο ζωής - πολιτιστικός λόγος). Είναι προφανές ότι όλα συνυπάρχουν.
Πολιτικά, οι επεμβάσεις των Δυτικών σε Αφγανιστάν, Ιράκ, Λιβύη και Συρία ενίσχυσαν τον εξτρεμισμό. Ετσι, υπάρχει σήμερα προβληματισμός αν η απαλλαγή από δικτάτορες (Σαντάμ και Καντάφι, παραμένει ο Ασαντ) έφερε καλύτερα αποτελέσματα και για τους λαούς της περιοχής και για τη Δύση. Η απάντηση είναι μάλλον όχι, αν συνυπολογιστούν οι πολλαπλασιαζόμενες τρομοκρατικές επιθέσεις, τα προσφυγικά κύματα.
Από την άλλη, όμως, οι περισσότερες ισλαμικές πολιτικές οργανώσεις καταδικάζουν έντονα τις μεθόδους του Χαλιφάτου και είναι ενδεικτική η αποδοκιμασία τους από τη Χαμάς και την ισλαμική Τζιχάντ. Δεν μπαίνουν, λοιπόν, όλα στο ίδιο τσουβάλι.
Θρησκευτικά, προφανώς έχουμε να κάνουμε με την «εκπαίδευση» ομάδων νέων, δια της κατηχήσεως εναντίον των «απίστων» και με τις γνωστές υποσχέσεις για τον «Παράδεισο» που περιμένει τους «μάρτυρες». Το στοιχείο αυτό προφανώς είναι καταλυτικό, αλλιώς δεν μπορεί να εξηγηθεί πώς νέοι άνθρωποι κάνουν αυτά που κάνουν ανατιναζόμενοι ταυτόχρονα και οι ίδιοι.
Από την άλλη, όμως, μιλάμε για εκατομμύρια μουσουλμάνους που ζουν παντού στον δυτικό κόσμο και δεν έχουν σχέση με όλα αυτά.
Πολιτιστικά, τα πράγματα είναι πιο περίπλοκα. Μπορεί οι συγκεκριμένοι ακραίοι εξτρεμιστές να εκπέμπουν μίσος για τον δυτικό πολιτισμό (ή απλώς να διδάσκουν αυτό το μίσος σε όσους εκπαιδεύουν), αλλά ο ισχυρισμός ότι έχουμε να κάνουμε με σύγκρουση πολιτισμών και επιβεβαίωση της θεωρίας του Χάντιγκτον είναι έωλος. Εκατομμύρια μουσουλμάνοι ζουν στη Δύση και τώρα κι άλλα πολλά εκατομμύρια θέλουν να έρθουν. Για να ζήσουν με ασφάλεια, όπως δεν μπορούν να ζήσουν στις χώρες τους και να απολαύσουν τον ευρωπαϊκό γήινο παράδεισο. Η συντριπτική πλειονότητα αυτών των ανθρώπων ούτε να συντρίψουν τον δυτικό πολιτισμό θέλουν ούτε με εκρηκτικά είναι έτοιμοι να ζωστούν.
Ας είμαστε, λοιπόν, συγκρατημένοι στις κρίσεις και αποφάνσεις μας. Ο φανατισμός και οι απεχθείς ενέργειες δεν είναι σημερινό φαινόμενο, η Ιστορία είναι γεμάτη με τέτοιες καταγραφές. Ο δυτικός πολιτισμός δεν απειλείται από μια δράκα ακραίων φανατικών (τέτοια είναι το ISIS μπροστά στα εκατομμύρια των άλλων μουσουλμάνων). Δεν έχουμε να κάνουμε με «μαύρο» και «άσπρο». Το πρόβλημα είναι πολύπλοκο, οι αιτίες είναι περισσότερες της μιας και αυτό δυσκολεύει την αντιμετώπισή του.
Ειδικά για την Ελλάδα ελλοχεύει ένας άλλος κίνδυνος. Αν χτυπήματα σαν κι αυτά στο Παρίσι οδηγήσουν τις άλλες χώρες σε «σφράγισμα» των συνόρων τους, χιλιάδες πρόσφυγες και μετανάστες μπορεί να εγκλωβιστούν εντός των δικών μας συνόρων, με ό,τι αυτό μπορεί να συνεπάγεται για τη συνέχεια.
Αυτό είναι που πρέπει να αποφευχθεί, αυτός είναι πραγματικός κίνδυνος. Όλα τα άλλα έρχονται δεύτερα και -τα περισσότερα- δεν συνιστούν πραγματική απειλή, απλώς δίνουν τροφή γιαθεωρητικές συζητήσεις.
http://www.protagon.gr/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου