«Η οικονομία έχει μεταμορφωθεί σε "επιστημονική φαντασία", οι άνθρωποι σε "σκλάβους", ενώ το χρήμα δεν αντιπροσωπεύει "τίποτα το πραγματικό"». Αυτό είναι το τρίπτυχο της σκέψης ενός σύγχρονου στοχαστή, που έχει χαρακτηριστεί και προφήτης από το περιοδικό «Times».
O Τζον Ράλστον Σολ προέβλεψε την κρίση και την οικονομική κατάρρευση όταν ακόμα το όνειρο της ευμάρειας δεν είχε χάσει το χρώμα του. Στο τελευταίο του βιβλίο «Η κατάρρευση της παγκοσμιοποίησης και η επανεφεύρεση του κόσμου», που εκδόθηκε το 2005, τρία χρόνια πριν από το ξέσπασμα της κρίσης, ο Καναδός ανέλυε την «κρίση του υπάρχοντος μοντέλου» και περιέγραφε τηνεπερχόμενη κατάρρευσή του. Για την
ακρίβεια έκανε λόγο για την αποτυχία των κριτηρίων που διέπουν το σύστημα των οικονομικών και χρηματοπιστωτικών σχέσεων μεταξύ των χωρών.
Ο 64χρονος φιλόσοφος και πολιτικός αναλυτής, ο οποίος υποστηρίζει με θέρμη ότι «δεν υπάρχει λόγος να σώσουμε τις τράπεζες», δεν «πυροβολεί» τον καπιταλισμό. Δεν είναι καν αντικαπιταλιστής. Αντιθέτως, σε συνέντευξη που παραχώρησε στο «El Pais Semanal» επικαλείται με δέος έναν από τους εμπνευστές του φιλελευθερισμού, τον Ανταμ Σμιθ. Επιμένει, ωστόσο, στη διάσωση των πολιτών, αντί για εκείνη των τραπεζικών ιδρυμάτων, και λέει «τέλος στα 30 χρόνια πνευματικής μετριότητας», που μας οδήγησαν σε αυτό το σημείο.
Το βορειοαμερικανικό εναλλακτικό περιοδικό «Utne Reader» τον συμπεριέλαβε ανάμεσα στους 100 σημαντικότερους στοχαστές και οραματιστές του κόσμου. Ο ίδιος συστήνεται ως «ταξιδευτής» του κόσμου, αφού τριγυρίζει αδιάκοπα στις ηπείρους.
Ο Τζον Ράλστον Σολ μιλά για τη νέα απόλυτη θρησκεία παγκοσμιοποίησης, εκείνη του εμπορίου και της «υγείας του χρέους». Παρομοιάζει τη «νέα θρησκεία» με το Βατικανό και την Καθολική Εκκλησία, υποστηρίζοντας ότι οι εμπνευστές της παγκοσμιοποίησης ήταν παραδόξως άνθρωποι του περιθωρίου με παλιομοδίτικες ιδέες. Δεν πιστεύει ούτε στη συνταγή της λιτότητας ούτε στη συνταγή της ανάπτυξης.
«Κανείς δεν αναγνωρίζει ποιο είναι το πραγματικό πρόβλημα. Η ειρωνεία είναι ότι η παγκοσμιοποίηση οδήγησε στο αντίθετο απ' αυτό που υποσχόταν. Υποσχέθηκε ανταγωνισμό και προκάλεσε παλινδρόμηση στο ολιγοπώλιο. Υποσχέθηκε ανανέωση του καπιταλισμού και σήμανε επιστροφή στον μερκαντιλισμό. Υποσχέθηκε το τέλος του άσχημου εθνικισμού και έφερε την πιο εθνικιστική περίοδο από τα τέλη του Β' Παγκόσμιου Πολέμου. Υποσχέθηκε ανάπτυξη και ανάπτυξη δεν έχουμε. Υποσχέθηκε εργασία και έχουμε ανεργία. Και με αυτό τον τρόπο η λίστα δεν έχει τέλος. Τίποτα απ' όσα υποσχέθηκε δεν συνέβη» εξηγεί ο Καναδός αναλυτής, ο οποίος είναι πρόεδρος της PEN (Διεθνής Ενωση Συγγραφέων).
Οσο για τη δική του αντιπρόταση; Λέει όχι στη διάσωση των τραπεζών, γιατί δεν έχουμε ανάγκη τόσα χρήματα. Προτείνει τη δημιουργία μιας τάξης ιδιοκτήτριας. Ο τρόπος; Να πληρώσει η εκάστοτε κυβέρνηση για όλες τις υποθήκες μέχρι ενός προκαθορισμένου ύψους, για παράδειγμα 300.000 ευρώ. Με αυτό τον τρόπο οι πολίτες δεν θα είχαν χρέη, θα μπορούσαν να καταναλώσουν εκ νέου, ξοδεύοντας όσα κερδίζουν, και θα σώζονταν αυτομάτως οι τράπεζες. Ο Τζον Ράλστον Σολ δεν πιστεύει σε συνταγές που εφαρμόζονται ίδια και απαράλλαχτα παντού. Το ζήτημα είναι η σωστή κατεύθυνση, η οποία δεν είναι σίγουρα η δημιουργία χρεών, αλλά η διαγραφή τους.
Δεν παραλείπει να αναφερθεί και στο ελληνικό αντιπαράδειγμα. «Τι θα πουν οι Ελληνες όταν τους μειώσουν τον κατώτατο μισθό 22%; Δεδομένου ότι η οικονομία είναι η νέα θρησκεία, εφαρμόζουν την ηθική και στην οικονομία. Το δημόσιο χρέος έχει αποκτήσει λοιπόν ηθικό βάρος, ενώ το ιδιωτικό όχι. Αυτή είναι μια από τις μεγαλύτερες αποτυχίες της παγκοσμιοποίησης» επισημαίνει ο Καναδός φιλόσοφος. «Αν, λοιπόν, μπορεί ο ιδιωτικός τομέας να απελευθερωθεί από το χρέος, μπορεί και ο δημόσιος» καταλήγει.
Η κριτική του
Ο Τζον Ράλστον Σολ έγινε παγκοσμίως γνωστός το 1992 με το βιβλίο του «Voltaire's bastards», το οποίο μεταφράστηκε και στα ελληνικά με τον τίτλο «Πολιτισμός χωρίς συνείδηση». Ηδη τότε ασκούσε κριτική στη «δικτατορία του λόγου», στην τεχνοκρατική σκέψη που καταδυναστεύει τη Δύση και ενθαρρύνει την υποβάθμιση του ατόμου σε ένα ιδιοτελές ον, που δεν μπορεί να σκεφτεί τίποτα άλλο εκτός από το προσωπικό του συμφέρον.
dimokratia.gr
O Τζον Ράλστον Σολ προέβλεψε την κρίση και την οικονομική κατάρρευση όταν ακόμα το όνειρο της ευμάρειας δεν είχε χάσει το χρώμα του. Στο τελευταίο του βιβλίο «Η κατάρρευση της παγκοσμιοποίησης και η επανεφεύρεση του κόσμου», που εκδόθηκε το 2005, τρία χρόνια πριν από το ξέσπασμα της κρίσης, ο Καναδός ανέλυε την «κρίση του υπάρχοντος μοντέλου» και περιέγραφε τηνεπερχόμενη κατάρρευσή του. Για την
ακρίβεια έκανε λόγο για την αποτυχία των κριτηρίων που διέπουν το σύστημα των οικονομικών και χρηματοπιστωτικών σχέσεων μεταξύ των χωρών.
Ο 64χρονος φιλόσοφος και πολιτικός αναλυτής, ο οποίος υποστηρίζει με θέρμη ότι «δεν υπάρχει λόγος να σώσουμε τις τράπεζες», δεν «πυροβολεί» τον καπιταλισμό. Δεν είναι καν αντικαπιταλιστής. Αντιθέτως, σε συνέντευξη που παραχώρησε στο «El Pais Semanal» επικαλείται με δέος έναν από τους εμπνευστές του φιλελευθερισμού, τον Ανταμ Σμιθ. Επιμένει, ωστόσο, στη διάσωση των πολιτών, αντί για εκείνη των τραπεζικών ιδρυμάτων, και λέει «τέλος στα 30 χρόνια πνευματικής μετριότητας», που μας οδήγησαν σε αυτό το σημείο.
Το βορειοαμερικανικό εναλλακτικό περιοδικό «Utne Reader» τον συμπεριέλαβε ανάμεσα στους 100 σημαντικότερους στοχαστές και οραματιστές του κόσμου. Ο ίδιος συστήνεται ως «ταξιδευτής» του κόσμου, αφού τριγυρίζει αδιάκοπα στις ηπείρους.
Ο Τζον Ράλστον Σολ μιλά για τη νέα απόλυτη θρησκεία παγκοσμιοποίησης, εκείνη του εμπορίου και της «υγείας του χρέους». Παρομοιάζει τη «νέα θρησκεία» με το Βατικανό και την Καθολική Εκκλησία, υποστηρίζοντας ότι οι εμπνευστές της παγκοσμιοποίησης ήταν παραδόξως άνθρωποι του περιθωρίου με παλιομοδίτικες ιδέες. Δεν πιστεύει ούτε στη συνταγή της λιτότητας ούτε στη συνταγή της ανάπτυξης.
«Κανείς δεν αναγνωρίζει ποιο είναι το πραγματικό πρόβλημα. Η ειρωνεία είναι ότι η παγκοσμιοποίηση οδήγησε στο αντίθετο απ' αυτό που υποσχόταν. Υποσχέθηκε ανταγωνισμό και προκάλεσε παλινδρόμηση στο ολιγοπώλιο. Υποσχέθηκε ανανέωση του καπιταλισμού και σήμανε επιστροφή στον μερκαντιλισμό. Υποσχέθηκε το τέλος του άσχημου εθνικισμού και έφερε την πιο εθνικιστική περίοδο από τα τέλη του Β' Παγκόσμιου Πολέμου. Υποσχέθηκε ανάπτυξη και ανάπτυξη δεν έχουμε. Υποσχέθηκε εργασία και έχουμε ανεργία. Και με αυτό τον τρόπο η λίστα δεν έχει τέλος. Τίποτα απ' όσα υποσχέθηκε δεν συνέβη» εξηγεί ο Καναδός αναλυτής, ο οποίος είναι πρόεδρος της PEN (Διεθνής Ενωση Συγγραφέων).
Οσο για τη δική του αντιπρόταση; Λέει όχι στη διάσωση των τραπεζών, γιατί δεν έχουμε ανάγκη τόσα χρήματα. Προτείνει τη δημιουργία μιας τάξης ιδιοκτήτριας. Ο τρόπος; Να πληρώσει η εκάστοτε κυβέρνηση για όλες τις υποθήκες μέχρι ενός προκαθορισμένου ύψους, για παράδειγμα 300.000 ευρώ. Με αυτό τον τρόπο οι πολίτες δεν θα είχαν χρέη, θα μπορούσαν να καταναλώσουν εκ νέου, ξοδεύοντας όσα κερδίζουν, και θα σώζονταν αυτομάτως οι τράπεζες. Ο Τζον Ράλστον Σολ δεν πιστεύει σε συνταγές που εφαρμόζονται ίδια και απαράλλαχτα παντού. Το ζήτημα είναι η σωστή κατεύθυνση, η οποία δεν είναι σίγουρα η δημιουργία χρεών, αλλά η διαγραφή τους.
Δεν παραλείπει να αναφερθεί και στο ελληνικό αντιπαράδειγμα. «Τι θα πουν οι Ελληνες όταν τους μειώσουν τον κατώτατο μισθό 22%; Δεδομένου ότι η οικονομία είναι η νέα θρησκεία, εφαρμόζουν την ηθική και στην οικονομία. Το δημόσιο χρέος έχει αποκτήσει λοιπόν ηθικό βάρος, ενώ το ιδιωτικό όχι. Αυτή είναι μια από τις μεγαλύτερες αποτυχίες της παγκοσμιοποίησης» επισημαίνει ο Καναδός φιλόσοφος. «Αν, λοιπόν, μπορεί ο ιδιωτικός τομέας να απελευθερωθεί από το χρέος, μπορεί και ο δημόσιος» καταλήγει.
Η κριτική του
Ο Τζον Ράλστον Σολ έγινε παγκοσμίως γνωστός το 1992 με το βιβλίο του «Voltaire's bastards», το οποίο μεταφράστηκε και στα ελληνικά με τον τίτλο «Πολιτισμός χωρίς συνείδηση». Ηδη τότε ασκούσε κριτική στη «δικτατορία του λόγου», στην τεχνοκρατική σκέψη που καταδυναστεύει τη Δύση και ενθαρρύνει την υποβάθμιση του ατόμου σε ένα ιδιοτελές ον, που δεν μπορεί να σκεφτεί τίποτα άλλο εκτός από το προσωπικό του συμφέρον.
dimokratia.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου